عفونت لگن که به عنوان بیماری التهابی لگن (PID) شناخته می شود از شایع ترین علل قابل پیشگیری ناباروری در زنان است. عفونت لگن در واقع عفونت اندام های تناسلی زنانه – رحم، لوله های فالوپ، تخمدان ها و بافت های اطراف است. این عفونت ممکن است از راه جنسی منتقل شود یا ممکن است بعد از جراحی یا گذاشتن IUD یا بعد از زایمان یا خاتمه بارداری به آن مبتلا شوید. در زنان جوان (زیر 25 سال) بسیار شایع است زیرا کلامیدیا و سوزاک در این گروه سنی رایج است.
سوزاک و کلامیدیا باعث آسیب به سد مخاطی محافظ دهانه رحم شده و به باکتری های مضر اجازه می دهند به داخل رحم و فراتر از آن راه پیدا کنند. عفونت می تواند باعث ایجاد زخم در بافت داخل لوله های فالوپ شود که به آنها آسیب رسانده یا آنها را به طور کامل مسدود می کند و مانع بارداری می شود. این بیماری همچنین می تواند خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد. حتی یک دوره ابتلا به PID می تواند منجر به درد لگنی مداوم شود.
علائم عفونت لگن چیست؟
علائم عفونت لگن می تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد و برخی افراد نیز هیچ علامتی ندارند. با اینحال شایع ترین علائم عبارتند از:
- درد یا حساسیت در قسمت پایین شکم
- ترشحات غیر طبیعی واژن
- عادت ماهیانه غیرعادی سنگین یا دردناک
- خونریزی غیر معمول واژینال مثلا بعد از رابطه جنسی یا بین قاعدگی
- درد در حین یا بعد از رابطه جنسی
- تب و لرز
- حالت تهوع یا استفراغ
خطرات و عوارض عفونت لگن
خطرات و عوارض عفونت لگن علاوه بر علائم ذکر شده به خطر انداختن بارداری و باروری زنان است. این خطرات عبارتند از:
آسیب لوله فالوپ
یکی از اصلی ترین راه هایی که PID بر باروری تأثیر می گذارد، آسیب رساندن به لوله های فالوپ است. همانطور که عفونت در اندام های تناسلی گسترش می یابد، می تواند منجر به التهاب و زخم شدن بافت های ظریف پوشاننده لوله های فالوپ شود. اسکار ناشی از زخم می تواند منجر به انسداد یا باریک شدن لوله ها شود و مانع از عبور طبیعی تخمک های بارور شده از تخمدان‌ها به رحم می شود. این انسداد به طور قابل توجهی خطر ناباروری را افزایش می دهد.
حاملگی خارج رحمی
PID احتمال حاملگی خارج از رحم را افزایش می دهد، وضعیتی که در آن تخمک بارور شده در خارج از رحم، معمولا در لوله های فالوپ لانه گزینی می کند. این وضعیت نه تنها برای زن خطرناک است بلکه برای باروری نیز مضر است. آسیب ساختاری ناشی از PID می تواند روند طبیعی لانه گزینی را مختل کند و رشد موفقیت آمیز تخمک بارور شده در رحم را به چالش بکشد.
درد مزمن لگن
در حالی که به طور مستقیم با باروری مرتبط نیست، درد مزمن لگن یکی از پیامدهای شایع PID است. این ناراحتی مداوم ممکن است بر رفاه کلی و کیفیت زندگی زن تأثیر بگذارد و به طور بالقوه سلامت عاطفی و روانی او را به خطر بیندازد. استرس عاطفی ناشی از درد مزمن به نوبه خود می تواند باعث چالش های باروری شود.
بخوانید: قرمزی مقعد دلایل، علائم و درمان آن
عفونت لگن چگونه تشخیص داده می شود؟
هیچ آزمایش اختصاصی و واحدی برای بیماری التهابی لگن (PID) وجود ندارد. پزشک برای تشخیص به علائم و معاینه فیزیکی شما تکیه می کند. او از شما در مورد علائمی از جمله وضعیت قاعدگی، هرگونه عمل قبلی که انجام داده اید و اینکه آیا شریک جنسی دارید که به عفونت مقاربتی مبتلا به PID است، می پرسند. پزشک همچنین شکم شما را معاینه کرده و با رضایت شما معاینه واژینال انجام می دهد.
همچنین آزمایش خون، آزمایش ادرار و سواب واژینال را برای بررسی علت عفونت انجام می دهد. تست سواب ممکن است برای بیماری های مقاربتی منفی باشد حتی اگر PID داشته باشید.
اگر علائم شما شدید باشد پزشک برای شما سونوگرافی شکم یا بررسی های دیگر درخواست می کند. اگر احتمال بارداری وجود دارد و درد شکمی تازه شروع شده است باید آزمایش بارداری انجام دهید و اگر مثبت بود برای بررسی حاملگی خارج از رحم سونوگرافی انجام خواهید داد.
بخوانید: علل و علائم ورم مقعد و درمان آن
ریسک ابتلا به عفونت لگن در چه کسانی بیشتر است؟
اگر شما زن هستید و سن شما کمتر از 30 است بیشتر از سنین دیگر در معرض ابتلا به PID هستید. سایر ریسک فاکتورها عبارتند از:
- رابطه جنسی محافظت نشده
- شریک جنسی مبتلا به عفونت های مقاربتی
- در 3 ماه گذشته شریک جنسی جدیدی داشته اید
- بیش از 1 شریک جنسی دارید
- در 12 ماه گذشته یک بار به عفونت های مقاربتی مبتلا شده اید
- قبلا PID داشته اید
- استفاده از دوش واژینال
- قرار دادن IUD
- ختم حاملگی یا سقط جنین یا زایمان
روش درمان عفونت لگن
در صورت تشخیص عفونت لگن یک دوره آنتی بیوتیک به شما داده می شود. ترکیبی از آنتی بیوتیک ها برای درمان PID استفاده می شود زیرا معمولاً توسط باکتری های مختلف ایجاد می شود. درمان معمولاً شامل یک آنتی بیوتیک تزریقی و قرص های آنتی بیوتیک به مدت 2 هفته است. آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای درمان PID عبارتند از سفتریاکسون، داکسی سایکلین، مترونیدازول و آزیترومایسین.
اگر علائم شما طی 2 تا 3 روز پس از درمان بهبود نیافت یا بدتر شد دوباره به پزشک مراجعه کنید. برای جلوگیری از عفونت مجدد، به مدت 2 هفته از شروع درمان از رابطه جنسی خودداری کرده یا از کاندوم استفاده کنید.
چگونه می توان از ابتلا به عفونت لگن پیشگیری کرد؟
عوارض عفونت لگن با عفونت های مکرر بدتر می شود، بنابراین پیشگیری از PID بسیار مهم است. مهمترین علت عفونت لگن در زنان جوان عفونت مقاربتی (STI) است. بنابراین می توانید با استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی، به خصوص هنگام رابطه جنسی با شریک جدید، از ابتلا به بیماری های مقاربتی پیشگیری کنید.
- قبل از هر گونه عمل زنان و زایمان مانند گذاشتن IUD یا خاتمه بارداری، معاینه STI را انجام دهید.
- درمان سریع STI ممکن است به پیشگیری از PID کمک کند.
- معاینات منظم زنان نیز برای تشخیص زودهنگام بیماری بسیار مهم است.
- غربالگری های منظم برای بیماری های مقاربتی، به ویژه برای افرادی که دارای شرکای جنسی متعدد هستند به پیشگیری و درمان زود هنگام کمک می کند.
منبع:
https://www.qfg.com.au/trying-to-conceive/female-fertility/pelvic-inflammatory-disease-pid
https://healthify.nz/health-a-z/p/pelvic-inflammatory-disease
https://www.health.harvard.edu/womens-health/pelvic-inflammatory-disease-pid-a-to-z
