فیستول مقعدی یک بیماری نسبتاً شایع است که ناحیه مقعد را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری دردناک و ناراحت کننده است و به مراقبت فوری پزشکی و درمان مناسب نیاز دارد. با روش های موجود به راحتی می توان فیستول مقعدی را درمان کرد.
با این حال، غفلت از درمان به موقع فیستول مقعدی می تواند عوارض بسیار شدیدی داشته باشد که بر سلامت و کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی می گذارد. بنابراین بهتر است برای درمان این بیماری به موقع اقدام نمایید.
فیستول مقعدی چیست و چه علائمی دارد
فیستول مقعدی یک تونل یا مجرای غیر طبیعی بین کانال مقعد و پوست خارجی مقعد است. این بیماری معمولاً از عفونت در غدد مقعدی که در دیواره های کانال مقعد قرار دارند، ناشی می شود. علائم رایج فیستول مقعدی عبارتند از:
1. درد
درد همراه با فیستول مقعدی اغلب ثابت و ضربان دار است. برخلاف درد حاد شقاق، درد فیستول لزوماً با حرکات روده مرتبط نیست. ممکن است با نشستن، راه رفتن یا سایر حرکات تشدید شود و حتی در حالت استراحت به طور کامل فروکش نکند.
2. خونریزی
خونریزی از فیستول ممکن است رخ دهد. معمولاً در صورت بروز با چرک یا ترشحات بدبو مخلوط می شود. این ترشحات نشان دهنده عفونت مداوم یا تخلیه آبسه هستند.
3. ترشح
مشخصه فیستول مقعدی وجود ترشحاتی است که چرکی، خونی یا هر دو نوع هستند. این ترشحات اغلب شاخص کلیدی عفونت مداوم یا عود کننده است و می تواند منجر به ناراحتی و تحریک قابل توجه در ناحیه مقعد شود. این ترشحات همچنین می توانند باعث تحریک پوست، خارش و ناراحتی در اطراف مقعد شوند.
بیشتر بخوانید: علت ترشحات زرد رنگ بعد از عمل فیستول و نحوه مراقبت از آن
عوارض فیستول درمان نشده چیست؟
یکی از بارزترین عواقب فیستول مقعدی درمان نشده، ناراحتی و درد مداوم است. وجود یک مجرای عفونی در ناحیه مقعد منجر به درد مزمن می شود که می تواند بر کیفیت زندگی و فعالیت های روزانه شما تأثیر بگذارد. نشستن، راه رفتن و حتی اجابت مزاج بسیار دردناک خواهد بود و انجام کارهای روزانه را دشوار می کند. سایر عوارض فیستول درمان نشده عبارتند از:
1. تشکیل آبسه
فیستول های مقعدی اغلب با آبسه مقعدی همراه هستند. اگر درمان نشود، آبسه می تواند به رشد خود ادامه دهد که در نتیجه درد، تورم و التهاب افزایش می یابد.
2. عفونت های مزمن
فیستول های مقعدی به دلیل قرار گرفتن مداوم در معرض باکتری های موجود در مدفوع، مستعد ابتلا به عفونت های مزمن هستند. اگر به موقع مدیریت نشود، عفونت گسترش یافته و بدتر خواهد شد و در نهایت منجر به دوره های مکرر درد، تورم و ترشح می شود.
3. تشکیل فیستول های پیچیده
در صورت عدم درمان، یک فیستول ساده می تواند به شکل پیچیده تری پیشرفت کند. درمان فیستول های پیچیده دشوارتر است و اغلب به روش های تهاجمی تری مانند جراحی های متعدد یا استفاده از تکنیک های تخصصی مانند پلاگ یا ستون نیاز دارند.
4. بی اختیاری مدفوع
فیستول مقعدی درمان نشده می تواند منجر به بی اختیاری مدفوع شود. وجود فیستول می تواند عملکرد طبیعی عضلات اسفنکتر مقعد را مختل کند و منجر به نشت مدفوع یا گاز شود.
5. عود مزمن
فیستول مقعدی به دلیل تمایل به عود حتی پس از درمان مشهور است. با این حال، اگر فیستول اولیه به موقع درمان نشود، احتمال عود بسیار بیشتر است. هر چه فیستول مقعدی درمان نشده باقی بماند، احتمال عفونت های مکرر، آبسه ها و ایجاد مجاری فیستول جدید بیشتر می شود.
6. عفونت های سیستمیک
در موارد شدید، فیستول مقعدی درمان نشده منجر به عفونت های سیستمیک می شود که می تواند تهدید کننده زندگی باشد. این بیماری می تواند از طریق جریان خون پخش شود و باعث سپسیس شود. سپسیس می تواند منجر به نارسایی اندام، شوک و در موارد نادر حتی مرگ شود.
بیشتر بخوانید: چگونه از فیستول مقعدی پیشگیری کنیم؟
آیا فیستول مقعدی خودبخود بهبود می یابد؟
خیر این عارضه بدون مداخلات درمانی بهبود نخواهد یافت. درمان به موقع برای جلوگیری از عوارض احتمالی و بهبود پیش آگهی کلی بسیار مهم است. مداخله زودهنگام می تواند به کاهش درد، کاهش خطر عفونت های مکرر و کنترل پیشرفت بیماری کمک کند.
آیا عدم درمان فیستول منجر به سرطان می شود؟
فیستول مقعدی درمان نشده در طولانی مدت ممکن است خطر ابتلا به سرطان فیستول مرتبط با فیستول را افزایش دهد. سرطان فیستول که به عنوان کارسینوم سلول سنگفرشی نیز شناخته می شود، نوع نادری از سرطان است که از التهاب و تحریک مزمن فیستول ناشی می شود. تشخیص و درمان زودهنگام فیستول مقعدی می تواند در به حداقل رساندن خطر ابتلا به این عارضه کمک کند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره سرطان و فیستول بخوانید: آیا فیستول مقعدی سرطان زا است؟
روش های درمان فیستول مقعد
اهداف اولیه درمان فیستول مقعدی، التیام مجرای فیستول، کنترل هرگونه عفونت مرتبط و حفظ یکپارچگی و عملکرد عضلات اسفنکتر مقعد برای جلوگیری از عوارضی مانند بی اختیاری مدفوع است. هدف این درمان ها اطمینان از راحتی بیمار و به حداقل رساندن خطر عود این بیماری است.
1. درمان فیستول با لیزر
یکی از شیوه های نوین درمان فیستول مقعد استفاده از لیزر پرتوان co2 است که با دقت بالایی که دارد از احتمال بروز بی اختیاری مدفوع پیشگیری می کند و احتمال عود دوباره فیستول را بسیار پایین می آورد.
2. جراحی
بیشتر فیستول های مقعدی نیاز به درمان جراحی دارند. مرحله اولیه اغلب شامل تخلیه آبسه است.
3. فیستولوتومی
رایج ترین عمل جراحی فیستول شامل باز کردن مجرای فیستول (فیستولوتومی) برای بهبود آن از داخل به بیرون است.
4. قرار دادن ستون
در موارد پیچیده، ممکن است یک ستون – یک نخ مخصوص – داخل فیستول قرار داده شود تا باز بماند و به مرور زمان تخلیه شود.
5. روشهای پیشرفته
برای فیستول های پیچیده تر، به ویژه آنهایی که بخش قابل توجهی از اسفنکتر مقعدی را درگیر می کنند، ممکن است روش هایی مانند فلپ پیشرفته یا LIFT (بسته شدن مجرای فیستول بین اسفنکتری) انجام شود.
بهترین روش درمان فیستول مقعدی
بهترین روش درمان فیستول مقعدی استفاده از لیزر است. این روش به صورت سرپایی انجام شده و به صورت 100 درصد تضمینی فیستول را درمان خواهد کرد. درمان فیستول با لیزر کمترین عوارض را داشته و احتمال عود را نیز از بین خواهد برد.
در این روش بیمار فورا مرخص شده و هزینه آن نیز نسبت به جراحی در بیمارستان بسیار کمتر است. لیزر فیستول با بی حسی موضعی انجام شده و بدون درد و خونریزی است. از طرفی پانسمان نیز در این روش وجود نخواهد داشت و اختلالی در کارهای روزانه شما ایجاد نخواهد کرد.
هزینه درمان فیستول مقعد
هزینه درمان فیستول مقعد بسته به وضعیت فیستول، محل کلینیک، تخصص پزشک و روش درمان متفاوت است. در کلینیک های تهران از 7 میلیون تومان انواع فیستول مقعدی درمان می شود اما در کلینیک التیام نشیمنگاه لیزر فیستول از 4 میلیون تومان عمل می شود.
منبع:
www.kaizenfistulacare.org/what-happens-if-anal-fistula-is-not-treated-on-time
colorectalsurgery.com.sg/anal-fissure-vs-fistula