ابتلا به شقاق مقعدی در بارداری بسیار شایع است. این بیماری حاصل یک پارگی یا ترک کوچک در پوشش مقعد است که می تواند باعث درد، ناراحتی و خونریزی در حین اجابت مزاج شود. در حالی که هر کسی ممکن است به شقاق مقعدی مبتلا شود، بارداری می تواند خطر و شدت این بیماری را افزایش دهد که به دلیل یبوست و افزایش فشار روی مقعد است. علاوه بر این در دوران بارداری، جریان خون به ناحیه لگن افزایش می یابد که می تواند رگ های خونی مقعد را بیشتر در معرض تورم و التهاب قرار دهد. این مسئله می تواند منجر به هموروئید شود و خطر ایجاد شقاق مقعدی را افزایش دهد.
دلیل ابتلا به شقاق در بارداری چیست؟
در دوران بارداری، بدن دچار تغییرات هورمونی قابل توجهی می شود که می تواند بر سیستم گوارشی تأثیر بگذارد. افزایش هورمون هایی مانند پروژسترون باعث شل شدن ماهیچه های دستگاه گوارش می شود که هضم را کند کرده و منجر به یبوست می شود. این به نوبه خود می تواند منجر به افزایش فشار بر روی مقعد شود و آن را در برابر ایجاد شقاق مقعد آسیب پذیرتر کند.
همانطور که رحم در دوران بارداری رشد می کند، به اندام های اطراف از جمله راست روده و مقعد فشار وارد می کند. این افزایش فشار می تواند منجر به ایجاد شقاق مقعدی شود، به خصوص اگر مادر باردار قبلاً یبوست یا اسهال داشته باشد.
بخوانید: بواسیر در بارداری و نحوه درمان آن
علائم اصلی شقاق؟
شقاق یک بیماری شایع خصوصا در دوران بارداری است. این عارضه باعث درد و ناراحتی بسیاری خواهد شد. علائم اصلی شقاق عبارتند از:
- درد شدید هنگام اجابت مزاج
- درد طولانی مدت تا چند ساعت بعد از اجابت مزاج
- مشاهده خون روی مدفوع یا دستمال کاغذی
- وجود برچسب های پوستی اطراف مقعد و ترشحات بد بو
- سوزش و خارش مقعد
چگونه در بارداری از شقاق پیشگیری کنیم؟
حفظ عادات غذایی خوب سنگ بنای پیشگیری از شقاق مقعدی در دوران بارداری است. مصرف مایعات کافی برای مادران باردار جهت هیدراته ماندن به نرم شدن مدفوع و دفع آسان تر کمک می کند. کم آبی بدن می تواند منجر به مدفوع سفت و یبوست شود که خطر ایجاد شقاق را افزایش می دهد.
رژیم غذایی غنی از فیبر غذایی در پیشگیری از یبوست و در نتیجه شقاق مقعدی بسیار مهم است. فیبر به مدفوع حجم داده و به دفع راحت تر کمک می کند. یبوست فشار بیشتری بر مقعد وارد می کند و احتمال ایجاد شقاق مقعدی را افزایش می دهد.
در دوران بارداری، بسیاری از زنان دچار خستگی و کاهش توانایی در انجام فعالیت بدنی می شوند. این امر می تواند منجر به متابولیسم کندتر و یبوست می شود که خطر ایجاد شقاق مقعدی را افزایش دهد.
عوارض و خطرات شقاق در بارداری برای مادر و جنین
شقاق مقعدی در بارداری خصوصا در 3 ماهه اول شایع بوده و عوارضی برای مادر و جنین ندارد. این بیماری اگرچه با درد و ناراحتی همراه است ولی به راحتی قابل کنترل بوده و جای نگرانی ندارد.
دستورالعمل قدم به قدم درمان شقاق در بارداری
برای درمان شقاق در بارداری معمولا از ساده ترین روش کمک گرفته می شود تا خطری برای جنین نداشته باشد. درمان های خانگی در اولویت قرار دارند و در نهایت در موارد غیر قابل کنترل شقاق لیزر شده و درمان می شود. دستورالعمل قدم به قدم درمان شقاق در بارداری به شرح زیر است:
حفظ بهداشت ناحیه مقعد، مصرف غذاها و خوراکی های ملین و آب فراوان برای پیشگیری از یبوست اولین اقداماتی است که باید برای درمان شقاق انجام دهید. استفاده روزانه از حمام سیتز نیز برای تسکین درد خصوصا پس از اجابت مزاج توصیه می شود. علاوه بر این تحرک کافی برای خونرسانی به بدن ضروری است.
اگر با درمان های خانگی مشکل شما برطرف نشد می توانید از روغن های گیاهی و ویتامین E به صورت موضعی برای درمان شقاق استفاده کنید. اگر درد شما خیلی شدید است می توانید از استامینوفن استفاده کنید. این موارد باید به کاهش درد و ناراحتی شما کنند.
در صورت عدم درمان شقاق با مراحل فوق باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک بر اساس وضعیت شقاق در رابطه با ایمن ترین روش های درمانی برای شما تصمیم خواهد گرفت. در ابتدا ممکن است پمادهای موضعی برای شما تجویز شود و سپس در صورت عدم بهبودی شقاق مقعدی با لیزر درمان خواهد شد.
در بارداری چه داروهایی برای شقاق مجاز است؟
مصرف مکمل های ویتامین E، روغن های طبیعی مانند روغن زیتون و نارگیل و کرم ها و پمادهای مرطوب کننده جهت درمان شقاق در دوران بارداری مجاز است.
چه داروهای برای جنین خطرناک است؟
در دوران بارداری شما نباید هیچ دارویی را بدون اطلاع پزشک مصرف کنید زیرا ممکن است برای جنین خطرناک باشد. بسیاری از داروها مثل ایبوپروفن در این دوران ممنوع است.
دلیل شقاق بعد زایمان چیست؟
در طول زایمان واژینال عضلات ناحیه لگن کشیده شده و ممکن است آسیب ببینند. این مسئله می تواند حرکات روده را دشوارتر کند و منجر به افزایش خطر شقاق مقعدی شود.
بخوانید: آیا شقاق باعث سرطان مقعد می شود؟
شقاق در بارداری خود به خود درمان می شود؟
گاهی اوقات با تغییرات سبک زندگی و مصرف ملین ها برای پیشگیری از یبوست، شقاق حاد در دوران بارداری خود به خود درمان می شود. اما در صورت مزمن شدن نیاز به مداخلات پزشکی و جراحی خواهد داشت.
امکان جراحی شقاق در بارداری وجود دارد؟
از آنجاییکه جراحی شقاق با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می شود در دوران بارداری قابل انجام نیست چون برای جنین خطرناک است. در این دوران بیشتر سعی بر کنترل بیماری و درمان آن با روش هایی است که برای مادر و جنین خطری ندارد.
لیزر شقاق یا جراحی سنتی شقاق در بارداری؟
لیزر شقاق در دوران بارداری نسبت به جراحی سنتی ارجح است زیرا به صورت سرپایی و با بی حسی موضعی انجام می شود. این جراحی دوران نقاهت کوتاهی دارد و بدون درد و خونریزی انجام می شود. شما بلافاصله بعد از جراحی مرخص شده و نیازی به بستری شدن ندارید. لیزر شقاق نیازی به مراقبت های سخت و دردسر ساز ندارد و کافی است تا بهبودی از یبوست پیشگیری کنید.
منبع:
