پرولاپس رکتوم یک وضعیت ناگوار و غیر رایج است که در آن رکتوم یا راست روده از مقعد بیرون می زند. پرولاپس رکتوم که به عنوان افتادگی روده نیز شناخته می شود هم آقایان و هم خانم ها را درگیر می کند اما در زنان شش برابر بیشتر است. این عارضه را می توان به یک سری از عوامل نسبت داد که در حفظ ساختار و عملکرد بافت های نگهدارنده رکتوم و مقعد نقش دارند. در حالی که پرولاپس رکتوم در اکثر موارد یک وضعیت اورژانسی نیست اما با روش های جراحی قابل درمان است که در ادامه شرح داده می شود.
درباره پرولاپس رکتوم
پرولاپس رکتوم وضعیتی که در آن رکتوم از مقعد بیرون زده است. این عارضه باعث ناراحتی قابل توجه شده و بر فعالیت های روزانه تأثیر منفی خواهد گذاشت. شدت پرولاپس بسته به علت آن متفاوت است و بیشتر افراد بالای 50 سال را درگیر می کند. موارد خفیف ممکن است با مراقبت مناسب و تغییر سبک زندگی مدیریت شوند اما موارد شدیدتر نیاز به مداخله پزشکی و جراحی دارد. پرولاپس شدید رکتوم با درد مزمن و عوارض مختلف مانند بی اختیاری مدفوع مشخص می شود.
دلیل پرولاپس رکتوم
مهمترین دلیل پرولاپس رکتوم ضعف عضلاتی است که نقش اساسی در حمایت از اندام های لگنی از جمله راست روده دارند. علاوه بر این یبوست مزمن، بارداری و زایمان، اسهال مزمن، افزایش سن، چاقی و جراحی های قبلی همگی با تاثیر منفی بر عضلات کف لگن و راست روده می توانند باعث پرولاپس رکتوم شوند. عوامل ژنتیکی ناشی از ناهنجاری های ساختاری یا وراثت نیز در موارد نادر موجب این وضعیت خواهند شد.
علائم پرولاپس رکتوم
- خارش و درد شدید مقعد
- درد شکم و خونریزی
- یبوست
- ترشحات مخاطی
- احساس تخلیه ناقص
- احساس نیاز به دفع
- نشت غیر ارادی گاز و مدفوع
روش های جراحی پرولاپس رکتوم
روش های جراحی مختلفی بر اساس نوع و شدت پرولاپس رکتوم وجود دارد که پزشک پس از معاینه وضعیت بیمار در رابطه با آنها تصمیم خواهد گرفت.
1. رکتوپکسی لاپاروسکوپیک
رکتوپکسی لاپاروسکوپیک با استفاده از چند برش کوچک در ناحیه شکم انجام می شود. از طریق این برش های استراتژیک ابزارهای جراحی و لاپاروسکوپ وارد بدن شده و رکتوم را به داخل می کشند. سپس با استفاده از بخیه یا مش های خاص رکتوم را در جای خود ثابت نگه می دارند که مجددا دچار افتادگی نشود.
2. رکتوپکسی باز
رکتوپکسی باز یک روش قدیمی است که فقط در موقعیت های خاص انجام می شود. در این روش جراح تحت بیهوشی عمومی، برشی بزرگ در ناحیه شکم ایجاد می کند که مستقیما به رکتوم دسترسی پیدا کند. سپس رکتوم را به محل خود بازگردانده و ثابت نگه می دارد. در نهایت برش شکم را بخیه می زند.
3. رکتوسیگموئیدکتومی پرینه‌ای (جراحی آلتمایر)
در جراحی رکتوسیگموئیدکتومی پرینه‌ای برشی در ناحیه پرینه و شکم ایجاد می شود تا دسترسی به رکتوم به راحتی و بطور دقیق امکان پذیر شود. جراح رکتوم را به موقعیت اصلی خود بازگردانده و به روش های مختلف ثابت نگه می دارد.
4. برداشت پرینه‌ای رکتوم (جراحی دلورم)
این جراحی تحت بیهوشی عمومی و زمانی انجام می شود که افتادگی رکتوم بسیار شدید باشد. جراحی دلورم با ایجاد برش در ناحیه پرینه برای دسترسی مستقیم به رکتوم انجام می شود. جراح تمام یا قسمتی از رکتوم را برداشته و سپس محل را با بخیه می بندد.
5. رکتوپکسی با مش
در رکتوپکسی با مش جراح معمولاً یک برش در ناحیه شکم یا پرینه برای دسترسی به رکتوم ایجاد می کند. در برخی موارد نیز ممکن است از تکنیک های لاپاروسکوپیک و برش های کوچک تر استفاده شود. سپس از یک مش برای تقویت و تثبیت رکتوم برای جلوگیری از افتادگی مجدد استفاده می شود که می تواند به طور موقت یا دائم به بافت‌های اطراف رکتوم متصل شود.
6. رکتوپکسی بدون مش
رکتوپکسی بدون مش دقیقا طبق تکنیک فوق انجام می شود با این تفاوت که برای نگهداشتن رکتوم در موقعیت طبیعی از بخیه ها و تکنیک های دیگر به جای مش استفاده می شود. این روش وقتی کاربرد دارد که بیمار نسبت به مواد موجود در مش حساسیت داشته باشد.
7. رزکسیون رکتوپکسی
رزکسیون رکتوپکسی یک جراحی ترکیبی است که از رزکسیون (برداشتن قسمتی از رکتوم به دلیل آسیب دیدگی) و رکتوپکسی (تثبیت راست روده به دیواره لگن) استفاده می شود. این جراحی زمانی انجام می شود که رکتوم به دلیل ضعف عضلات و بافت های حمایتی پرولاپس شده باشد. رزکسیون رکتوپکسی ممکن است با روش های لاپاروسکوپیک یا برش شکم انجام شود.
هزینه جراحی پرولاپس رکتوم
هزینه جراحی پرولاپس رکتوم بر اساس روش جراحی و پیچیدگی های آن متفاوت است. بطورکلی هزینه جراحی سنتی بیشتر از لیزر درمانی است زیرا اکثر روش ها نیاز به بستری در مراکز درمانی دارند. برای اطلاع از هزینه با ما تماس بگیرید.
خطرات عدم درمان پرولاپس رکتوم
عدم درمان پرولاپس رکتوم با عوارض زیادی همراه است که مهمترین آنها درد و ناراحتی مزمن است که بهبود نمی یابد. علاوه بر این بی اختیاری در دفع، خونریزی پیاپی، آسیب به بافت های دیگر، عفونت و بدتر شدن وضعیت می تواند بسیار خطرناک باشد.
بهترین شیوه درمان پرولاپس رکتوم
بهترین شیوه درمان پرولاپس رکتوم به شدت پرولاپس بستگی دارد. لیزر درمانی یکی از بهترین و پیشرفته ترین روش های درمان افتادگی رکتوم است. با اینحال پزشک پس از معاینه بهترین روش درمان را برای شما در نظر خواهد گرفت.
جراحی پرولاپس در سالمندان
جراحی پرولاپس در سالمندان به دلیل شرایط خاص آنها بهتر است از طریق مقعد، لیزر درمانی یا لاپاروسکوپی انجام شود. زیرا در این افراد برش های بزرگ در ناحیه شکم به هیچ وجه توصیه نمی شود.
جراحی پرولاپس رکتوم نیاز به بیهوشی دارد؟
اکثر جراحی های افتادگی رکتوم نیاز به بیهوشی عمومی دارند که در این رابطه جراح به شما اطلاع خواهد داد.
مراقبت های مهم بعد جراحی پرولاپس رکتوم
پس از جراحی افتادگی روده معمولا افراد 1 تا 3 روز در بیمارستان بستری می شوند. پس از مرخص شدن باید به استراحت ادامه دهید. از کارهای سنگین و فعالیت های بدنی خودداری کنید. علاوه بر این تا بهبودی کامل باید از مواد غذایی سالم و فیبر کافی استفاده کنید تا از یبوست جلوگیری شود. دوره نقاهت معمولا 4 تا 6 هفته طول می کشد که باید داروهای تجویزی را با دقت مصرف کنید. حمام سیتز روزانه، تمیز کردن محل با آب و شوینده ملایم، پرهیز از رابطه جنسی و خشک نگه داشتن ناحیه به بهبود سریع تر شما کمک خواهد کرد.
منبع:
https://www.sapimed.com/en/trivia/addressing-rectal-prolapse-symptoms-causes-and-treatment-options
