شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی حاصل از یک پارگی یا ترک پوستی در اپیتلیوم پوشاننده مقعد است که به دلایل مختلفی ایجاد می شود. این بیماری خصوصا در کودکان و افراد مسن شایع است و به دو نوع حاد و مزمن دسته بندی می شود. نوع حاد شقاق معمولا خود به خود بهبود می یابد اما نوع مزمن نیاز به مداخلات درمانی از جمله جراحی خواهد داشت.
چه علائمی نشان‌دهنده شقاق است؟
شقاق یک بیماری نشیمنگاهی است که از روی علائم به راحتی قابل تشخیص است. از مهمترین علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پارگی یا زخم قابل مشاهده در بافت پوشاننده مقعد
- درد مقعد یا سوزش شدید در حین اجابت مزاج
- درد بعد از اجابت مزاج که تا چند ساعت طول ادامه دارد
- خارش یا سوزش در اطراف مقعد
- درد و ناراحتی هنگام نشستن
- خون روی مدفوع یا دستمال توالت بعد از اجابت مزاج
- یک برآمدگی کوچک یا برچسب پوستی روی پوست در نزدیکی شقاق مقعدی
چه عواملی باعث شقاق مقعدی می‌شوند؟
عوامل متعددی در ایجاد شقاق نقش دارند که از بین آنها یبوست مداوم و شدید مقصر اصلی است. سایر عوامل عبارتند از:
- مدفوع خیلی بزرگ یا خیلی سفت
- اسهال
- زایمان واژینال
- بیماری التهابی روده (IBD) یا بیماری کرون
- کاهش جریان خون به مقعد
- انقباض اسفنکتر مقعدی
- بیماری‌های مختلفی مانند سرطان رکتوم، HIV، سل، سیفلیس، اگرچه نادر هستند.
چگونه شقاق مقعدی تشخیص داده می‌شود؟
یا استفاده از سابقه پزشکی و علائم بیمار می توان شقاق مقعدی را تشخیص داد. معاینه فیزیکی مقعد نیز با استفاده از انگشت یا آنوسکوپی به تشخیص شقاق مقعدی کمک خواهد کرد. آزمایشات پزشکی نیز برای تشخیص سایر مشکلات مانند سیفلیس یا HIV مفید هستند.
آیا شقاق مقعدی به خودی خود بهبود می‌یابد؟
بله شقاق در مراحل اولیه که به عنوان شقاق حاد شناخته می شود با پیشگیری از یبوست و درمان های خانگی به راحتی بهبود خواهد یافت.
درمان خانگی برای شقاق مقعدی؟
- مراقبت از خود و تغییر سبک زندگی برای تسهیل اجابت مزاج
- مصرف غذاهای پر فیبر بیشتر و نوشیدن آب فراوان
- استفاده از حمام سیتز برای تحریک گردش خون در مقعد و شل شدن اسفنکتر مقعدی
- در صورت یبوست شدید از مکمل های فیبر، ملین ها یا نرم کننده های مدفوع استفاده کنید.
چه داروهایی برای درمان شقاق مقعدی موثر هستند؟
داروهای موضعی و خوراکی برای کاهش درد و همچنین داروهای شل کننده اسفنکتر مقعدی مانند نیتروگلیسیرین برای درمان شقاق موثر هستند. علاوه بر این پماد دیلتیازم، آنتی فیشر و تتراسایکلین نیز برای بهبود این بیماری مفید هستند.
بخوانید: شقاق مزمن چیست و بهترین درمان آن
چگونه می‌توان از بروز شقاق مقعدی پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از شقاق اولین کاری که باید انجام دهید جلوگیری از یبوست است. بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی فیبر فراوان و هیدراته نگه داشتن بدن می تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند. علاوه بر این تحرک کافی در طول روز و خشک و تمیز نگه داشتن مقعد نیز برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری مفید است. همچنین از رابطه مقعدی خودداری کرده و در صورت ابتلا به اسهال به سرعت آن را درمان نمایید.
آیا رژیم غذایی می‌تواند در پیشگیری از شقاق مقعدی نقش داشته باشد؟
رژیم غذایی با پیشگیری از یبوست بطور غیر مستقیم نقش مهمی در پیشگیری از شقاق مقعدی دارد. استفاده از میوه ها و سبزیجات تازه با عبور مدفوع نرم مانع آسیب رسیدن به پوست حساس اپیتلیوم مقعدی می شود.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر با روش های خانگی و استفاده از پمادهایی که بدون نسخه در داروخانه موجود است، شقاق بهبود پیدا نکرد باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
بخوانید: آیا شقاق باعث سرطان مقعد می شود؟
آیا شقاق مقعدی می‌تواند مزمن شود؟
اگر در مراحل ابتدایی اقدام به درمان شقاق مقعدی نکنید این بیماری مزمن خواهد شد. شقاق مزمن فقط با جراحی سنتی و لیزر قابل درمان است.
چه تمرینات ورزشی برای جلوگیری از شقاق مقعدی مفید هستند؟
تمرینات ورزشی مفید برای پیشگیری از شقاق عبارتند از پیاده روی که باعث افزایش گردش خون در بدن می شود، ورزش در وان حمام با باز و بسته کردن اسفنکتر مقعد و یوگا.
چه عواملی خطر ابتلا به شقاق مقعدی را افزایش می‌دهند؟
فاکتورهای زیادی در ابتلا به شقاق نقش دارند که برخی از آنها از کنترل ما خارج هستند. عوامل خطر ابتلا به شقاق مقعدی عبارتند از:
- رابطه مقعدی
- زایمان واژینال
- یبوست
- بیماری کرون
- نوزادی و پیری
بخوانید: علت اصلی شقاق مقعدی و پیشگیری از آن
چگونه می‌توان درد ناشی از شقاق مقعدی را کاهش داد؟
با استفاده از مسکن های OTC، روغن های گیاهی مانند روغن زیتون برای نرم کردن پوست اطراف مقعد، حمام سیتز پس از اجابت مزاج و همچنین استفاده از بالشتک دونات برای نشستن می توان درد ناشی از شقاق را کنترل کرد.
آیا شقاق مقعدی در کودکان نیز شایع است؟
شقاق مقعدی یک بیماری شایع در کودکان است و علت آن اسهال، یبوست یا عدم رعایت بهداشت و تعویض به موقع پوشک است.
چه تفاوتی بین شقاق مقعدی و هموروئید وجود دارد؟
شقاق مقعدی و هموروئید دو بیماری نشیمنگاهی شایع هستند که افراد را درگیر می کنند. شقاق ترک یا پارگی در پوست پوشاننده مقعد است اما هموروئید ناشی از تورم و التهاب وریدهای انتهای رکتوم است که می تواند داخلی یا خارجی باشد.
آیا استرس می‌تواند باعث شقاق مقعدی شود؟
استرس و اضطراب با ایجاد اسپاسم مقعدی و یبوست می تواند زمینه ساز بروز شقاق مقعدی باشد. بنابراین بهتر است با روش های ساده مانند پیاده روی در طبیعت استرس و اضطراب خود را کنترل کنید.
آبرسانی به بدن چه نقشی در جلوگیری از شقاق مقعدی دارد؟
آبرسانی و هیدراته کردن بدن یکی از ساده ترین روش های پیشگیری از یبوست است و از آنجاییکه یبوست یکی از دلایل اصلی بروز شقاق است می تواند در جلوگیری از این بیماری نقش داشته باشد.
آیا شقاق مقعدی قابل انتقال است؟
خیر بیماری شقاق واگیر ندارد و لازم نیست در این مورد نگران باشید. در عین حال بهتر است با روش های گفته شده از بروز آن جلوگیری کنید.
چه جراحی‌هایی برای درمان شقاق مقعدی وجود دارد؟
روش های جراحی مختلفی برای درمان شقاق مقعدی وجود دارد این روش ها عبارتند از:
- عمل جراحی شقاق باز
- عمل جراحی شقاق بسته
- فیشرکتومی
- اسفنکتروتومی
- عمل شقاق با لیزر
عوارض جانبی جراحی شقاق مقعدی چیست؟
جراحی شقاق مقعدی مانند سایر جراحی ها عوارض مختلفی دارد که شامل بی اختیاری در دفع، درد و ترشحات مقعدی، عود بیماری و مشکل در ادرار کردن است.
آیا لیزر درمانی برای شقاق مقعدی موثر است؟
لیزر درمانی یکی از بهترین راههای درمان شقاق است. درد و عوارض این لیزر شقاق بسیار کمتر از جراحی سنتی است و دوران نقاهت کوتاهی دارد. در عین حال احتمال عود بیماری را نیز کاهش می دهد.
بخوانید: معرفی 8 عمل شقاق مقعدی به همراه قیمت جراحی آن در سال 1403
شقاق مقعدی چقدر شایع است؟
شقاق مقعدی یکی از انواع بیماری های نشیمنگاهی است که بیشتر افراد 15 تا 40 سال را درگیر می کند. این بیماری از هر 10 نفر یک نفر را مبتلا می کند بنابراین جز بیماری های با شیوع بالا در نظر گرفته می شود.
آیا مصرف مکمل‌های فیبری می‌تواند به بهبود شقاق مقعدی کمک کند؟
در مراحل اولیه این بیماری با شقاق حاد با مصرف مکمل های فیبر و پیشگیری از یبوست می توان به بهبود شقاق مقعدی کمک کرد.
آیا استفاده از نرم‌کننده‌های مدفوع مفید است؟
یکی از راهکارهای درمانی شقاق در مراحل اولیه پیشگیری و درمان یبوست است بنابراین مصرف نرم کننده‌های مدفوع یا ملین ها بسیار مفید است.
بخوانید: انواع درجه شقاق مقعدی و بهترین درمان مناسب هر گرید شقاق
چه مدت زمانی طول می‌کشد تا شقاق مقعدی بهبود یابد؟
در اکثر افراد با استفاده از روش های خانگی و پمادهای موجود شقاق طی 1 تا 2 هفته بهبود خواهد یافت.
آیا فعالیت‌های جنسی می‌تواند شقاق مقعدی را بدتر کند؟
رابطه مقعدی قطعا باعث بدتر شدن شقاق و گسترش ترک های پوستی خواهد شد. بنابراین باید از آن خودداری کنید.
آیا شقاق مقعدی می‌تواند باعث خونریزی شدید شود؟
در بیماری شقاق خونریزی هایی به رنگ روشن و به شکل خفیف کاملا طبیعی است. در موارد نادر گسترش شکاف ها و تعدد آنها ممکن است باعث خونریزی شدید شود.
بخوانید: درمان سریع شقاق مقعدی در خانه
چه زمانی نیاز به جراحی برای شقاق مقعدی ضروری است؟
اگر شقاق مقعدی مزمن شود حتما برای درمان آن باید اقدام به جراحی کرد زیرا با روش های دیگر درمان نخواهد شد.
آیا شقاق مقعدی در دوران بارداری شایع است؟
کم تحرکی، ابتلا به یبوست به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش فشار در ناحیه لگنی دلیل شیوع بالای شقاق مقعدی در دوران بارداری است.
آیا شقاق مقعدی می‌تواند باعث عفونت شود؟
شقاق مقعدی در صورت درمان نشدن ممکن است دچار عفونت شده و به فیستول مقعدی تبدیل شود که درمان های بیشتری را می طلبد.
چه ارتباطی بین یبوست و شقاق مقعدی وجود دارد؟
یبوست با دفع مدفوع سفت و زور زدن برای دفع مدفوع فشار زیادی به ناحیه مقعد وارد کرده و یکی از دلایل اصلی بروز شقاق مقعدی است.
آیا تغییرات هورمونی می‌تواند باعث شقاق مقعدی شود؟
تغییرات هورمونی با اختلال در عملکرد دستگاه گوارش موجب بروز اسهال و یبوست می شود که زمینه ساز ابتلا به شقاق هستند. همچنین با تضعیف ساختار پوست می تواند موجب ابتلا به این بیماری شود.
آیا مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند به بهبود شقاق مقعدی کمک کند؟
مصرف پروبیوتیک‌ها با تعدیل و تنظیم عملکرد روده ها از اسهال و یبوست پیشگیری کرده و در نتیجه ریسک فاکتورهای اصلی ابتلا به شقاق را برطرف می کنند.
بخوانید: برای درمان شقاق مقعد به چه پزشکی مراجعه کنیم؟ + هزینه درمان شقاق
آیا شقاق مقعدی می‌تواند باعث بی‌اختیاری مدفوع شود؟
بیماری شقاق به خودی خود باعث بی اختیاری مدفوع نخواهد شد اما اگر جراحی سنتی شقاق به اعصاب موجود در مقعد آسیب بزند باعث بی اختیاری مدفوع خواهد شد.
آیا استفاده از پمادهای موضعی برای درمان شقاق مقعدی موثر است؟
بله یکی از مهمترین راههای درمان شقاق مقعدی حاد استفاده از پمادهای موجود در داروخانه ها است. آنها با مکانیسم های مختلف به درمان شقاق کمک می کنند.
آیا تغییرات سبک زندگی می‌تواند به پیشگیری از شقاق مقعدی کمک کند؟
یکی از روش های درمانی شقاق مقعدی در مراحل اولیه، تغییر سبک زندگی است. تغییر در رژیم غذایی، مصرف غذاهای سالم و سرشار از فیبر، خودداری از مصرف فست فودها و غذاهای فراوری شده، مصرف مایعات کافی در طول روز و تحرک کافی نقش قابل توجهی در پیشگیری از شقاق مقعدی دارد.
بخوانید: گالری عکس بیماری های بواسیر، شقاق، کیست مویی، فیستول و آبسه
آیا شقاق مقعدی می‌تواند خودبه‌خود بهبود یابد؟
بله شقاق در مرحله حاد با کمی توجه و مراقبت بهبود خواهد یافت. فقط کافی است از یبوست پیشگیری کنید و از پمادها و روغن های طبیعی مانند روغن نارگیل و روغن زیتون به صورت موضعی استفاده نمایید.
آیا شقاق مقعدی می‌تواند به سرطان تبدیل شود؟
خیر شقاق مقعدی نمی‌تواند به سرطان تبدیل شود. این بیماری در صورت درمان نشدن باعث مشکلات مختلفی از جمله فیستول و عفونت خواهد شد اما به سرطان تبدیل نمی شود.
بخوانید: هزینه درمان شقاق با لیزر چقدر است؟ قیمت در سال 1403
آیا مصرف الکل می‌تواند شقاق مقعدی را بدتر کند؟
مصرف الکل باعث دهیدراته شدن بدن شده و احتمال بروز یبوست را افزایش می دهد که یکی از ریسک فاکتورهای ابتلا به شقاق است. علاوه بر این باعث اضافه وزن خواهد شد که با فشار مضاعف به ناحیه مقعد زمینه بروز شقاق را فراهم می کند.
آیا عوامل ژنتیکی می‌تواند در بروز شقاق مقعدی نقش داشته باشد؟
شقاق مقعدی به عنوان یک بیماری ژنتیکی در نظر گرفته نمی شود اما برخی فاکتورهای ارثی در خانواده ها مانند چاقی و بیماری کرون می تواند زمینه ساز بروز این بیماری باشد.
