فیستول واژن یک مجرا یا سوراخ غیر طبیعی است که بین واژن و اندام های دیگر مانند دستگاه ادراری یا گوارشی ایجاد می شود. فیستول واژن بسته به اینکه به کدام اندام راه پیدا کند به انواع مختلفی تقسیم می شود. همچنین علائم مختلفی نیز به وجود خواهد آورد.
مهم است که فرد مبتلا به این بیماری شرایط را به خوبی درک کنند و برای پیشگیری از عوارض ناخوشایند آن به سرعت اقدام به درمان نماید.
علت بروز فیستول واژن چیست
فیستول واژن یکی از بیماری های زنانه نسبتا شایع است. واژن لوله ای عضلانی است که قسمت خارجی دستگاه تناسلی زنانه را به رحم وصل می کند. واژن یکی از نرم ترین نواحی بدن زن و برای در امان ماندن از عوارض به مراقبت زیادی نیاز دارد.
عوامل مختلفی از جمله عوارض زایمان، عمل جراحی در ناحیه واژن، مقعد یا روده، پرتودرمانی سرطان لگن، التهاب یا تورم روده و عفونت های ادراری- تناسلی می توانند باعث ایجاد فیستول در واژن شود. خالی از لطف نیست که بدانید جراحی برداشتن رحم یکی از مهمترین دلایل بروز فیستول واژن است.
این مقاله را در مورد فیستول مقعدی بخوانید: فیستول مقعدی چیست؟
انواع فیستول واژن کدامند
فیستول به عنوان یک مجرای غیر طبیعی بین واژن و سایر اندام های موجود در محوطه شکمی توصیف می شود. این مجرای غیر طبیعی می تواند بین واژن و هر اندامی در این ناحیه ایجاد شود به همین دلیل انواع مختلفی دارد.
- فیستول وزیکو واژینال: مجرای غیر عادی از واژن به مجاری ادراری یا مثانه باز می شود.
- فیستول انترو واژینال: این ناهنجاری باعث اتصال واژن به روده کوچک می شود.
- فیستول رکتو واژینال: در این فیستول مجرای غیر عادی واژن به راست روده یا قسمت انتهایی روده بزرگ متصل می شود
- فیستول کولو واژینال: همانطور که از نام آن مشخص است فیستول واژن به روده بزرگ راه می یابد.
- فیستول روده ای: در این فیستول مجرای غیرعادی واژن را به روده کوچک متصل می کند.
- فیستول حالبی: این فیستول واژن را به مجاری جمع کننده ادرار در کلیه متصل می کند.
بخوانید: درمان فیستول با لیزر
فیستول واژن چه علایمی دارد؟
بسته به اینکه فیستول واژن به کدام اندام متصل شوند فرد علائم مختلفی را تجربه خواهد کرد. در ابتدا ممکن است علائمی وجود نداشته باشد ولی با گذشت زمان عفونت های واژینال مکرر برای او رخ خواهد داد. مهمترین علائم فیستول واژن به شرح زیر است:
- نشت ادرار یا بی اختیاری ادرار به صورت مداوم
- تحریک غیر عادی پوست واژن، فرج و پرینه
- عفونت های مکرر دستگاه ادراری- تناسلی
- خروج گاز یا مدفوع از واژن
- ترشحات غیرعادی از واژن
- خروج چرک از واژن
- رابطه جنسی دردناک
- بوی نامطبوع ادرار
- درد مداوم شکم
- تهوع و استفراغ
- کاهش وزن
- تب مداوم
بخوانید: آیا فیستول مقعدی سرطان زا است؟
عوارض فیستول واژن
فیستول واژن عوارض بسیار جدی برای زنان در پی خواهد داشت و زندگی آنها را با چالش جدی روبرو می کند. یکی از مهمترین عوارض فیستول ایجاد زخم در واژن، عفونت های فیستول به شکل دمل، قاعدگی نامنظم یا قطع قاعدگی و آسیب اعصاب ناحیه تناسلی و لگن است.
این بیماری به دلیل ترشحات بدبو و آزار دهنده واژینال با تاثیر منفی بر سلامت روان مانع فعالیت آزادانه زنان مبتلا در جامعه خواهد شد. به عبارت دیگر با کاهش عزت نفس به نوعی باعث کناره گیری زنان از حضور در اجتماع خواهد شد.
پیشگیری از ابتلا به فیستول واژن
پیشگیری از ابتلا به فیستول واژن در بسیاری از موارد خارج از کنترل شماست. با اینحال می توانید با مراقبت های ضروری بعد از زایمان و جراحی ها و درمان سریع عفونت های ادرای و گوارشی از این بیماری پیشگیری کنید.
پیشگیری از بارداری در سنین پایین، مصرف مواد مغذی در دوران بارداری و پس از زایمان، رعایت بهداشت واژن و معاینات دوره ای نیز برای پیشگیری از ابتلا به فیستول بسیار موثر است.
در نهایت می توانید با انجام ورزش های کگل و حرکات توصیه شده توسط پزشک زنان و زایمان عضلات ناحیه لگن و واژن را تقویت کنید تا مانع از بروز این بیماری آزار دهنده شوید.
ریسک فاکتورهای ابتلا به فیستول واژن
عوامل زیادی زمینه ساز بروز فیستول واژن هستند. شما با آگاهی از این موارد و مراقبت های لازم می توانید ریسک ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. مهمترین دلایل ابتلا به فیستول عبارتند از:
- زایمان طبیعی طول کشیده
- زایمان سزارین
- پارگی واژن حین زایمان
- اپیزیوتومی یا برش واژن برای تسریع زایمان
- اجسام خارجی باقیمانده در واژن
- جراحی های شکم یا لگن
- هیسترکتومی (خارج کردن رحم)
- سرطان های ناحیه لگن
- پرتودرمانی ناحیه لگن
- عفونت های روده ای
- بیماری های التهابی دستگاه گوارش
روش های تشخیص فیستول واژن چیست
پزشک پس از شنیدن شرح حال شما اقدام به معاینه فیزیکی خواهد کرد که شامل معاینه لگن نیز می شود. در این معاینه پزشک به دنبال علائمی مانند جای زخم، ترشحات غیرعادی واژن، نشت ادرار یا مدفوع و آبسه خواهد بود. پس از معاینات فیزیکی برای اطمینان از تشخیص تست هایی انجام خواهید داد که شامل موارد زیر است:
- تست رنگ آبی: برای تشخیص فیستول واژن و مثانه یا رکتوم از این روش استفاده می شود.
- تست دو رنگ: برای تشخیص فیستول بین واژن و مجرای ادراری از این تست استفاده می شود.
- سیستوسکوپی: سیستوسکوپ وسیله ای است که برای معاینه قسمت های داخل مثانه و مجاری ادرار مورد استفاده قرار می گیرد.
- فیستولوگرام: این روش نوعی عکس برداری است که مجرای چرکی فیستول واژن را در ناحیه لگنی مشخص می کند.
- سیگموئیدوسکوپی: سیگموئیدوسکوپ یک لوله نازک متصل به دوربین فیلم برداری است که مقعد و راست روده را بررسی می کند.
- اوروگرام سی تی: این روش تصاویری از واژن و دستگاه ادراری برای پزشک مهیا می کند تا بتواند وجود فیستول واژینال را تائید کند.
- ام آرآی: این روش تصاویر کاملی از واژن و راست روده ارائه می دهد که وجود هرگونه فیستولی را کاملا مشخص می کند.
فسیتول واژن چگونه درمان می شود
روش های درمانی بسیاری برای فیستول واژن وجود دارد که بسته به نوع، اندازه و محل فیستول متفاوت است. اولین خط درمان فیستول درمان دارویی است. آنتی بیوتیک بیشترین دارویی هستند که در فیستول خفیف برای پیشگیری یا درمان عفونت مورد استفاده قرار می گیرند.
استفاده از چسب های کلاژنی برای بستن و پر کردن حفره فیستول روش دیگری است که می تواند به درمان این بیماری کمک کند.
فیستول واژینال غیر قابل درمان با روش های بالا با جراحی درمان خواهد شد. روش های جراحی مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد.
لیزر فیستول روش دیگری است که درد و ناراحتی کمتری در بیماران ایجاد می کند.
در نهایت برای درمان فیستول پزشک ممکن است از چند روش به صورت ترکیبی استفاده کند. مراقبت های پس از درمان کمک می کند خیلی زودتر از این بیماری آزاردهنده و عوارض آن خلاص شوید.
بیشتر بخوانید: دوران نقاهت بعد از عمل فیستول
بهترین شیوه درمانی فیستول واژن
همانطور که گفته شد روش های درمانی زیادی برای فیستول واژینال وجود دارد. از بین این درمان ها بهترین و کم عارضه ترین روش موجود لیزر فیستول است. لیزر فیستول در مدت زمان کوتاهی انجام شده و بدون گذراندن دوره نقاهت فرد می تواند به زندگی عادی خود برگردد. لیزر درمانی فیستول جواب دهی صد درصدی دارد و بسیاری از بیماران استفاده از این روش را ترجیح می دهند.
هزینه درمان فیستول واژن چقدر است؟
هزینه درمان فیستول واژن به فاکتورهای مختلفی مانند نوع فیستول، نوع روش درمان و مرکز درمانی که در آن انجام می شود بستگی دارد. در خصوص هزینه ها پس از تشخیص بیماری پزشک و کادر درمان با شما صحبت خواهند کرد.
منبع:
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/vaginal-fistula
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginal-fistulas/symptoms-causes/syc-20355762
