بیماری های مختلفی ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار داده و باعث درد و ناراحتی می شود. این بیماری ها بسیار شایع بوده و افراد را در سنین مختلف تحت تاثیر قرار می دهند. بیماری های مقعدی بسیار ناراحت کننده هستند و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهند. شایع ترین بیماری مقعدی بواسیر یا هموروئید است که تقریبا همه افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. در مقابل بیماری های مانند آمبولی و تنگی مقعد بسیار نادر هستند و درصد کمی از افراد به آنها مبتلا می شوند. بیماری های ناحیه مقعد بطور کلی رکتوم، پوشش مقعد و پوست اطراف آن را درگیر کرده و می توانند عوارض خفیف یا شدیدی ایجاد کنند که با درمان های خانگی یا مداخلات پزشکی قابل درمان است.
چرا توجه و بهداشت ناحیه مقعد بسیار مهم است؟
بهداشت ناحیه مقعد اهمیت بسیاری دارد زیرا به پیشگیری از عفونت ها و بیماری های مختلف کمک کرده و در عین حال از تحریک و خارش پوست این ناحیه حساس جلوگیری می کند. رعایت بهداشت ناحیه مقعد همچنین باعث بهبود سلامت عمومی فرد شده و کیفیت زندگی را بهبود می بخشد. رعایت بهداشت مقعد شامل شستشوی کامل ناحیه با آب و صابون ملایم و استفاده از لباس زیر نخی برای تنفس پوستی است.
لیست بیماری های شایع ناحیه مقعد و درمان آن
بیماری های مختلفی در ناحیه مقعد رخ داده و باعث ناراحتی های خفیف تا شدید می شوند. این بیماری ها را بر اساس شدت می توان به روش های مختلفی درمان کرد که در ادامه شرح داده شده است.
1. بواسیر
بواسیر یا هموروئید التهاب وریدهای داخل و اطراف مقعد و یکی از شایع ترین بیماری های ناحیه مقعد است. بواسیر انواع مختلفی دارد و بر اساس شدت می توان آنها با درمان های خانگی یا جراحی های مختلف از بین برد. بهترین و ساده ترین روش درمان بواسیر جراحی با لیزر است.
2. شقاق
ترک یا پارگی های کوچک در پوشش مقعد است که با درد شدید خصوصا هنگام دفع همراه است. شقاق به دو دسته حاد و مزمن دسته بندی می شود. در اکثر مواقع شقاق خود به خود بهبود می یابد اما در صورت مزمن شدن نیاز به جراحی دارد. برای شقاق روش های جراحی مختلفی وجود دارد که بهترین و ایمن ترین آن لیزر درمانی است.
3. کیست مویی
کیست مویی یک بیماری بسیار شایع است که بیشتر در قسمت انتهای دنبالچه ایجاد می شود. این عارضه به دلیل نشستن طولانی مدت و اصطکاک لباس ها در این ناحیه رخ می دهد. کیست مویی در مراحل اولیه به درمان های خانگی جواب می دهد اما در مواردی که عفونت و درد فراوانی وجود دارد تنها با جراحی قابل درمان است.
4. فیستول
فیستول یک کانال یا مجرای غیر عادی بین یکی از اندام های داخلی و مقعد است. یکی از مجاری فیستول روی پوست مقعد باز می شود که با ترشح چرک و درد مشخص خواهد شد. فیستول به روش های مختلفی مانند دارو درمانی و جراحی بر اساس شدت قابل درمان است.
5. آبسه
آبسه با تجمع چرک و التهاب در ناحیه مقعد مشخص می شود که با درد و ناراحتی بسیار همراه است. درمان آبسه در مرحله اول با تجویز آنتی بیوتیک و مسکن ها صورت می گیرد. اگر آبسه با این درمان ها بهبود نیافت با یک جراحی سرپایی و برش کوچک تخلیه شده و پانسمان می شود.
6. پرولاپس رکتوم
پرولاپس رکتوم یکی از بیماری های مقعدی است که در آن رکتوم از مقعد بیرون می زند و باعث درد، ترشح و خونریزی می شود. این عارضه را می توان در موارد خفیف با درمان های غیر جراحی مانند استفاده از پد نگهدارنده یا تقویت عضلات کف لگن درمان کرد. در موارد شدید نیز برای بازگردان رکتوم به داخل مقعد از جراحی استفاده می شود.
7. زگیل مقعد
زگیل مقعد ناشی از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV است که به صورت توده های بزرگ و کوچک در پوست اطراف مقعد مشاهده می شود. زگیل مقعدی خفیف را می توان با درمان های خانگی مانند استفاده موضعی از روغن درخت چای از بین برد. اما در صورت گستردگی بیماری باید با روش هایی مانند الکتروکوتر یا کرایوتراپی آنها را از روی پوست برداشت.
8. سرطان مقعد
سرطان مقعد یکی دیگر از بیماری هایی است که در بخش انتهایی دستگاه گوارش ایجاد می شود یا حاصل متاستاز سرطان از مناطق دیگر است. این بیماری با تغییر در عادات اجابت مزاج، توده یا ترشحات غیر طبیعی و درد و ناراحتی مشخص می شود. سرطان مقعد با شیمی درمانی، پرتو درمانی و جراحی قابل درمان است.
9. تنگی مقعد
تنگی مقعد یکی دیگر از بیماری هایی است که در این قسمت از بدن رخ می دهد. این عارضه به دلیل عفونت، التهاب و یا در نتیجه جراحی های مختلف در ناحیه مقعد رخ می دهد و با مشکلات دفع، درد و خونریزی همراه است. تنگی مقعد را می توان با تجویز داروهای ضد التهاب و یا جراحی درمان کرد.
10. آمبولی مقعدی
آمبولی مقعدی یک بیماری نادر است که به دلیل ایجاد لخته خون در مقعد یا اطراف آن رخ می دهد. آمبولی مقعدی باعث انسداد جریان خون در ناحیه شده و با درد شدید، اختلال در عملکرد مقعد و خونریزی همراه است. داروهای ضد انعقاد، ضد التهاب، استفاده از حمام سیتز و در نهایت جراحی برای درمان این وضعیت مورد استفاده قرار می گیرد.
11. ورم مقعدی
ورم مقعدی به دلایل مختلفی رخ می دهد و می تواند ناشی از التهاب، عفونت یا هموروئید باشد. این عارضه با علائمی مانند درد، خونریزی، خارش و ناراحتی در ناحیه مقعد مشخص می شود. بر اساس دلیل تورم درمان های مختلفی مانند استفاده از حمام سیتز، داروهای موضعی، تغییرات رژیم غذایی و جراحی برای این عارضه در نظر گرفته می شود.
12. بی‌اختیاری مدفوع
بی‌اختیاری مدفوع ناشی از عدم توانایی در کنترل دفع است که دلایل مختلفی دارد. این عارضه می تواند ناشی از مشکلات ساختاری مقعد یا آسیب های عضلانی- عصبی این ناحیه باشد. با استفاده از دارو، تمرینات کگل، روش های تحریک عصبی، بخیه یا جراحی اصلاحی می توان بی اختیاری مدفوع را درمان کرد.
منبع:
https://sydneygastroenterologist.com.au/blog/the-different-types-of-anal-diseases
https://www.hospitaldaluz.pt/en/health-and-wellness/diseases-rectum-anus-who-treat-it
