یکی از معروفترین بیماری‌های نشیمنگاهی در کودکان بیماری آبسه مقعدی می‌باشد، این بیماری موجب ایجاد برآمدگی پر از چرک در اطراف مقعد می‌گردد که درد زیادی برای کودکان ایجاد می‌کند. بنابراین برای درمان آبسه مقعدی بهتر است کودک را نزد پزشک برد تا بهترین روش درمانی این عارضه را توصیه نماید. بدین ترتیب با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله به بررسی آبسه مقعدی در کودکان، علائم، خطرات عدم درمان این آبسه و… پرداختیم.
آبسه مقعدی چیست؟
آبسه مقعدی در واقع نوعی کیست چرکی می‌باشد که در ناحیه پرنیه و نزدیکی مقعد بوجود می‌آید. هنگامی که یکی از غددهای مقعد بسته شود، چرک و مایع در آن جمع می‌گردد، به همین دلیل کیست یا آبسه مقعدی ایجاد می‌شود که با درد فراوانی همراه است. میتوان گفت در آخرین قسمت دستگاه گوارش، مقعد وجود دارد که ۵ سانتی‌متر طول دارد. ساختار مقعد شامل دو اسفنکتر مقعدی و عضلات کف لگن می‌باشد. اسفنکترهای مقعدی باز و بسته می‌شوند تا حرکات مدفوع را تنظیم کنند. معمولا در مقعد تعداد زیادی غدد ترشح‌کننده مخاط وجود دارد، هنگامی که یکی از این غده‌ها دچار انسداد گردد به احتمال بالا عفونی شده و آبسه مقعدی بوجود می‌آید.
بیشتر بخوانید: قبل تخلیه چرک آبسه مقعدی این مقاله را بخوانید
دلیل آبسه مقعدی در کودکان و نوزادان
زمانی که غدد درون مقعد دچار عفونت گردند، توده‌های کیست پر از چرکی در اطراف مقعد بوجود می‌آیند که به آن‌ها آبسه مقعدی می‌گویند. میتوان گفت کودکان و نوزادان به دلایل مختلفی به عارضه آبسه مقعدی مبتلا می‌شوند، برخی از مهمترین این دلایل عبارتند از:
- ابتلا به عفونت باکتریایی
- داشتن بیماری‌های التهابی روده همانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
- ابتلا به یبوست و خطر فشار به مقعد و پارگی پوست آن
- آلرژی‌های غذایی و امکان التهاب روده بزرگ و مقعد
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و بر هم خوردن تعادل باکتری‌های روده
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف
درمان آبسه مقعدی در کودکان
آبسه مقعدی در کودک می‌تواند به علت عفونت باکتریایی غدد آنال در نزدیکی مقعد باشد. معمولا روش‌های مختلفی جهت درمان آبسه مقعدی در کودکان وجود دارد که میتوان این روش‌ها را به صورت زیر بیان کرد:
- مصرف آنتی‌بیوتیک تجویز شده توسط پزشک
- مصرف غذاهای سالم و طبیعی
- لیزردرمانی
- جراحی
- استفاده از کمپرس گرم و حمام سیتز
بیشتر بخوانید: آبسه مقعدی را در خانه با این روش ها درمان کنید!
علائم آبسه پری آنال در کودکان
هنگامی که غدد آنال اطراف مقعد دچار عفونت گردد و بسته شود، احتمال بالا رفتن آبسه مقعدی را بالا می‌برد. در حقیقت غدد آنال با ترشح مایعاتی به مرطوب نگه داشتن ناحیه مقعد کمک می‌کند، انسداد این غدد در ناحیه مقعد کودک موجب بروز چرک در آن‌ها می‌گردد. میتوان گفت آبسه پری آنال در کودکان با علائمی همراه است که این علائم به قرار زیر هستند:
- درد در ناحیه مقعد و اطراف آن
- ایجاد تورم، قرمزی و گرمی در ناحیه مقعد
- احتمال تب کردن خفیف یا متوسط کودک
- بی‌قراری کودک به دلیل تحریک شدن مقعد
- دفع مدفوع با خونریزی
- خارش مقعد
- مشکل کودک در دفع مدفوع
بیشتر بخوانید: درمان آبسه مقعدی با لیزر
خطرات آبسه مقعدی در کودکان
آبسه مقعدی نوعی توده کیست مانند می‌باشد که حاوی چرک است و در اطراف مقعد مشاهده می‌گردد. معمولا تشخیص آبسه مقعدی توسط پزشک متخصص با توجه به علائم کودک و دیدن عکس و معاینه مقعد صورت می‌گیرد. با توجه به این که مقعد ناحیه حساسی از بدن است که در معرض مدفوع و آلودگی‌های آن قرار دارد، بنابراین باید فورا نسبت به درمان این عارضه اقدام کرد. برخی از خطرات آبسه مقعدی در کودکان شامل موارد زیر می‌باشند:
- فیستول
- پخش شدن عفونت به نقاط مختلف بدن
- ابتلا به نکروز
راه‌های پیشگیری از آبسه مقعدی در کودکان
رعایت بهداشت می‌تواند از ابتلا کودکان به آبسه مقعدی جلوگیری کند. بنابراین والدین باید ناحیه مقعدی کودکشان را به خوبی بشویند یا نحوه شستن این ناحیه را به فرزندانشان آموزش دهند تا درگیر معضل آبسه مقعدی نگردند. برخی از راه‌های پیشگیری از آبسه مقعدی در کودکان را میتوان این چنین بیان کرد:
- شستن دقیق و خشک کردن مناسب ناحیه مقعد کودک
- عدم استفاده از لباس‌های تنگ و چسبان به کودکان
- گنجاندن مواد غذایی حاوی فیبر در رژیم غذایی کودکان
- تشویق کودکان به نوشیدن آب تا دچار یبوست نگردند.
بیشتر بخوانید: درمان آبسه مقعدی
خطر عدم درمان آبسه مقعدی در کودکان
اگر آبسه مقعدی به موقع درمان نشود، خطرات فراوانی دارد و تهدید جدی برای سلامت کودک به شمار می‌آید. آبسه مقعدی در واقع حفره‌ای پر از چرک است که در نتیجه بسته شدن غدد اطراف مقعد بوجود آمده است، اما سهل‌انگاری در درمان این آبسه ممکن است زمینه ایجاد یک تونل غیر طبیعی از قسمت بیرونی باسن به داخل کانال مقعد را فراهم کند که به این تونل غیرمعمول فیستول مقعدی گفته می‌شود. فیستول مقعدی می‌تواند روده‌های کودک را نیز درگیر نماید.
فیستول با علائم مختلفی نظیر عفونت، درد شدید، خروج ترشحات چرکی، قرمزی و التهاب، درد شدید شکم، اسهال، استفراغ و… همراه باشد. علاوه بر این اگر آبسه مقعدی درمان نشود، احتمال گسترش عفونت از آبسه به قسمت‌های مختلف بدن نیز وجود دارد که احتمال ابتلا کودک را به بیماری سپسیس افزایش می‌دهد. بیماری سپسیس جزء بیماری‌های عفونی خونی خطرناک است که خطر مرگ و نارسایی اعضای بدن را به همراه دارد. تنگی کانال مقعد، بی‌اختیاری در دفع مدفوع و… هم از اثرات دیگر عدم درمان آبسه مقعدی به شمار می‌آیند.
آیا میتوان آبسه مقعدی در کودکان را لیزر کرد؟
امکان درمان آبسه مقعدی با لیزر در کودکان نیز وجود دارد، یک پزشک متخصص جراح می‌تواند براساس سن کودک، محل و اندازه آبسه به درمان این عارضه با لیزر بپردازد، البته در برخی از مواقع درمان آبسه‌های بسیار بزرگ تنها از طریق جراحی صورت می‌گیرد. لیزردرمانی آبسه مقعدی یک روش غیرتهاجمی و بی‌خطر است و بدون هیچ برش و بخیه‌ای امکان تخلیه نمودن چرک آبسه وجود دارد، از این رو با کمک لیز میتوان آبسه مقعدی در کودک را با کمترین عارضه همچون اسکار، عفونت، حس درد و خونریزی درمان کرد.
جمع بندی
مقعد یکی از نواحی حساس بدن می‌باشد که همواره در معرض آلودگی‌ها قرار دارد، از این رو مستعد بیماری‌های مختلفی همچون آبسه مقعدی می‌باشد. این عارضه به شکل دمل پر از چرکی است که در اطراف مقعد بوجود می‌آید. آبسه مقعدی در کودکان با علائمی همچون تب، لرز، بی‌حالی، بی‌اشتهایی و… همراه است که باید فوراً نزد پزشک متخصص رفت تا با یکی از روش‌ها همانند لیزر، دارو درمانی و جراحی به رفع آن بپردازد.
منبع:
https://aops.springeropen.com/articles/10.1186/s43159-022-00201-3
