شقاق مقعدی یک پارگی یا بریدگی کوچک در پوشش مقعد است که معمولاً در اثر دفع مدفوع سفت یا بزرگ ایجاد می‌شود. شقاق مقعدی به دو دسته حاد یا مزمن تقسیم می شود که شقاق مزمن بیش از شش هفته طول می کشد. این بیماری نشیمنگاهی باعث درد و ناراحتی شده و زندگی روزمره افراد مبتلا را مختل می کند. در حالی که مداخلات پزشکی مانند داروها و جراحی ها اغلب بخشی از برنامه درمانی هستند برخی از ورزش ها نیز نقش مهمی در روند بهبودی ایفا می کند.
فعالیت بدنی با افزایش جریان خون در ناحیه مقعد و رساندن مواد مغذی ضروری و اکسیژن به بافت های آسیب دیده باعث تسریع بهبودی خواهد شد. ورزش های مختلفی برای این منظور وجود دارد که باید تحت نظر پزشک بر اساس وضعیت شقاق انجام شود. گاهی اوقات ورزش ها به عنوان یک درمان تکمیلی بعد از جراحی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
شقاق مقعدی و علائم آن
شقاق مقعدی یک پارگی یا شکاف کوچک در پوشش مقعد است که در انتهای دستگاه گوارش شما جایی که مدفوع از بدن خارج می شود، رخ می دهد. شقاق باعث ناراحتی و خونریزی قابل توجهی در حین و بعد از اجابت مزاج می شود. این عارضه می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، به ویژه در نوزادان و کودکان خردسال و همچنین بزرگسالانی که بطور مکرر یبوست یا اسهال را تجربه می کنند، شایع است. علائم شقاق مقعدی می تواند کاملاً متمایز باشد و شامل موارد زیر است:
- درد شدید در هنگام اجابت مزاج
- خون قرمز قابل توجه روی مدفوع یا دستمال توالت
- پارگی آشکار در پوست اطراف مقعد
- یک توده کوچک یا برچسب پوستی در نزدیکی پارگی
- خارش یا سوزش در اطراف مقعد
بخوانید: هزینه درمان شقاق با لیزر چقدر است؟ قیمت در سال 1403
علل ایجاد شقاق مقعدی
عوامل مختلفی می توانند منجر به ایجاد شقاق مقعدی شوند. این موارد عبارتند از:
- یبوست: مدفوع سفت و خشک می تواند باعث پارگی در پوشش مقعدی شود.
- اسهال: مدفوع شل یا آبکی مداوم می تواند باعث تحریک و آسیب پوشش مقعد شود.
- زور زدن: زور زدن در حین اجابت مزاج می تواند فشار بیش از حد به مقعد وارد کند و منجر به شقاق شود.
- شرایط التهابی: شرایطی مانند بیماری کرون که باعث التهاب مزمن مجرای روده می شود، پوشش مقعدی را مستعد پارگی خواهد کرد.
- زایمان طبیعی: فشار وارده هنگام عبور جنین از کانال واژن یکی از دلایل بروز شقاق در زنان است.
مزایای ورزش برای درمان شقاق
فعالیت بدنی و ورزش هایی که برای درمان شقاق توصیه می شوند با مکانیسم های مختلف به بهبود سریع تر این بیماری کمک کرده و از مزمن شدن آن جلوگیری می کنند. مزایای ورزش برای درمان شقاق عبارتند از:
تقویت عضلات کف لگن: ضعف عضلات کف لگن می تواند به ایجاد یا تشدید شقاق مقعدی کمک کند. تمرینات بدنی، قدرت و هماهنگی عضلات را برای حمایت از عملکرد مقعد و جلوگیری از شقاق در آینده بهبود می بخشد.
رفع اختلال عملکرد روده: یبوست و زور زدن در حین اجابت مزاج از عوامل رایج در ایجاد شقاق مقعدی هستند. اصلاح رژیم غذایی، هیدراتاسیون کافی و تکنیک هایی برای دفع راحت به درمان این بیماری کمک می کند. علاوه بر این با فعالیت بدنی منظم نیز می توان از یبوست جلوگیری و به درمان شقاق کمک کرد.
کمک به کاهش استرس: استرس و اضطراب می تواند درد و ناراحتی مرتبط با شقاق مقعد را تشدید کند. ورزش های ساده مانند پیاده روی به کاهش استرس و اضطراب کمک کرده و نقش مهمی در بهبود این بیماری دارند.
بهترین ورزش برای درمان شقاق چیست؟
ورزش های مختلفی وجود دارد که پزشک برای درمان شقاق به شما توصیه خواهد کرد. بهتر است از سبک ترین ورزش شروع کنید و با پیشرفت بهبودی ورزش های دیگر را امتحان کنید.
پیاده روی
با پیاده روی کوتاه در اطراف خانه یا خارج از منزل شروع کنید. پیاده روی گردش خون را تقویت می کند، به هضم غذا کمک می کند و سلامت عمومی را بهبود می بخشد.
تمرینات کگل
تمرینات کف لگن به افزایش جریان خون در ناحیه جراحی و بهبودی کمک می کند. برای این منظور عضلاتی که برای توقف ادرار استفاده می کنید را منقبض و شل کنید.
یوگا
حرکات آرام و ترمیمی یوگا می تواند به بهبود انعطاف پذیری، کاهش تنش و افزایش آرامش کمک کند. از ژست‌هایی که ناحیه مقعد را تحت فشار قرار می دهند اجتناب کنید.
حرکات کششی
برای کمک به حفظ انعطاف پذیری و کاهش تنش عضلانی، تمرینات کششی سبک انجام دهید. روی مناطقی که احساس راحتی می کنند تمرکز کنید و از کشش بیش از حد خودداری کنید.
تقویت عضلات مرکزی بدن
تمرینات آرام مانند کج کردن لگن و پل زدن می تواند به تقویت عضلات شکم و پشت بدون فشار آوردن به ناحیه مقعد کمک کند.
آب درمانی
ورزش در آب شامل تمریناتی است که در استخر آب گرم انجام می شود. شناور بودن در آب، فشار روی کف لگن را کاهش می دهد و امکان انجام تمرینات کششی و تقویتی ملایم را فراهم می کند.
اسکات
اسکات روشی عالی برای تقویت عضلات پا و کمر است و در عین حال به شل شدن اسفنکتر مقعد کمک می کند.
لانژ
این ورزش به تقویت پاها و کاهش فشار بر اسفنکتر مقعد کمک می کند. برای انجام این تمرین، پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید. با یک پا به جلو بروید و بدن خود را پایین بیاورید تا زمانی که زانوی پشتی به زمین نزدیک شود.
هیپ اکستنشن
کشش لگن به تقویت عضلات لگن کمک کرده و می تواند فشار روی اسفنکتر مقعد را کاهش دهد. به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کرده و پاها را روی زمین قرار دهید. هر بار یکی از پاها را بالا بیاورید تا هم سطح قفسه سینه شود، سپس کمر را پایین بیاورید.
صدف تاشو
این تمرین یک راه عالی برای تقویت باسن و کاهش فشار بر اسفنکتر مقعد است. برای انجام این تمرین به پهلو دراز بکشید و پاها را کنار هم قرار دهید و زانوها را با زاویه 90 درجه خم کنید. زانوی بالایی را به سمت سقف بلند کنید، سپس کمر را پایین بیاورید.
بخوانید: برای جوش خوردن زخم شقاق چیکار کنیم؟
منبع:
https://www.chiragglobalhospitals.com/fissures-7-best-exercises-for-people-with-fissures/
https://www.topdoctors.co.uk/medical-articles/navigating-anal-fissures-symptoms-causes-and-treatment
