هماتوم پری آنال یا هماتوم مقعد به یک توده مملو از خون در زیر سطح پوست اطراف مقعد اشاره دارد. به طور کلی، خونریزی یا پارگی رگ ها حتی با یک ضربه جزئی می تواند منجر به هماتوم پری آنال شود. رایج ترین علل این عارضه شامل یبوست، سرفه شدید، بارداری، کم تحرکی و رابطه مقعدی است. هماتوم مقعد اغلب با هموروئید خارجی اشتباه گرفته می شود ولی آنها کاملا باهم متفاوت هستند. هماتوم ها از نظر اندازه و شدت متفاوت هستند و بر این اساس به درمان های مختلفی نیاز دارند.
هماتوم با بزرگتر شدن دردناک تر شده و نیاز به درمان دارد هرچند گاهی اوقات خود به خود برطرف می شود. درد همراه با هماتوم پری آنال خصوصا زمانی افزایش می یابد که خون شروع به لخته شدن کند. در موارد خفیف این عارضه با اصلاح سبک زندگی و درمان های خانگی درمان می شود. اما در صورت بزرگ بودن و ایجاد لخته خون جراح با یک عمل جزئی و برش، هماتوم را تخلیه کرده و به بهبودی کمک می کند.
علائم هماتوم پری آنال یا هماتوم مقعد
هماتوم مقعد به صورت کبودی بنفش یا آبی تیره در زیر پوست نزدیک به مقعد ظاهر می شود. در این شرایط توده ای به اندازه یک کشمش کوچک تا یک توپ تنیس ممکن است در ناحیه قابل لمس باشد. علائم هماتوم پری مقعدی عبارتند از:
- حباب یا برآمدگی پوست در نزدیکی مقعد
- درد خفیف تا شدید بسته به اندازه هماتوم
- مدفوع خونی
- خارش
- خونریزی مقعدی
بخوانید: ترومای مقعدی یا ضربه به مقعد چیست؟ باعث چه بیماری می شود؟
علت هماتوم پری آنال یا هماتوم مقعد چیست؟
مقعد انسان از بافت های مختلفی مانند عروق خونی، غشاهای مخاطی، اعصاب و غدد لنفاوی تشکیل شده است. هماتوم مقعد می تواند به دلیل تحریک، آسیب، عفونت یا انسداد در مقعد ایجاد شود. به طور دقیق، هر چیزی که به وریدهای مقعدی فشار بیاورد می تواند باعث ایجاد هماتوم مقعدی شود که در ادامه شرح داده شده است:
- یبوست: دفع مدفوع خشک و سفت و عملکرد نامنظم روده می تواند فشار زیادی بر وریدهای مقعدی وارد کند، در نتیجه باعث پارگی آنها و تشکیل هماتوم مقعدی می شود.
- سرفه: سرفه های شدید می تواند باعث پارگی رگ های مقعدی شود و این آسیب دیده منجر به بروز هماتوم خواهند شد.
- بارداری: با رشد سریع جنین، زنان باردار در معرض خطر بالایی برای هماتوم قرار می گیرند. استرس و فشار اضافی روی وریدهای مقعدی باعث می شود که به مرور زمان آسیب ببینند. در هنگام زایمان نیز افزایش فشار در اطراف ناحیه مقعد می تواند خطر هماتوم را افزایش دهد.
- آزمایشات پزشکی: معاینات رکتوم که شامل استفاده از یک آنوسکوپ است اگر به درستی انجام نشود، می تواند خطر بروز توده هماتوم را افزایش دهد.
- بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن اجسام سنگین، به خصوص اجسامی که به بلند کردن آنها عادت ندارید با افزایش فشار در ناحیه مقعد احتمال بروز هماتوم را افزایش می دهد.
- رابطه مقعدی: رابطه مقعدی یکی دیگر از دلایلی است که می تواند با آسیب زدن به دیواره مقعد و رگ های خونی باعث بروز هماتوم مقعد شود.
- سبک زندگی غیرفعال/ کم تحرک: عدم فعالیت کافی روزانه و نشستن برای ساعت های طولانی می تواند خطر ابتلا به هماتوم مقعدی را افزایش دهد.
بخوانید: دلیل اصلی خونریزی مقعد و درمان آن
روش تشخیص هماتوم پری آنال یا هماتوم مقعد
یک معاینه فیزیکی کامل توسط پزشک نقشی اساسی در تشخیص دقیق هماتوم دارد. با این حال، ممکن است تحقیقات بالینی بیشتر مانند پروکتوسکوپی و همچنین تکنیک های تصویربرداری مانند سونوگرافی / پروب سی تی اسکن برای تشخیص قطعی مورد نیاز باشد.
بخوانید: قرمزی مقعد دلایل، علائم و درمان آن
راه های درمان هماتوم پری آنال
گزینه های درمان هماتوم پری آنال به وضعیت و شدت هماتوم بستگی دارد. درمان زود هنگام هماتوم پری آنال می تواند به کاهش دردی که ممکن است در طول زمان ایجاد شود کمک کند. در موارد خفیف می توان با درمان خانگی و داروهای بدون نسخه به روند بهبودی کمک کرد. برای توده های بزرگ ممکن است نیاز به عمل برش و تخلیه باشد.
درمان خانگی
کمپرس سرد: کمپرس سرد می تواند به کاهش تورم و تسکین درد هماتوم مقعدی کمک کند.
استفاده از کوسن/بالشتک: نشستن برای ساعات طولانی می تواند برای رگ های مقعدی شما مضر باشد. اگر دچار هماتوم هستید برای جلوگیری از آسیب بیشتر، توصیه می شود از بالشتک طبی برای نشستن استفاده کنید.
فیبر بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید: منابع غنی فیبر شامل میوه ها و سبزیجات است. رژیم غذایی غنی از فیبر می تواند به کاهش یبوست و مشکلات ناشی از آن کمک کند.
دارو درمانی
هیچ داروی خاصی برای درمان هماتوم مقعدی وجود ندارد. با این حال برای تسکین درد می توانید از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید.
عمل جراحی
بسته به اندازه و شدت توده هماتوم پری آنال می توان از جراحی برای تخلیه استفاده کرد. جراح عمومی ناحیه مورد نظر را بی حس کرده و توده را برش می دهد و لخته خون را تخلیه می کند. این روش ساده و موثر بوده و باعث تسکین فوری درد بیمار می شود.
مراقبت های پس از درمان هماتوم مقعد
استراتژی های پیشگیرانه شامل اصلاح سبک زندگی و اجتناب از عود با تمرکز بر افزایش فیبر رژیم غذایی و استفاده از ملین ها برای دفع راحت تر است. علاوه بر این مصرف مایعات کافی بسیار مفید خواهد بود. ورزش منظم نیز به بهبود گردش خون ناحیه مقعد می کند. در نتیجه شانس ابتلا به هماتوم را کاهش و بهبودی سریع تر پس از درمان را تضمین می کند.
بخوانید: بواسیر دکمه ای چیست؟ معرفی درمان آن +عکس بواسیر دکمه ای
سوالات متداول
تفاوت بین هموروئید و هماتوم پری آنال چیست؟
اگرچه هر دو بیماری ممکن است علائم مشابهی مانند تورم دردناک در نزدیکی مقعد داشته باشند اما هموروئید معمولاً در طول زمان به دلیل افزایش فشار روی وریدهای مقعد ایجاد می شود. در حالی که هماتوم بطور ناگهانی به دنبال یک فعالیت شدید ایجاد می شود که باعث پارگی مویرگ های اطراف مقعد می شود.
هماتوم پری آنال در کجا قرار دارد؟
هماتوم پری آنال در اطراف ناحیه بیرونی اطراف مقعد تشکیل می شود و توده های قابل مشاهده ای ایجاد می کند که در معاینات کاملا مشخص هستند.
آیا هماتوم پری آنال می تواند باعث درد شود؟
هماتوم‌های مقعدی معمولاً دردهای ضربان دار داشته و در هنگام نشستن و اجابت مزاج درد آنها تشدید می شود.
منبع:
www.mfine.co/guides/perianal-hematoma-india
www.cananerdem.com/en/what-is-anal-hematoma-what-is-the-treatment
