شقاق یا فیشر مقعد یک بیماری شایع نشیمنگاهی است که افراد را در سنین مختلف درگیر می کند و باید فورا نسبت به درمان آن اقدام نمایید تا به شقاق مزمن تبدیل نشود. شقاق یک شکاف یا پارگی در پوست لایه مخاطی مقعد است که باعث درد و ناراحتی فراوان خصوصا هنگام دفع مدفوع می شود. در اکثر موارد این بیماری را می توان با روش های غیر جراحی مانند پمادهای موضعی و روش های خانگی درمان کرد. در ادامه مقاله به درمان قدم به قدم شقاق مقعدی پرداخته ایم لطفا با ما همراه باشید.
شقاق علل و علایم
شقاق یک شکاف یا پارگی کوچک در پوشش مخاطی مجرای مقعد است. این بیماری نشیمنگاهی به دلایل مختلفی بروز می کند. شقاق معمولاً در اثر ضربه به پوشش داخلی مقعد مثلا اجابت مزاج خشک و سخت یا اسهال مکرر رخ می دهد. اسفنکتر مقعدی سفت نیز احتمال ابتلا به شقاق مقعدی را افزایش می دهد. عفونت مقعدی، بیماری التهابی روده، تروما، تومور، زایمان طبیعی و رابطه مقعدی از دیگر علل بروز شقاق مقعدی هستند.
شقاق مقعدی معمولا با درد شدید هنگام دفع مدفوع تشخیص داده می شود. این درد ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و باعث می شود افراد از رفتن به توالت خودداری کنند. مهمترین علائم شقاق عبارتند از:
- خون قرمز روشن در مدفوع یا دستمال توالت
- توده کوچک یا برچسب پوستی نزدیکی مقعدی
- ترک های مشخص روی پوست اطراف مقعد
- سوزش و خارش و ترشحات بد بو
مراحل درمان شقاق
مراحل درمان شقاق به صورت قدم به قدم در ادامه شرح داده شده است تا شما بتوانید به سرعت و به راحتی این بیماری را درمان کنید و نیازی به روش های جراحی نباشد.
مرحله اول تشخیص شقاق
در مرحله اول برای درمان شقاق باید از ابتلا به این بیماری مطمئن شوید. از آنجاییکه ممکن است برخی از علائم این بیماری با سایر بیماری های نشیمنگاهی مشترک باشد بنابراین بهتر است برای تشخیص شقاق به پزشک مراجعه کنید. با اطمینان از وجود این بیماری راحت تر می توان اقدام به درمان کرد.
بخوانید: معرفی بهترین روغن ها برای درمان شقاق (حیوانی و گیاهی)
مرحله دوم درمان خانگی و سبک زندگی سالم
شقاق حاد را می توان با درمان های خانگی و تغییر سبک زندگی به راحتی درمان کرد. اعتقاد بر این است که از هر 10 شقاق حاد (کوتاه مدت) 9 مورد را می توان با درمان های خانگی مانند استفاده از نرم کننده های مدفوع یا استفاده از حمام سیتز درمان کرد. اقدامات مختلفی وجود دارد که می توانید در خانه برای بهبود سریع شقاق مقعد انجام دهید. آنها عبارتند از:
- از یبوست جلوگیری کنید عبور مدفوع نرم بدون ایجاد فشار در مقعد به زخم ایجاد شده فرصت بهبودی می دهد.
- مقدار زیادی آب یا مایعات سالم بنوشید تا دفع راحت تری داشته باشید.
- میوه ها، سبزیجات، لوبیاها و غلات کامل را جهت تامین فیبر کافی در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- به طور منظم ورزش کنید تا جریان خون در ناحیه آسیب دیده افزایش یابد و به بهبودی کمک کند.
- در صورت نیاز به اجابت مزاج فورا به دستشویی بروید تا یبوست ایجاد نشود.
- حمام سیتز بسیار آرامش بخش بوده و به کاهش درد و ناراحتی کمک خواهد کرد.
- بهداشت مقعد را پس از رفتن به دستشویی به درستی رعایت کنید.
بخوانید: شقاق مزمن چیست و بهترین درمان آن
مرحله سوم درمان شقاق با پماد و شیاف
اگر با درمان های خانگی احساس بهبودی نکردید در مرحله دوم باید سراغ دارو درمانی بروید. پمادها و شیاف های بدون نسخه را می توانید از داروخانه تهیه کنید و برای درمان شقاق مورد استفاده قرار دهید. بهترین داروها برای درمان شقاق عبارتند از:
- پماد آنتی فیشر باریج اسانس: روزی دو بار مقدار کمی از پماد را روی محل شقاق استفاده نمایید.
- پماد شقاق شیفار: این پماد را پس از تمیز کردن مقعد با گرم و صابون ملایم، روزی دو بار صبح و شب مورد استفاده قرار دهید.
- پماد مقعدی رکتول: پماد رکتول را روزی دو بار مورد استفاده قرار دهید تا به کاهش درد و بهبودی زخم شقاق کمک کند.
- پماد رکتوس ایران داروک: رکتوس با کمک به بازسازی پوست، زخم شقاق را به سرعت درمان خواهد کرد. کافی است روزی دو بار آن روی پوست تمیز مقعد مورد استفاده قرار دهید.
- پماد مقعدی ام جی باریج اسانس: این پماد التهاب، خارش و درد ناشی از شقاق را تسکین می دهد. باید هر روز دو بار صبح و شب از آن استفاده نمایید.
- پماد دیلتیازم: استفاده از این پماد دو بار در روز به کاهش درد ناشی از شقاق کمک کرده و به بهبود آن کمک خواهد کرد.
- شیاف آنتی هموروئید: این شیاف را می توانید صبح و شب برای درمان شقاق مورد استفاده قرار دهید.
- شیاف دیکلوفناک: می توانید روزی دو بار صبح و شب برای کاهش درد و التهاب شقاق از این شیاف استفاده کنید.
- شیاف زینک اکساید: پس از هر بار تخلیه روده ها برای درمان شقاق و پیشگیری از عفونت این شیاف را مورد استفاده قرار دهید.
- شیاف مقعدی ام جی باریج: این شیاف برای درمان شقاق بسیار مفید است و کافی است روزی دو بار از آن استفاده نمایید.
مرحله آخر درمان لیزری و جراحی شقاق
در صورت نتیجه نگرفتن از روش های فوق باید با جراحی سنتی و لیزر شقاق اقدام به درمان این بیماری کنید. جراحی سنتی با استفاده از تیغ جراحی در بیمارستان های خصوصی و دولتی توسط بیهوشی عمومی انجام می شود. هزینه عمل در بیمارستان خصوصی از 5 میلیون است. علاوه بر این لازم است یک یا دو روز در بیمارستان بستری شوید که هزینه ها را افزایش خواهد داد.
لیزر شقاق در کلینیک های خصوصی و با بی حسی موضعی انجام می شود. لیزر درمانی نیاز به بستری ندارد و دوره نقاهت آن نیز بسیار کوتاه است. هزینه لیزر شقاق در کلینیک های تهران 10 میلیون تومان است. شما می توانید در کلینیک التیام نشیمنگاه لیزر شقاق را تنها با 4 میلیون تومان انجام دهید.
در مقایسه با جراحی سنتی، لیزر شقاق عوارض کمتری دارد و احتمال عود آن تقریبا صفر است. علاوه بر این بدون درد و خونریزی انجام شده و احتمال ابتلا به عفونت های حین عمل نیز در آن وجود ندارد.
چه پزشکی برای درمان شقاق مراجعه کنیم؟
برای درمان شقاق باید به جراح عمومی یا جراح کولورکتال مراجعه نمایید.
بخوانید: برای درمان شقاق مقعد به چه پزشکی مراجعه کنیم؟ + هزینه درمان شقاق
پیشگیری از بازگشت شقاق بعد عمل
با مراقبت های پس از درمان و پیشگیری از یبوست می توانید به عدم بازگشت و عود شقاق کمک کنید.
عمل شقاق در کلینیک یا بیمارستان؟
عمل شقاق در کلینیک با استفاده از لیزر انجام شده و یک روش کم تهاجمی تر بوده و دوران نقاهت کوتاه تری دارد.
چه افرادی بیشتر در خطر ابتلا به شقاق هستند؟
- افراد مبتلا به یبوست
- افراد مسن و نوزادان
- افراد مبتلا به بیماری های روده ای
- افرادی که کارهای سنگین انجام می دهند
- افرادی که رابطه مقعدی دارند
بخوانید: معرفی 8 عمل شقاق مقعدی به همراه قیمت جراحی آن در سال 1403
شقاق زنان باردار و درمان آن
شقاق در دوران بارداری به دلیل افزایش فشار محوطه شکمی بسیار شایع است. بهترین روش درمان شقاق در دوران بارداری، درمان های خانگی و لیزر است.
خجالت از مراجعه با پزشک برای درمان شقاق و خطر درمان نکردن آن
بیماری های نشیمنگاهی انواع مختلفی دارند و برای درمان آنها باید به پزشک مراجعه کرد. درمان نکردن این بیماری ها به دلیل خجالت کشیدن باعث بدتر شدن وضعیت بیماری و گسترش عفونت در بدن می شود.
احتمال درمان خودبه خودی شقاق؟
احتمال درمان خودبه خودی شقاق در مراحل اولیه یا شقاق حاد وجود دارد. با پیشگیری از یبوست و استفاده از پمادهای موجود می توان به درمان این بیماری کمک کرد.
بخوانید: انواع درجه شقاق مقعدی و بهترین درمان مناسب هر گرید شقاق
دستشویی بعد عمل شقاق ؟
بعد از عمل شقاق بهتر است برای کاهش فشار بر روی مقعد از توالت فرنگی استفاده کنید. این کار به درمان سریع تر زخم کمک خواهد کرد.
لیست مواد غذایی برای درمان یبوست؟
- اسفناج و سبزیجات برگ سبز
- انواع آلو
- انجیر خشک
- سیب و گلابی
- ماست و کفیر
- کیوی و مرکبات
- روغن زیتون
- سیب زمینی شیرین
- لوبیا، نخود و عدس
- کنگر فرنگی
- سبوس جو دوسر
- سبوس گندم
- ریواس
- دانه چیا
- دانه کتان
- انگور
بخوانید: آیا شقاق خود به خود خوب می شود؟ دستوالعمل درمان خانگی شقاق
شقاق می تواند باعث عفونت شود؟
یکی از مهمترین عوارض درمان نکردن شقاق مقعدی بروز عفونت و آبسه های مقعدی است که هزینه های درمانی بیشتری به شما تحمیل می کند. از طرفی با ورود عفونت به خون می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
برای درمان درد شقاق چیکار کنم؟
در شقاق بسیار آزاردهنده است برای کنترل آن می توانید از داروهای مسکن OTC، حمام سیتز یا شیاف دیکلوفناک استفاده نمایید.
رابطه مقعدی و شقاق؟
هر عاملی که باعث وارد شدن فشار به پوست حساس مخاط مقعد شود احتمال بروز شقاق را افزایش می دهد. رابطه مقعدی به همین دلیل یکی از علل بروز شقاق است.
بخوانید: هزینه درمان شقاق با لیزر چقدر است؟ قیمت در سال 1403
مصرف الکل، سیگار و شقاق؟
مصرف الکل بدن را دهیدراته کرده و با ایجاد یبوست می تواند زمینه ساز بروز شقاق باشد. استعمال سیگار نیز موجب بیماری های گوارشی شده و با عدم اکسیژن رسانی کافی به زخم ها از درمان شقاق جلوگیری می کند. بنابراین بهتر است از آنها پرهیز کنید.
چرا شقاق در بعضی خانواده ها بیشتر است؟
شقاق مقعد زمینه ارثی ندارد اما بیشتر در خانواده هایی دیده می شود که دچار یبوست و بواسیر هستند. زور زدن در توالت یکی از دلایل اصلی بروز این بیماری است.
منبع:
https://www.pristyncare.com/blog/stages-of-healing-fissure-pc0113
https://www.bupa.co.uk/health-information/digestive-gut-health/anal-fissure-procedures
