فیستول مقعدی یک مجرای غیر طبیعی بین رکتوم و پرینه است. معمولا مدفوع از مقعد وارد این مجرا شده و عفونت مزمن را تحریک می کند. فیستول مقعدی یک بیماری نسبتاً شایع است که معمولاً بین سنین 30 تا 60 سال رخ می دهد. روش های جراحی فیستول بسته به نوع فیستول متفاوت هستند و پزشک پس از معاینه بهترین روش را برای درمان به شما توصیه خواهد کرد.
فیستول چیست و چرا به وجود می آید؟
فیستول مقعدی یک تونل غیر طبیعی است که آخرین قسمت دستگاه گوارش شما را به پوست اطراف مقعد متصل می کند. وقتی غدد کوچک داخل مقعد مسدود شده و عفونی می شوند، فیستول های مقعدی را تشکیل می دهند. این غدد مسدود شده منجر به آبسه های پری مقعدی می شوند که ممکن است به فیستول تبدیل شوند.
صدمات پرینه مانند آسیب هایی که در هنگام سقوط، صدمات جاده ای یا پارگی در حین زایمان ایجاد می شود ممکن است منجر به تشکیل فیستول مقعدی شود.
نحوه عمل فیستول به چه صورت است؟
روش های جراحی مختلفی برای درمان فیستول مورد استفاده قرار می گیرد. فیستولکتومی، استفاده از ستون و فلپ برخی از این روش ها هستند. پزشک بسته به نوع فیستول و موقعیت آن بهترین روش را انتخاب خواهد کرد. درمان اکثر انواع فیستول بسیار موفقیت آمیز است و از 86 درصد در فیستول های پیچیده تا 98.6 درصد برای فیستول های ساده متغیر است.
انواع فیستول مقعدی را بشناسید
فیستول مقعدی معمولاً یک عارضه جانبی آبسه مقعدی است. آبسه تخلیه کننده می تواند یک تونل از مقعد به پوست خارجی ایجاد کند. انوع فیستول مقعدی عبارتند از:
دیگر مقالات: آیا رابطه جنسی مقعدی می تواند باعث فیستول شود؟
1. فیستول زیر مخاطی
این فیستول سطحی بوده و در زیر مخاط تشکیل می شود. فیستول زیر مخاطی ساده ترین نوع فیستول است.
2. فیستول اکسترا اسفنکتریک
این فیستول از راست روده به سمت پایین کشیده شده و از طریق عضله لواتور آنی کف لگن به سطح پوست راه پیدا می کند. در اغلب موارد ناشی از بیماری های کولیت، کرون و آپاندیس است.
3. فیسول سوپر اسفنکتریک
این فیستول از مابین اسفنکتر داخلی و خارجی مقعد شروع شده و در جهت بالا پیشرفت می کند و در نزدیکی مقعد مشخص می شود.
4. فیستول ترانس اسفنکتریک
این فیستول از عضلات داخلی، خارجی یا از پشت مقعد شروع شده و روی پوست نواحی اطراف مقعد مشخص می شود.
5. فیستول اینتر اسفنکتریک
این فیستول از بین عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی شروع شده و در پوست اطراف مقعد مشخص می شود.
انواع درجات فیستول
رادیولوژیستها فیستول های مقعدی را بر اساس نشانه های روی یک صفحه محوری به پنج درجه دسته بندی می کنند که عبارتند از:
- درجه 1: فیستول بین اسفنکتریک خطی ساده
- درجه 2: فیستول بین اسفنکتری با آبسه یا دستگاه ثانویه
- درجه 3: فیستول ترانس اسفنکتریک
- درجه 4: فیستول ترانس اسفنکتریک با آبسه یا دستگاه ثانویه در حفره ایسکیورکتال
- درجه 5: فیستول سوپرالواتور و ترانسلواتور
دیگر مقالات: آیا بدون جراحی می توان فیستول را درمان کرد؟
فیلم عمل فیستول مقعدی
فیلم زیر درباره نحوه عمل لیزری فیستول مقعد است. که از لیزر پرتوان برای درمان آن استفاده شده است.
انواع عمل های فیستول
برای درمان فیستول جراحی های مختلفی وجود دارد که همگی با هدف کاهش درد و ناراحتی بیمار صورت می گیرند.
1. عمل فیستول مقعد به روش فیستولوتومی
فیستولوتومی رایج ترین درمان برای فیستول مقعدی است و فقط برای فیستول هایی مناسب است که از عضله عبور نکرده باشند.
نحوه عمل
در این جراحی با یک برش طولی محتویات فیستول خارج شده و ترمیم پوست به شکل اسکار از داخل به خارج صورت می گیرد.
هزینه
هزینه عمل فیستول مقعد به روش فیستولوتومی به نوع فیستول و محلی که در آن جراحی صورت می گیرد بستگی دارد. به طور متوسط هزینه عمل فیستول مقعد به روش فیستولوتومی در تهران از 6 میلیون جراحی می شود.
عوارض
خطر آسیب به اسفنکتر مقعدی در این روش بالا بوده و ممکن است بیمار دچار بی اختیاری شود. خطر عفونت و عود نیز وجود دارد.
مراقبت ها
تعویض پانسمان و تمیز نگه داشتن محل زخم، حمام سیتز، مصرف غذاهای سرشار از فیبر و ملین، استفاده از آنتی بیوتیک های تجویزی و مسکن برای کنترل درد بعد از عمل ضروری است.
دوره نقاهت
بهبودی شما در این روش 3 تا 12 هفته طول می کشد و طی این مدت باید مراقبت های ضروری را مورد توجه قرار دهید.
دیگر مقالات: مقایسه جراحی سنتی فیستول مقعدی با لیزر
2. عمل فیستول به کمک تکنیک ستون
عمل فیستول به کمک تکنیک ستون برای فیستولی استفاده می شود که از عضله عبور کرده باشد.
نحوه عمل
در این جراحی قطعه ای نخ جراحی که ستون نامیده می شود برای چندین هفته در فیستول قرار داده شده و آن را باز نگه می دارد. بنابراین به تخلیه و التیام فیستول کمک خواهد کرد.
هزینه
هزینه این جراحی به نوع فیستول، محل کلینیک و تخصص پزشک معالج بستگی دارد. به طور متوسط هزینه عمل فیستول مقعد به روش تکنیک ستون در تهران از 5 میلیون جراحی می شود.
عوارض
عوارض بر اساس نوع و شدت فیستول متفاوت است و از عفونت تا بی اختیاری گاز و مدفوع را شامل می شود.
مراقبت ها
تعویض به موقع پانسمان، مصرف آنتی بیوتیک، حمام سیتز، استفاده از ملین و داروهای مسکن بعد از عمل ضروری است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت بسته به روش های انجام شده بعد از خارج کردن ستون برای درمان فیستول متفاوت است.
3. درمان فیستول به کمک چسب فیبرین
درمان فیستول به کمک چسب فیبرین یکی از روش های جراحی بدون نیاز به برش است.
نحوه عمل
در این جراحی بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و تزریق چسب برای مهر و موم شدن فیستول انجام خواهد شد. این روش اکنون به تنهایی کاربردی ندارد و با روش های دیگری مثل جراحی و لیزر مورد استفاده قرار می گیرد.
هزینه
هزینه درمان فیستول به کمک چسب فیبرین به نوع و محل فیستول، سایر روش های درمانی مورد نیاز و همچنین موقعیت جغرافیایی کلینیک بستگی دارد. به طور متوسط هزینه عمل فیستول مقعد به روش چسب فیبرین در تهران از 4 میلیون جراحی می شود.
عوارض
عوارض این روش بسته به روش هایی جراحی که پس از تزریق صورت می گیرد متفاوت است.
مراقبت ها
تمیز نگه داشتن محل جراحی، تعویض به موقع پانسمان، استفاده از آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت و همچنین ملین ها برای پیشگیری از یبوست ضروری است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت در این روش جراحی بسته به پیچیدگی و محل فیستول متفاوت است.
دیگر مقالات: علت ترشحات زرد رنگ بعد از عمل فیستول و نحوه مراقبت از آن
4. عمل جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز
در جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز یک پلاگ مخروطی شکل برای مسدود کردن دهانه داخلی فیستول مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه عمل
نحوه عمل به این شکل است که پلاگ توسط بخیه برای تخلیه فیستول در آن قرار گرفته و رشد بافت جدید در داخل و اطراف پلاگ کاملا فیستول را می بندد.
هزینه
هزینه این جراحی به محل و درجه فیستول، کلینیک تحت درمان و سایر روش های جانبی جهت درمان بستگی دارد. به طور متوسط هزینه عمل فیستول مقعد به روش پلاگین بیوپروتز در تهران از 5 میلیون جراحی می شود.
عوارض
تشکیل آبسه، درد و خطر جابجایی پلاگین از عوارض مهم و عمده این روش است.
مراقبت ها
استفاده از آنتی بیوتیک، مصرف مایعات و غذاهای ملین، تعویض پانسمان و تمیز نگه داشتن محل، حمام سیتز و بالشتک دونات برای بهبودی بعد از جراحی ضروری است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت بسته به شدت فیستول و عوامل فردی متفاوت است و طی این مدت باید مراقبت های ضروری انجام شود.
5. عمل فیستول به روش لیفت lift
عمل فیستول به روش لیفت در دو مرحله و برای فیستول های پیچیده یا عمیق استفاده می شود.
نحوه عمل
در جراحی لیفت ابتدا ستونی داخل فیستول قرار داده می شود تا کمی گشاد شود. پس از چند هفته جراح کل بافت آلوده را برداشته و دهانه فیستول داخلی را می بندد.
هزینه
هزینه این روش درمانی به پیچیدگی فیستول، روش های درمانی مورد نیاز و محل کلینیک بستگی دارد. به طور متوسط هزینه عمل فیستول مقعد به روش لیفت lift در تهران از 7 میلیون جراحی می شود.
عوارض
عوارض لیفت فیستول ممکن است درد، دوران طولانی نقاهت و مشکلاتی در دفع باشد.
مراقبت ها
مانند سایر روش های باید با رعایت بهداشت محل جراحی از عفونت جلوگیری کنید. آنتی بیوتیک های تجویزی را مصرف کرده و از حمام سیتز و بالشتک دونات استفاده نمایید.
دوره نقاهت
دوره نقاهت در جراحی لیفت فیستول بستگی به پیچیدگی و محل فیستول متفاوت است.
دیگر مقالات: دوران نقاهت بعد از عمل فیستول، مقایسه لیزر با جراحی
6. عمل فیستول به روش فلپ پیشرفته
عمل فیستول به روش فلپ پیشرفته در صورتی انجام می شود که فیستول از ماهیچه های اسفنکتر مقعد عبور کند.
نحوه عمل
نحوه عمل فلپ پیشرفته شامل بریدن و یا خراشیدن فیستول و پوشاندن مجرایی است که وارد روده شده است.
هزینه
هزینه جراحی فلپ پیشرفته بسته به پیچیدگی عمل و شدت فیستول تعیین می شود. به طور متوسط هزینه عمل فیستول مقعد به روش فلپ پیشرفته در تهران از 8 میلیون جراحی می شود.
عوارض
درد، عفونت و ترشحات برخی از عوارض جراحی فلپ برای درمان فیستول مقعدی هستند.
مراقبت ها
مصرف منظم آنتی بیوتیک های تجویزی، تعویض پانسمان، حمام سیتز و استفاده از بالشتک دونات برای بهبود سریع تر ضروری است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت در این روش به عوامل مختلفی از جمله شدت فیستول بستگی دارد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
7. عمل فیستول با لیزر پرتوان co2
درمان فیستول با لیزر شامل استفاده از یک پرتوی لیزر قوی برای مهر و موم کردن فیستول است.
نحوه عمل
در این روش جراحی از لیزر پرتوان CO2 برای برش جدار فیستول استفاده شده و سپس با لیزر کم توان آی آر سی، درناژ و ترمیم صورت می گیرد.
هزینه
هزینه درمان فیستول با لیزر بسته به نوع فیستول و محل کلینیک 6 تا 10 میلیون تومان است. در کلینیک التیام نشیمنگاه لیزر فیستول از 4 میلیون توسط جراح متخصص لیزر می شود.
عوارض
عوارض لیزر درمانی فسیتول بسیار کم بوده و با حداقل درد و ناراحتی همراه است.
مراقبت ها
مراقبت ها شامل مصرف مایعات و غذاهای ملین برای پیشگیری از یبوست، حمام سیتز روزانه و استفاده از مسکن است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت بسیار کوتاه بوده و حدود یک هفته طول خواهد کشید و شما سریع تر از سایر روش ها می توانید به زندگی روتین خود برگردید.
دیگر روش های غیر جراحی درمان فیستول
فیستول های سطحی را می توان با روش های غیرجراحی به راحتی درمان کرد که شامل موارد زیر است:
درمان فیستول با پماد و دارو
داروهای OTC (بدون نسخه) مانند پمادهای موضعی، کورتیکواستروئیدها و آنتی بیوتیک ها برای درمان علائم فیستول مقعدی استفاده می شوند.
درمان فیستول با سبک زندگی سالم
مصرف مواد غذایی سالم و مغذی، فیبر و مایعات کافی و پرهیز از غذاهای چرب و حجیم می تواند در درمان فیستول مقعدی نقش داشته باشد.
درمان فیستول با گیاهان دارویی
استفاده موضعی از روغن درخت چای و عسل به کاهش التهاب و درمان فیستول کمک خواهد کرد. همچنین دمنوش زنجبیل و مرزنجوش نیز درطب سنتی برای درمان فیستول تجویز می شود.
چگونه از فیستول پیشگیری کنیم؟
اصلاحات سبک زندگی در پیشگیری از فیستول مقعدی بسیار مهم بوده و شامل رژیم غذایی پر فیبر، مصرف مایعات، خودداری از مصرف زیاد الکل و کافئین، هیدراته نگه داشتن بدن، حفظ وزن متناسب، حمام سیتز و فعالیت بدنی است.
دیگر مقالات: چگونه از فیستول مقعدی پیشگیری کنیم؟
ترشحات بعد عمل فیستول و نحوه درمان آن
ترشحات زرد رنگ و خونی بعد عمل فیستول تا حدود یک هفته طبیعی است و خودبخود کاهش خواهد یافت. تعویض زود به زود پانسمان و خشک نگه داشتن مقعد در این مرحله به تسریع بهبودی کمک خواهد کرد.
سوالات متداول درباره فیستول
بهترین نوع عمل فیستول چیست؟
درمان فیستول با لیزر بهترین روش جراحی است زیرا دوره نقاهت کوتاهی دارد و احتمال عفونت نیز در لیزرتراپی کمتر است. در این روش احتمال عود مجدد نیز بسیار کمتر است.
آیا عمل فیستول درد دارد؟
در روش جراحی پس از فیستول درد و ناراحتی تا 48 ساعت طبیعی است. پزشک با تجویز مسکن به مدیریت این درد کمک خواهد کرد.
کی می توانم بعد عمل فیستول به سرکار برگردم؟
بعد عمل فیستول دوره نقاهت معمولا یک تا دو هفته طول خواهد کشید سپس می توانید به سرکار خود برگردید.
خطرات عمل نکردن فیستول چیست؟
فیستول بطور خود بخود درمان نخواهد شد و اگر با جراحی آن را درمان نکنید عفونت در بدن منتشر شده و حتی ممکن است منجر به سپسیس و مرگ شود.
مراقبت های بعد عمل فیستول چیست؟
مراقبت های بعد جراحی فیستول شامل مصرف غذاهای ملین و تازه، نوشیدن مایعات به اندازه کافی برای جلوگیری از یبوست، رعایت بهداشت پس از اجابت مزاج، پرهیز از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر و استفاده از حمام سیتز است.
احتمال عود و بازگشت فیستول بعد عمل وجود دارد؟
احتمال عود و بازگشت فیستول بعد از جراحی حدود 15 تا 20 درصد است که می توان با مراقبت های صحیح از آن پیشگیری کرد.
احتمال بروز بی اختیاری مدفوع و گاز بعد عمل فیستول چقدر است؟
در جراحی فیستول بین 1 تا 7 درصد احتمال این عارضه وجود دارد که به دلیل آسیب دیدن اسفنکتر مقعدی است.
پیشگیری از عفونت بعد از عمل فیستول
برای پیشگیری از عفونت بعد از عمل فیستول باید آنتی بیوتیک های تجویزی پس از جراحی را سر ساعت مصرف کنید و حتما مصرف غذاهای ملین را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
شرایط بیمه تکمیلی و سلامت برای عمل فیستول؟
عمل فیستول در کلینیک ها به صورت سرپایی انجام می شود که تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرد. اما برای بیمه تکمیلی و سلامت برخی کلینیک ها خدماتی ارائه می دهند که بهتر است قبل از عمل از آنها آگاهی یابید.
نحوه خوابیدن بعد از عمل فیستول؟
نحوه خوابیدن شما بعد از عمل فیستول باید طوری باشد که به مقعد فشار نیاورد. برای این منظور می توانید به پهلو یا روی شکم بخوابید.
دستشویی رفتن بعد از عمل فیستول؟
پس از عمل فیستول باید از بروز یبوست پیشگیری کنید و تا بهبودی از توالت فرنگی استفاده نمایید. پس از توالت حتما از حمام سیتز استفاده کنید و محل را کاملا خشک کنید.
بعد عمل فیستول چه غذا هایی بخوریم؟
بعد عمل فیستول مصرف غذاهای ملین، تازه، کامل و سرشار از فیبر توصیه می شود تا از بروز یبوست پیشگیری کند.
امکان خونریزی مقعد بعد از عمل فیستول وجود دارد؟
خونریزی مقعد بعد از عمل فیستول یک تا دو هفته همراه با کمی درد طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
دلیل سوزش مقعد بعد از عمل فیستول چیست؟
پس از برداشت فیستول در دوران نقاهت کمی خارش و سوزش طبیعی بوده و ناشی از فرآیند بهبودی است.
کدام عمل فیستول نیاز به بیهوشی دارد؟
در بین روش های درمان فیستول، جراحی فیستول با روش سنتی و تزریق چسب فیبرین نیاز به بیهوشی عمومی دارد.
در بارداری و شیردهی کدام عمل فیستول انجام می شود؟
در بارداری و شیردهی می توان برای درمان فیستول از لیزرتراپی استفاده کرد که عوارض بسیار کمی دارد.
منبع:
https://nafc.org/anal-fistulas
www.intus.co.nz/articles/what-is-a-fistula-in-ano
www.topdoctors.co.uk/medical-dictionary/fistula