تنقیه به محلول های گفته می شود که از طریق رکتوم برای درمان یبوست، پاکسازی روده بزرگ یا رساندن داروها مستقیما به روده استفاده می شوند. انواع مختلفی از مایعات وجود دارد که می توان آنها را بدون نسخه خریداری و در خانه استفاده کرد. تنقیه بسیار رایج است، اما خطرات جدی برای انجام آن، به خصوص در خانه وجود دارد. پیروی از دستورالعمل های روی بسته بندی در مورد تعداد دفعات استفاده از تنقیه، دوز مصرفی و نحوه استفاده صحیح می تواند خطرات را کاهش دهد. همچنین می توانید با قرار گرفتن در موقعیت صحیح و استفاده از روان کننده تنقیه را راحت تر انجام دهید.
تنقیه (انما) چیست؟
تنقیه فرآیندی است که در آن مایعات برای پاکسازی روده بزرگ و تحریک اجابت مزاج به راست روده تزریق می شود. بدین ترتیب که دستگاه به صورت دستی وارد رکتوم شده و مایع آزاد می شود. برخی از تنقیه ها ممکن است برای مدیریت بیماری هایی مانند کولیت و استفاده از داروها مورد استفاده قرار بگیرند. نوع تنقیه، نحوه استفاده از آن و مواد مایع داخل آن به هدف استفاده از تنقیه بستگی دارد.
انواع تنقیه؟
دو نوع اصلی تنقیه وجود دارد: پاکسازی و احتباس.
- تنقیه های پاکسازی فقط برای مدت کوتاهی در بدن می مانند و به سرعت محتویات روده بزرگ را خارج می کنند. آنها ممکن است برای درمان شرایطی مانند یبوست یا برای آماده کردن روده جهت جراحی استفاده شوند.
- تنقیه احتباسی اجازه می دهد تا قبل از اینکه نیاز به اجابت مزاج داشته باشید، مایع برای مدت بیشتری در بدن شما باقی بماند. هنگامی که از طریق تنقیه دارو مصرف می کنید باید از این نوع استفاده کنید. به این ترتیب دارو زمان کافی دارد تا به روده شما راه پیدا کند و اثربخشی داشته باشد.
فواید تنقیه
تنقیه برای درمان یبوست و خالی کردن شکم بسیار مفید است و در صورت استفاده صحیح عوارض داروهایی که برای یبوست تجویز می شوند را ندارد. تنقیه با خارج کردن مواد مضر از بدن به بهبود سطح سلامتی و عملکرد صحیح دستگاه گوارش کمک خواهد کرد. همچنین باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی شده و سلامت پوست را ارتقاء می دهد.
موارد استفاده از تنقیه
تنقیه چندین کاربرد مختلف دارد و از آن می توان در خانه و مراکز درمانی استفاده کرد. موارد استفاده از تنقیه عبارتند از:
– رفع یبوست
افرادی که برای مدت طولانی دچار یبوست می شوند معمولا توده بزرگی از مدفوع خشک و سفت در رکتوم خود دارند. تنقیه معمولا برای کمک به حرکت مدفوع در روده ها استفاده می شود. تنقیه روغن معدنی گرم می تواند مدفوع را نرم و روان و دفع را تسهیل کند.
– تحویل داروها
تنقیه برای تجویز مستقیم داروها به دستگاه گوارش و درمان کولیت اولسراتیو استفاده می شود. زمانی که التهاب ناشی از کولیت اولسراتیو فراتر از رکتوم گسترش یابد داروی مزالامین به شکل تنقیه بهترین درمان است. افراد معمولاً تنقیه را قبل از خواب انجام می دهند تا دارو بتواند در هنگام خواب در روده ها اثر کند.
– آماده شدن برای اقدامات پزشکی
برخی از تنقیه ها به پاکسازی روده بزرگ قبل از انجام اقداماتی مانند کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی و همچنین اشعه ایکس و جراحی های خاص کمک می کند. تنقیه به بدن کمک می کند تا هرگونه مواد زائد را دفع کند تا روده های شما حین بررسی بهتر دیده شوند.
نحوه انجام تنقیه در خانه
بدن خود را در موقعیتی قرار دهید که میزان مایعی که می تواند از رکتوم به روده بزرگ جاری شود، به حداکثر برساند. بهتر است به پهلوی چپ دراز کشیده و زانوی راست را به سمت قفسه سینه بکشید. یا در حالت زانو زدن قرار بگیرید و به جلو خم شوید تا زمانی که سمت چپ صورتتان روی زمین قرار گیرد و بازوی چپ شما جمع شود.
تنقیه را به آرامی وارد راست روده کنید. باید در زاویه ای وارد شود که نوک آن به سمت ناف شما باشد. همانطور که تنقیه وارد می شود، عضلات خود را به گونه ای حرکت دهید که احساس کنید در حال اجابت مزاج هستید.
هنگامی که نوک تنقیه داخل رکتوم قرار گرفت، بطری را به آرامی فشار دهید تا مایع به سمت راست روده شما رانده شود. هنگامی که بیشتر مایع وارد بدن شما شد، آن را از رکتوم خارج کنید. در این وضعیت بمانید تا زمانی که میل به دستشویی رفتن داشته باشید. معمولاً یک تا پنج دقیقه طول می کشد تا محلول تنقیه باعث اجابت مزاج شود. در صورت اجابت مزاج نه تنها مدفوع، بلکه خود محلول تنقیه نیز دفع می شود.
بخوانید: هموروئید داخلی و بهترین شیوه درمان آن + عکس بواسیر داخلی
عوارض جانبی احتمالی تنقیه
در صورت استفاده صحیح، تنقیه معمولا بی خطر است. اما اگر از تنقیه به طور نادرست، خیلی مکرر یا با دوز بسیار زیاد استفاده کنید، ممکن است عوارض جدی ایجاد شود. تجویز نادرست ممکن است منجر به موارد زیر شود:
- سوراخ شدن روده
- عدم تعادل الکترولیت
- آسیب دیدن روده ها
- کم آبی بدن
- عفونت
- خونریزی
تنقیه پیش از رابطه مقعدی؟
تنقیه پیش از رابطه مقعدی به پاکسازی روده ها کمک می کند. زیرا روده حاوی آلودگی های مختلفی است که می تواند سلامت شریک جنسی شما را به خطر بیندازد. با اینحال تنقیه فقط کیفیت رابطه جنسی را بالا می برد و شما برای ایمنی باید از کاندوم استفاده کنید.
تنقیه برای کودکان و زنان باردار ایمن است؟
برای درمان یبوست در کودکان و زنان باردار می توان از تنقیه زیر نظر پزشک و با مایعات ایمن مانند نرمال سالین استفاده کرد.
تنقیه را از کجا تهیه کنیم؟
به جز تنقیه باریم، سایر تنقیه ها را می توان بدون نسخه از داروخانه خریداری کرد و در خانه مورد استفاده قرار داد.
آیا تنقیه می تواند باعث رفع یبوست شود؟
یکی از کاربردهای اصلی تنقیه رفع یبوست و کمک به تخلیه روده هاست. با این روش می توان از عوارض یبوست جلوگیری کرد. اما برای درمان یبوست نمی توان بطور مداوم از تنقیه استفاده کرد.
آیا تنقیه قبل از کولونوسکوپی لازم است؟
قبل از کولونوسکوپی حتما باید روده ها پاکسازی شوند تا پزشک بتواند وضعیت روده را بررسی نماید. تنقیه و داروهای مختلف به این منظور برای فرد تجویز خواهد شد.
منبع:
