بیماری های آنورکتال، طیف وسیعی از بیماری های هستند که ناحیه نشیمنگاهی و مقعد را درگیر می کنند. اکثر اوقات می توان آنها را با اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی مدیریت کرد یا در مطب پزشک با استفاده از روش های ساده درمان نمود.
این بیماری ها اغلب بهم مربوط هستند مثلا هموروئید درمان نشده می تواند منجر به فیستول مقعدی شود. علاوه بر این اکثر بیماری های آنورکتال با علائم مشابهی مانند درد و ناراحتی، خارش و خونریزی در ناحیه مقعد مشخص می شوند. توصیه های اولیه برای درمان این مشکلات اجتناب از محرک هایی مانند صابون، استفاده از دستمال مرطوب بدون الکل یا دستمال توالت مرطوب و استفاده کوتاه مدت از داروهای موضعی حاوی استروئید با دوز کم و بی حس کننده موضعی است.
انواع بیماری های آنورکتال
رایج ترین بیماری های آنورکتال انواع هموروئید است که بر اساس گرید درمان می شوند. سایر ضایعاتی که اغلب هنگام معاینه در ناحیه مقعد دیده می شوند شقاق و فیستول است که همگی با روش های موجود قابل درمان هستند. انواع بیماری های آنورکتال در ادامه شرح داده شده است.
اسکین تگ (تگ های پوستی)
تگ های پوستی در بین افراد مبتلا به بیماری های آنورکتال بسیار رایج هستند. اغلب آنها پیامد رفع هموروئید پرولاپس، هماتوم اطراف مقعد یا شقاق مقعد هستند. برچسب های پوستی معمولا بدون درد هستند و اگر دردناک باشند، ممکن است بیمار یک برچسب پوستی ملتهب ثانویه داشته باشد. برچسب های علامت دار، به ویژه آنهایی که بزرگتر از 1 سانتی متر هستند و یا ساقه باریک دارند با اکسیزیون حذف می شوند. عوارض این جراحی شامل درد و تورم است. شقاق مقعدی می تواند در نتیجه برش بیش از حد برداشت تگ پوستی ایجاد شود.
هماتوم پری آنال
هماتوم های پری آنال توده ای پر از خون و بسیار دردناک با ویژگی های زیر است:
- کوچک – معمولاً به اندازه نخود است اما می تواند تا 1 تا 2 سانتی متر باشد
- لخته خون در زیر سطح پوست قابل مشاهده است
- درد شدید برای حدود 72 ساعت – درد خود به خود اغلب با خونریزی ناشی از هماتوم بهبود می یابد.
اکثر هماتوم های پری آنال خود به خود برطرف می شوند. با اینحال پمادهای بی حسی موضعی و استروئیدها ممکن است کمی تسکین دهنده باشد. در غیر این صورت با اکسیزیون برداشته می شود و فقط یک زخم کوچک باقی خواهد ماند. گروه کوچکی از افراد ممکن است عود هماتوم را در همان محل قبلی تجربه کنند که باید مجددا برای آنها جراحی در نظر گرفته شود.
هموروئید
هموروئید یا بواسیر، عروقی هستند که در ناحیه مقعد وجود دارند و در صورت التهاب علامت دار می شوند. هموروئید تا 90% بیماران مراجعه کننده به کلینیک های کلورکتال را تشکیل می دهد. هموروئید ها بطور کلی به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می شود هموروئید داخلی در بین افراد بسیار رایج است. آنها اغلب بدون درد بوده ولی خونریزی دارند. خونریزی مقعدی به رنگ روشن هنگام اجابت مزاج یکی از علائم اصلی هموروئید است. درمان بواسیر به شدت علائم آن بستگی دارد. تمام افراد بالای 45- 50 سال سن که خونریزی مقعدی را تجربه می کنند باید کولونوسکوپی یا CT کلونوگرافی انجام دهند. ریسک بدخیمی در این افراد 1 تا 3 درصد و شیوع پولیپ حدود 15 درصد است.
افرادی که خونریزی دارند ولی دردی را تجربه نمی کنند مخصوصا در گرید 1 و 2 بواسیر به درمان های غیر تهاجمی به خوبی پاسخ می دهند. این درمان ها شامل افزایش مصرف مایعات و فیبر، ورزش منظم، صرف زمان کمتر در توالت و اجتناب از زور زدن هنگام دفع است. تحقیقات نشان داده است مصرف مکمل های فیبر تا 50 درصد خونریزی ناشی از بواسیر را کاهش می دهد اما اثر کمی بر پرولاپس، درد و خارش ناشی از هموروئید دارد.
رابربند یا کش لاستیکی رایج ترین روش مورد استفاده برای درمان هموروئید گرید 1 و 2 است. برای افراد مبتلا به هموروئید گرید 3 که تمایلی به جراحی ندارند نیز این روش توصیه می شود. در این روش اکثر بیماران درد قابل توجه بعد از عمل را برای یک تا دو هفته اول گزارش می کنند.
در بیماران مبتلا به خونریزی همراه با پرولاپس و هموروئیدهای درجه 3-4 معمولاً گزینه های جراحی در نظر گرفته می شود. به دنبال هموروئیدکتومی در این بیماران مترونیدازول خوراکی و موضعی برای کاهش درد پس از جراحی تجویز می شود.
شقاق مقعدی
شقاق مقعدی ترک یا پارگی خطی در پوست اطراف مقعد است. بیماران معمولاً درد تیز یا تیر کشنده را هنگام دفع مدفوع گزارش می کنند و این درد می تواند تا چند ساعت بعد از آن ادامه یابد. بسیاری از بیماران می گویند به دلیل درد شدید از دفع مدفوع می ترسند. بسیاری از آنها معمولاً فقط روی دستمال توالت خونریزی مشاهده می کنند. برخی از بیماران سیکل های درد و خارش آنی را گزارش می کنند. اگر علائم برای مدت بیشتری ادامه یابد مثلا بیش از شش هفته شقاق، مزمن در نظر گرفته می شود.
شقاق های مقعدی معمولاً در خط میانی خلفی (اکثریت) یا قدامی (شایع تر در زنان) پوست اطراف مقعد ایجاد می شوند. داشتن هر دو شقاق قدامی و خلفی برای بیماران غیر معمول نیست. در صورت وجود شقاق جانبی یا شقاق های متعدد باید به IBD (بیماری کرون) سل، سیفلیس یا عفونت HIV مشکوک شد.
شقاق مقعدی معمولا در اثر زور زدن جهت دفع مدفوع به دلیل یبوست یا اسهال ایجاد می شود. سابقه ترومای موضعی، به ویژه مقاربت مقعدی و زایمان واژینال نیز باید بررسی شود. تصور می شود که اکثر موارد شقاق مقعدی با افزایش فشار اسفنکتر داخلی (هیپرتونی) همراه باشد. درد ناشی از شقاق همچنین می تواند هیپرتونی را بدتر کند که باعث ایسکمی موضعی و در نتیجه منجر به شقاق مزمن می شود.
زنانی که پس از تولد نوزاد دچار شقاق قدامی می شوند، ممکن است هیپرتونی نداشته باشند ولی اسفنکترهای مقعدی ضعیف دارند. بنابراین درمان‌های مبتنی بر کاهش هیپرتونی برای این بیماران موثر نخواهد بود.
فیستول پری آنال
فیستول پری آنال یک مجرای اپیتلیالیزه شده پایدار از کانال مقعد به پوست اطراف مقعد است و می تواند بین اسفنکتریک، ترانس فنکتریک، خارج اسفنکتریک یا سوپر اسفنکتریک باشد. این بیماری اغلب عوارض ثانویه آبسه پری آنال است. اکثر آبسه های پری آنال بدون عوارض بهبود می یابند، اما از هر چهار بیمار یک نفر دچار فیستول پری آنال می شود. سایر علل مهم اما غیر شایع فیستول پری آنال عبارتند از IBD، عوارض زایمان و بدخیمی ها.
فیستول های ساده پری آنال کوتاه هستند و اسفنکتر را خیلی کم درگیر کرده یا اصلا درگیر نمی کنند. اما در مقابل فیستول های پیچیده پری آنال با درگیری قابل توجه اسفنکتر، چندین دستگاه و یا مجموعه مشخص می شوند. فیستولوتومی بهترین روش درمان برای این نوع فیستول است که شامل باز کردن مجرای فیستول، تخلیه و درمان آن است.
دیگر مقالات ما:
علت احساس سنگینی یا فشار در مقعد و درمان سریع آن
منبع: https://www.glms.co.nz/fileup/files/HTT%20Anorectal%20-%20Sze-Lin%20Peng.pdf
