اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد که با نام proctalgia fugax شناخته می شود با درد ناگهانی، شدید و طولانی رکتوم مشخص می شود که ممکن است برای چند ثانیه یا چند دقیقه ادامه یابد. این درد ناگهانی معمولاً بدون هشدار رخ می دهد و می تواند در عمق راست روده، مقعد یا نواحی اطراف آن احساس شود. هیچ دلیل شناخته شده ای برای این عارضه وجود ندارد. با این وجود، تصور می شود که با اسپاسم عضلانی کف لگن مرتبط باشد.
اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد چیست؟
درد ناگهانی و حاد در راست روده یا مقعد که اغلب از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد به عنوان اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد شناخته می شود. برخی از افراد ممکن است دچار اسپاسم در عضلات اسفنکتر مقعدی شوند که می تواند درد را بدتر کند. علائم ممکن است به صورت پراکنده یا مکرر رخ دهند و باعث ناراحتی قابل توجهی برای فرد شوند.
بیشتر بخوانید: حمام سیتز چیست و چه کاربردی دارد؟ به همراه مراحل ساخت
چرا دچار اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد می شویم
دلیل اسپاسم عضلانی ناگهانی در مقعد یا رکتوم که به دلیل تحریک عضلات این ناحیه رخ می دهد ممکن است موارد زیر باشد.
- قاعدگی
- یبوست
- استرس
- فعالیت جنسی
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
محققان یک علت واحد را برای این بیماری شناسایی نکرده اند. با این حال، برخی از کارشناسان بر این باورند که می تواند به تون عضلانی بیش از حد در مسیر مقعدی یا تفاوت در نحوه پردازش سیگنال های درد توسط مغز مرتبط باشد.
علاوه بر این اگر اسکلروتراپی برای بواسیر یا هیسترکتومی واژینال انجام داده اید، احتمال ابتلا به این عارضه در شما بیشتر است.
بیشتر بخوانید: معرفی پماد آنوسل معجزه درمان بواسیر و شقاق مقعدی
علائم اسپاسم مقعد چیست؟
تنها علامت اسپاسم مقعد درد متوسط تا شدید در قسمت پایین رکتوم یا اطراف دهانه مقعد است. درد معمولا فقط چند ثانیه یا چند دقیقه طول می کشد. در موارد نادر، درد می تواند تا 30 دقیقه طول بکشد. این اپیزودها ممکن است طی چند هفته تکرار شوند و ممکن است چند بار در سال اتفاق بیفتند.
راه های درمان اسپاسم و گرفتگی مقعد
در بیشتر موارد اسپاسم مقعد خود به خود و بدون درمان از بین می رود. اگر درد شما خفیف و نادر است ممکن است نیاز به درمان خاصی ندارد. اگر درد شدیدتر یا مکرر است، می توانید از حمام سیتز یا داروهای موضعی که اسپاسم عضلانی را تسکین می دهد، استفاده کنید. سایر روش های درمانی عبارتند از:
1. فیزیوتراپی
رایج ترین درمان توصیه شده برای این عارضه فیزیوتراپی است که معمولاً شامل تمرینات تقویتی و کششی است که برای شل کردن عضلات اطراف لگن و راست روده طراحی شده است.
2. درمان بیوفیدبک
درمان بیوفیدبک شکلی از درمان است که می تواند برای کمک به مدیریت اسپاسم مقعدی استفاده شود. بیوفیدبک از تجهیزات نظارتی برای اندازه گیری سیگنال های فیزیولوژیکی بدن مانند ضربان قلب، ضربان تنفس، تنش عضلانی و دمای پوست استفاده می کند. این اطلاعات برای کمک به فرد برای آگاهی و کنترل واکنش فیزیکی بدن به استرس و درد استفاده می شود.
بیشتر بخوانید:آیا رابطه جنسی مقعدی می تواند باعث فیستول شود؟
3. اسفنکتروتومی مقعد
اسفنکتروتومی مقعد یک روش جراحی است که در آن عضلات اسفنکتر مقعد برای کاهش تنش و کاهش اسپاسم عضلانی برداشته می شوند.
4. بلوک های عصبی
در این روش یک بی حس کننده موضعی به اعصابی که باعث ایجاد ناراحتی در رکتوم یا مقعد می شوند، تزریق می شود.
5. تحریک عصب ساکرال
تحریک عصب ساکرال یک درمان جراحی است که شامل کاشت وسیله ای در زیر پوست است که تکانه های الکتریکی را به اعصاب کمر ارسال می کند. این تکانه ها می توانند به کاهش اسپاسم عضلانی و کاهش درد در ناحیه مقعد و رکتوم کمک کنند.
6. جراحی برداشتن رکتوم
در موارد نادر، بیماران مبتلا به اسپاسم شدید یا مداوم ممکن است نیاز به برداشتن رکتوم داشته باشند. این روش معمولاً به عنوان آخرین گزینه پیشنهاد می شود.
عوارض و خطرات اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد
عوارض و خطرات اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد شامل مواردی همچون:
- درد و ناراحتی مزمن: اسپاسم مقعدی می تواند در دوره های طولانی عود کند و منجر به ناراحتی مداوم برای فرد مبتلا شود.
- تداخل با فعالیت های روزانه: درد مزمن ممکن است با فعالیت های روزانه مانند کار یا ورزش تداخل داشته باشد.
- آسیب به بافت های رکتوم: در موارد نادر این عارضه به قدری شدید است که باعث آسیب قابل توجهی به بافت های رکتوم می شود که می تواند منجر به مشکلات سلامت جدی تری مانند هموروئید یا فیستول شود.
بیشتر بخوانید:آیا در بارداری می توان بواسیر را لیزر کرد؟
پیشگیری اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد
اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد را می توان با استفاده از انواع تکنیک های پیشگیرانه مدیریت و کاهش داد:
- هیدراته بمانید: مطمئن شوید که مایعات کافی برای هیدراته نگه داشتن بدنتان دریافت می کنید.
- از یبوست جلوگیری کنید: با اطمینان از حرکات منظم روده، از یبوست جلوگیری کنید. رژیم غذایی غنی از فیبر، ورزش و هیدراته ماندن در این رابطه کمک کننده است.
- تکنیک های آرام سازی: از روش های آرام سازی مانند یوگا، مدیتیشن یا تنفس عمیق برای کاهش تنش در عضلات خود استفاده کنید.
- اجتناب از محرک ها: از محرک هایی که ممکن است باعث این عارضه شوند مانند غذاهای تند، کافئین یا استرس را شناسایی کرده و از آن اجتناب کنید.
- تمرینات کف لگن: کگل و سایر تمرینات تقویتی کف لگن ممکن است به کاهش دفعات و شدت اسپاسم لگن کمک کند.
بوتاکس برای اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد
بوتاکس یا سم بوتولینوم را می توان مستقیماً به عضلات اسفنکتر مقعد تزریق کرد تا آنها را شل کرده و از اسپاسم جلوگیری کند. بوتاکس می تواند یک گزینه درمانی موثر برای بیمارانی باشد که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند یا پروکتالژی فوگاکس شدید دارند که کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد.
بیشتر بخوانید: هزینه عمل شقاق در بیمارستان در سال 1403 چقدر است؟
پماد برای اسپاسم و گرفتگی عضلات مقعد
کرم ها، پمادها یا شیاف های رکتوم حاوی لیدوکائین یا بنزوکائین می توانند ناحیه اطراف مقعد را بی حس کرده و درد و ناراحتی را در طول حمله درد تسکین دهند. پمادهای شل کننده عضلات نیز با تاثیر بر عضلات اطراف راست روده می توانند شدت اسپاسم ها را کاهش دهند.
برای درمان اسپاسم مقعد مراجعه به پزشک ضروری است؟
اگر اسپاسم های مقعدی مکرر و طولانی را تجربه می کنید حتما برای درمان به پزشک مراجعه نمایید. داروها و روش های درمانی نتیجه بخشی اکنون برای این بیماری در دسترس است.
منبع:
