بی اختیاری مدفوع که به نام بی اختیاری روده نیز شناخته می شود، ناتوانی در کنترل دفع مدفوع است. این وضعیت می تواند از نشت گاه به گاه تا از دست دادن کامل کنترل روده متغیر باشد. این عارضه یک وضعیت حساس و اغلب شرم آور است که می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. بی اختیاری مدفوع شایع تر از چیزی است که تصور می کنید و گزینه های درمانی مؤثری برای آن دسترس است.
این وضعیت می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما با افزایش سن شیوع آن بیشتر می شود. بی اختیاری مدفوع می تواند منبع ناراحتی و انزوای اجتماعی قابل توجهی باشد، اما با درک صحیح و درمان های موجود می توان آن را به طور موثر مدیریت کرد.
بی‌اختیاری مدفوع چیست؟
بی اختیاری مدفوع یا روده زمانی است که نمی توانید حرکات روده خود را کنترل کنید. یا قبل از اینکه بتوانید به توالت بروید، به طور تصادفی مدفوع دفع شده یا نشت می کند. همچنین ممکن است میل به اجابت مزاج داشته باشید اما نمی توانید به موقع به دستشویی بروید.
بی اختیاری غیرفعال کمتر شایع است. در این وضعیت نشت مدفوع اتفاق می افتد بدون اینکه شما بدانید. بی اختیاری مکرر باعث تحریک و ناراحتی در اطراف مقعد می شود. علاوه بر این می تواند باعث ناراحتی عاطفی و اجتماعی شود و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
بخوانید: زگیل مقعدی روش های درمان آن [بهترین واکسن ایرانی و خارجی]
علل شایع بی‌اختیاری مدفوع کدامند؟
بی اختیاری مدفوع می تواند دلایل زمینه ای مختلفی داشته باشد. با پی بردن به این علل می توان به راحتی آن را درمان کرد. علل شایع بی اختیاری مدفوع عبارتند از:
- عضلات اسفنکتر مقعد ضعیف یا آسیب دیده: این وضعیت می تواند به دلیل زایمان، جراحی لگن یا یبوست مزمن اتفاق بیافتد.
- آسیب عصبی: شرایطی مانند دیابت، سکته مغزی یا مولتیپل اسکلروزیس می تواند بر اعصابی که روده را کنترل می کنند تأثیر بگذارد.
- اسهال یا یبوست مزمن: این بیماری های گوارشی می توانند بر توانایی بدن برای کنترل حرکات روده تاثیر منفی بگذارند.
- افتادگی رکتوم: هنگامی که رکتوم از محل خود خارج می شود عملکرد طبیعی اسفنکتر مقعد مختل خواهد شد.
- هموروئید یا سایر بیماری های مقعدی: این بیماری ها می توانند در عملکرد صحیح اسفنکتر مقعد اختلال ایجاد کنند.
- عوارض جراحی: جراحی های رکتوم یا ناحیه مقعد در صورتی که با دقت کافی انجام نشود بر کنترل روده تأثیر منفی خواهد شد.
- علاوه بر موارد فوق سن بالای 65، کم تحرکی، ابتلا به دیابت یا سندرم روده تحریک پذیر و استعمال دخانیات نیز ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به بی اختیاری روده شوند.
علائم بی اختیاری مدفوع؟
علائم بی اختیاری مدفوع می تواند از نظر شدت متفاوت باشد و نیاز به درمان دارد. این علائم اغلب اوقات شامل موارد زیر است:
- نشت غیر ارادی مدفوع یا گاز
- مشکل در احساس نیاز به اجابت مزاج
- هوس های ناگهانی و غیرقابل کنترل برای اجابت مزاج
- کثیف شدن لباس های زیر
بخوانید: اسپاسم و گرفتی عضلات مقعد و درمان آن
آیا بی اختیاری مدفوع قابل درمان است؟
روش درمان بی اختیاری مدفوع به علت اصلی و شدت علائم آن بستگی دارد. پزشک ممکن است برای کسب نتایج بهتر یک یا چند گزینه درمانی زیر را توصیه کند:
1. تغییر سبک زندگی و اصلاح رژیم غذایی
تنظیم رژیم غذایی به گونه ای که شامل غذاهای غنی از فیبر و محدود کردن غذاهایی که باعث اسهال یا یبوست می شوند، می تواند به بهبود عملکرد روده کمک کند.
2. تمرینات کف لگن
تقویت عضلات کف لگن از طریق تمرینات هدفمند می تواند به بهبود کنترل روده کمک کند.
3. استفاده از تکنیک های بیوفیدبک
ایجاد یک روال منظم برای دفع و استفاده از تکنیک هایی مانند بیوفیدبک می تواند به شما کمک کند تا کنترل حرکات روده خود را دوباره به دست آورید.
4. استفاده از محصولات بهداشتی
استفاده از پدهای جاذب یا لباس های زیر می تواند به مدیریت نشت مدفوع کمک کرده و احساس امنیت ایجاد خواهد کرد.
5. داروها درمانی
این داروها شامل داروهای ضد اسهال، حجیم ساز و شل کننده های اسفنکتر مقعدی هستند که همگی می توانند به کنترل حرکات روده کمک کنند.
6. گزینه های جراحی
ترمیم اسفنکتر مقعد، تحریک اسفنکتر ساکرال که عملکرد روده را کنترل می کند و کولوستومی دائمی یا موقت برای منحرف کردن جریان مدفوع جراحی هایی هستند که برای بهبود کیفیت زندگی بیماران در نظر گرفته می شوند.
تمرینات فیزیکی برای تقویت عضلات مقعد؟
هنگامی که عضلات ضعیف کف لگن باعث بی اختیاری مدفوع می شوند فیزیوتراپیست های کف لگن (PTs) می توانند جهت بهبود کنترل روده از تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن، مقعد و راست روده استفاده کنند که بسیار مفید است.
آیا رابطه جنسی مقعدی می تواند باعث بی اختیاری مدفوع شود؟
رابطه جنسی مقعدی به دلیل آسیب رساندن به اسفنکتر حلقوی مقعد که مسئول بسته نگه داشتن مقعد است، می تواند در درازمدت باعث بی اختیاری روده و نشت مدفوع شود.
بی اختیاری مدفوع ناشی از افزایش سن و درمان آن
بی اختیاری مدفوع بخش طبیعی از پیری نیست، اما با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد. برای کنترل روده، ناحیه لگن باید به درستی کار کند که تمرینات کگل برای تقویت این عضلات مفید هستند. علاوه بر این با داروهای مختلف نیز می توان به درمان این وضعیت در افراد مسن کمک کرد.
آیا بی‌اختیاری مدفوع می‌تواند به دلیل داروهای خاصی باشد؟
داروهایی که باعث تشدید حرکت روده ها می شوند و برای درمان یبوست مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است باعث نشت مدفوع شوند.
آیا بی‌اختیاری مدفوع در کودکان هم ممکن است رخ دهد؟
بی‌اختیاری مدفوع فقط مختص افراد مسن نیست و در کودکان نیز بسیار شایع است. ناهنجاری های آنورکتال، اسهال یا یبوست مداوم، حساسیت های غذایی، ابتلا به اسپینا بیفیدایا و بیش فعالی برخی از عللی هستند که کودکان را مستعد بی اختیاری روده می کنند.
آیا بی‌اختیاری مدفوع می‌تواند به دلیل زایمان باشد؟
زایمان واژینال گاهی باعث آسیب به اسفنکتر مقعدی می شود که می تواند منجر به بی اختیاری مدفوع شود. اگر جنین شما بزرگ باشد، از فورسپس برای کمک به زایمان استفاده شود، پارگی پرینه داشته باشید، یا اگر پزشک بریدگی (به نام اپیزیوتومی) در ناحیه واژن شما ایجاد کند تا فضای بیشتری برای سر نوزاد در هنگام تولد ایجاد کند، احتمال بیشتری برای ابتلا به این عارضه وجود خواهد داشت.
منبع:
https://acripc.com/understanding-fecal-incontinence-causes-symptoms–treatment.htm
