نیتروگلیسیرین یک پماد موضعی شناخته شده است که برای درمان درد شقاق و بواسیر در بزرگسالان استفاده می شود. نیترات موجود در این پماد با شل کردن عضله اسفنکتر مقعدی و همچنین افزایش گردش خون به تسکین درد کمک می کند. شقاق و بواسیر دو بیماری نشیمنگاهی بسیار رایج هستند که اکثر افراد در طول زندگی خود آنها را تجربه می کنند. این بیماری ها بر اساس شدت به روش های مختلفی درمان می شوند که یکی از روش ها استفاده از داروهای موضعی مانند پماد نیتروگلیسیرین است.
این پماد معمولا باید هر 8 تا ۱۲ ساعت استعمال شود ولی پزشک می تواند بر اساس شرایط شما دوز و نحوه مصرف را تغییر دهد. داروهای موضعی از جمله پماد نیتروگلیسیرین بطور گسترده در درمان شقاق و بواسیر خصوصا در مراحل اولیه بیماری استفاده می شوند و تاثیر بسیار خوبی در درمان آنها دارند.
شقاق و بواسیر چه علائمی دارند؟
شقاق یا فیشر به ترک خوردگی یا شکاف در پوشش مقعد گفته می شود که با درد و خونریزی همراه است. این عارضه به دلایل مختلفی از جمله یبوست شدید رخ می دهد و خصوصا با درد و ناراحتی هنگام اجابت مزاج همراه است.
بواسیر یا هموروئید، عروق خونی موجود در کانال مقعدی هستند که به عنوان بالشتک عمل کرده و به کنترل دفع کمک می کنند. این عروق خونی در صورت تورم و التهاب باعث درد، ناراحتی و خونریزی شده و بر اساس شدت به درجات مختلفی طبقه بندی می شوند.
بخوانید: درمان هموروئید و شقاق با پماد تریامسینولون -دستوالعمل مصرف
مکانیسم اثر پماد نیتروگلیسیرین در درمان بواسیر و شقاق
مهمترین عملکرد پماد نیتروگلیسیرین انبساط عروقی است و با تسهیل جریان خون می تواند به بهبود زخم و آسیب های مختلف کمک کند. این پماد با کاهش درد و التهاب که از مشخصه های اصلی بواسیر و شقاق است باعث کاهش ناراحتی بیمار شده و بهبودی را تسریع می کند. کاهش فشار عضلانی خصوصا در شقاق مقعدی بسیار مهم است و پوست اجازه می دهد سریع تر بهبود یابد. پماد نیتروگلیسیرین با افزایش جریان خون باعث اکسیژن رسانی بهتر در ناحیه تحت درمان شده و به ترمیم ناحیه کمک می کند. مصرف این پماد از پیشرفت بواسیر و مزمن شدن شقاق جلوگیری کرده و نیاز به عمل جراحی را کاهش می دهد.
بخوانید: پماد آنتی فیشر (شقاق) باریج – دستور مصرف، عوارض، مزایا
ترکیبات موجود در فرمولاسیون پماد نیتروگلیسیرین
پماد نیتروگلیسیرین حاوی ترکیبات مختلفی است که همگی در جهت کاهش درد و ناراحتی و تسریع بهبودی شقاق و بواسیر عمل می کنند. مهمترین ترکیب موجود در فرمولاسیون این دارو، گلیسیریل تری نیترات است که یک گشاد کننده عروق است. این ترکیب باعث بهبود خونرسانی به ناحیه شده و در نتیجه به بهبود شقاق و بواسیر کمک می کند. علاوه بر این در فرمولاسیون این پماد ترکیباتی مانند پارافین، گلیسیرین، لانولین و وازلین وجود دارد که پوست قسمت مقعد را نرم و مرطوب می کنند. نرم و مرطوب نگه داشتن پوست نیز اثرات درمانی داشته و باعث بهبود سریع تر می شود.
پماد نیتروکارد
رکتودرم
پماد percutol
رکتوجستیک Rectogestic
بهترین برند های پماد نیتروگلیسیرین در ایران
این پمادها عمدتاً حاوی نیتروگلیسیرین (GTN – Glyceryl Trinitrate) هستند که باعث گشاد شدن عروق، افزایش جریان خون، و کاهش اسپاسم عضلات مقعد می‌شوند.
1. پماد نیتروکارد (Nitrocard)
- ماده فعال: نیتروگلیسیرین 0.2% یا 0.4%
- کاربرد: کاهش درد و تسریع بهبود شقاق مقعدی
- عوارض: سردرد، افت فشار خون، سوزش مقعد
2. رکتودرم (Rectoderm)
- ماده فعال: نیتروگلیسیرین 0.4%
- کاربرد: درمان شقاق مزمن مقعدی، کاهش درد و اسپاسم
- عوارض: سرگیجه، قرمزی پوست، سردرد
3. پماد پرکوتول (Percutol)
- ماده فعال: نیتروگلیسیرین
- کاربرد: بهبود جریان خون در ناحیه مقعد، کاهش التهاب
- عوارض: افت فشار خون، سوزش محل استفاده
4. رکتوجستیک (Rectogestic)
- ماده فعال: نیتروگلیسیرین 0.2%
- کاربرد: درمان شقاق مقعدی حاد و مزمن
- عوارض: تهوع، سرگیجه، سوزش مقعد
5. نیتروجستیک (Nitrogestic)
- ماده فعال: نیتروگلیسیرین
- کاربرد: کاهش درد و اسپاسم عضلات مقعد
- عوارض: افت فشار خون، سردرد
6. نیروبید (Nitro-bid)
- ماده فعال: نیتروگلیسیرین
- کاربرد: افزایش خونرسانی به بافت آسیب‌دیده، تسریع بهبود زخم مقعدی
- عوارض: واکنش‌های پوستی، افت فشار خون
7. رکتوکر (Rectocare)
- ماده فعال: نیتروگلیسیرین
- کاربرد: درمان بواسیر و شقاق با افزایش جریان خون موضعی
- عوارض: سرگیجه، حساسیت پوستی
8. پماد GTN
- ماده فعال: نیتروگلیسیرین 0.2% یا 0.4%
- کاربرد: کاهش درد و التهاب در شقاق مقعدی
- عوارض: افت فشار خون، سردرد، سوزش مقعد
روش مصرف پماد نیتروگلیسیرین
ابتدا دست های خود را کاملا با آب و صابون شسته و سپس به آرامی ناحیه مقعد را نیز با آب و صابون ملایم بشویید و کاملا خشک کنید. پس از اطمینان از خشک شدن نواحی مقعد مقدار کمی از پماد نیتروگلیسیرین به اندازه یک نخود را برداشته و مستقیماً روی محل استفاده کنید. شما می توانید به جای انگشت از سواپ پنبه ای برای استعمال این دارو استفاده نمایید. توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد این پماد باعث تحریک پوست می شود پس دقیقا طبق دستور پزشک از آن استفاده کنید.
مزایای پماد نیتروگلیسیرین برای درمان شقاق و بواسیر
پماد نیتروگلیسیرین با کاهش فشار در ناحیه مقعد به درمان شقاق کمک می کند. این دارو ممکن است به تنهایی یا همراه با پمادهای دیگر برای تسکین درد شقاق مورد استفاده قرار گیرد. کاهش فشار و افزایش جریان خون به بهبود شقاق کمک خواهد کرد. پزشک معمولا برای دو هفته این دارو را برای شما تجویز می کند که باید روزی دو بار از استفاده کنید.
برای درمان بواسیر این پماد به کاهش فشار مقعد با انبساط عضلات ناحیه کمک کرده و درد و تورم ناشی از بواسیر را کاهش می دهد. علاوه بر این باعث کاهش سوزش و التهاب مقعد می شود که از علائم شایع بواسیر هستند. بر اساس شدت بواسیر پزشک این پماد را برای چندین هفته تجویز خواهد کرد که باید روزی دو بار از آن استفاده نمایید.
بخوانید: لیست پمادها برای درمان شقاق مقعدی
تا چه مدت می توان از پماد نیتروگلیسیرین استفاده کرد؟
برای درمان بواسیر و شقاق می توانید به مدت 2 الی ۸ هفته از این پماد استفاده نمایید. پزشک ممکن است بر اساس وضعیت شما این زمان را تغییر دهد.
عوارض جانبی پماد نیتروگلیسیرین
عوارض جانبی مختلفی برای این دارو ذکر شده است که در طول زمان با عادت کردن بدن شما به دارو بهتر خواهد شد. اگر علائم زیر را بطور مداوم تجربه می کنید یا به مرور زمان بدتر شدند فورا به پزشک مراجعه کنید.
- سردرد
- سرگیجه
- سبکی سر به دلیل کاهش فشار خون
علاوه بر این واکنش های آلرژیک مانند کهیر، کاهش ضربان قلب، ضعف غیر معمول، درد قفسه سینه و گرگرفتگی را نیز ممکن است تجربه کنید.
بخوانید: درمان قطعی هموروئید با فندوق افسونگر (دستورالعمل مصرف)
تداخلات دارویی پماد نیتروگلیسیرین
در صورتی که از داروهای حاوی نیترات و قرص های درمان اختلالات نعوظ استفاده می کنید نباید از این پماد استفاده نمایید. سیلدنافیل، تادالافیل، واردنافیل و ریوسیگوات برخی از داروها هستند. قبل از استفاده از این پماد پزشک را در جریان تمام داروهایی که مصرف می کنید قرار دهید تا از تداخلات دارویی جلوگیری شود.
آیا همه افراد می توانند از پماد نیتروگلیسیرین استفاده کنند؟
خیر این پماد برای افراد مبتلا به فشار خون پایین مناسب نیست و نباید خودسرانه نسبت به استفاده از این دارو اقدام کنید. علاوه بر این در صورت مصرف داروهای حاوی نیترات نباید از پماد نیتروگلیسیرین استفاده نمایید.
پماد نیتروگلیسیرین را می توان بدون نسخه تهیه کرد؟
این پماد برای درمان بواسیر و شقاق کاملا شناخته شد و معمولا بدون نسخه پزشک نیز به فروش می رسد. با اینحال توصیه می کنیم که این دارو را فقط با تجویز پزشک مصرف کنید تا با تنظیم دوز صحیح، بیماری شما در مدت زمان کوتاه تری با کمترین عوارض درمان شود.
منبع:
