فیستول یک مجرای غیر معمول عفونی است که باعث ناراحتی و ناتوانی قابل توجه فرد مبتلا می شود. افراد در سنین مختلف ممکن است دچار فیستول شوند اما معمولا در بزرگسالان در دهه سوم تا پنجم زندگی بیشتر رایج است. اگرچه فیستول یک بیماری کاملا شناخته شده است اما درمان فیستول های پیچیده یا عود کننده همچنان چالش برانگیز است و جراحان با روش های مختلفی به درمان آن کمک می کنند.
فیستول یک اصطلاح پزشکی است که به یک مجرای غیر طبیعی با دو دهانه (داخلی و خارجی) بین دو ارگان اشاره می کند. فیستول مقعدی بین ناحیه پری آنال و مقعد یا رکتوم ایجاد می شود. این عارضه معمولا خود به خود درمان نمی شود و برای درمان قطعی نیاز به جراحی دارد. عمل جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز یکی از این روش ها است که درصد موفقیت بالایی دارد و عوارض آن نسبت به جراحی سنتی کمتر است.
ویژگی ها | جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز |
---|---|
نوع جراحی | کم تهاجمی، استفاده از پلاگین بیوپروتز |
موارد کاربرد | فیستول های مقعد ساده و پیچیده |
مزایا | کاهش درد، بهبود سریعتر، کاهش احتمال عود |
معایب | هزینه بالاتر، احتمال پس زدگی بیوپروتز |
میزان موفقیت | حدود ۷۰٪ (بسته به شرایط بیمار) |
مدت زمان جراحی | ۳۰-۶۰ دقیقه |
دوره نقاهت | ۱-۲ هفته با مراقبت های ویژه |
عوارض احتمالی | عفونت، التهاب، عدم پذیرش پلاگین |
جایگزین ها | فیستولوتومی، لیزر co2، فلپ پیشرفته |
علت بروز فیستول چیست؟
فیستول مقعدی در اکثر موارد ناشی از عفونت غدد مقعدی است که می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. مجرای مسدود شده غدد مقعدی منجر به عفونت و متعاقبا تشکیل آبسه می شود. از آنجایی که مجرای غده مقعدی عفونی به کانال مقعد مسدود شده است، چرک تشکیل شده در جهات دیگر پخش شده و معمولا در مسیری با کمترین مقاومت بیرون می زند. مسیر ایجاد شده نوع فیستول مقعدی را مشخص می کند که شناخت آن برای درمان مهم است. فیستول مقعدی با درد و مشکلات فراوانی همراه است و به راحتی درمان نمی شود. تقریباً 25٪ تا 30٪ آبسه های مقعدی در نهایت به فیستول ختم می شوند. تشکیل فیستول مقعدی قابل پیش بینی نیست ولی می توان با حفظ بهداشت ناحیه مقعد تاحدودی به پیشگیری از آن کمک کرد.
بخوانید: هزینه درمان فیستول با لیزر در سال 1403 + هزینه بیمارستان و کلینیک ها
علائم و نشانه های فیستول چیست؟
در صورت ابتلا به این بیماری معمولاً افراد از درد متناوب مقعد و ترشحات چرکی شکایت دارند. همچنین گاهی تب نیز وجود دارد که به دلیل عفونت کاملا طبیعی است. افراد همچنین ممکن است یک توده کوچک در ناحیه پری آنال احساس کنند که هنگام اجابت مزاج باعث خونریزی گاه به گاه می شود.
اگر فیستول مقعدی در نتیجه بیماری های گوارشی مانند پروکتوکولیت، بیماری کرون، سرطان، سل و اکتینومیکوزیس رخ داده باشد مشکلات گوارشی نیز در کنار سایر علائم وجود خواهد داشت.
گزینه های درمانی فیستول مقعدی چیست؟
در موارد خفیف ممکن است درمان های خانگی به بهبود فیستول کمک کنند. این درمان ها شامل تغییرات رژیم غذایی و استفاده از مواد غذایی سالم و رقیق است زیرا باید مانع بروز یبوست شد. استفاده از عسل در محل فیستول به دلیل خاصیت درمانی معمولا توصیه می شود. علاوه بر این برای درمان درد فیستول می توانید از حمام سیتز ولرم استفاده نمایید. استفاده از خوراکی هایی مانند سیر و پیاز نیز به دلیل خواص ضدعفونی کننده برای درمان فیستول بسیار مفید است. همچنین استفاده از روغن درخت چای نیز می تواند به درمان فیستول کمک کند.
خط دوم درمان فیستول استفاده از دارو است. پزشک برای درمان عفونت فیستول برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند تا چرک و عفونت را خشک کند. دارو درمانی بیشتر قبل از جراحی برای کاهش عفونت و درد تجویز می شود زیرا معمولا نمی تواند به درمان کامل فیستول کمک کند.
جراحی اصلی ترین روش درمان فیستول مقعدی است. روش های جراحی متعددی برای از بین بردن مجرای فیستول وجود دارد که روش انتخابی بستگی به نوع فیستول دارد. فیستولوتومی، فیستولکتومی ، تکنیک ستون و پلاگین بیوپروتز رایج ترین روش های جراحی درمان فیستول هستند.
عمل جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز چگونه انجام می شود؟
پلاگین بیوپروتز تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. ممکن است جراح ابتدا فیستولوتومی را برای تمیز کردن فیستول و تسهیل قرار دادن پلاگین انجام دهد. سپس با استفاده از ابزارهای خاص پلاگین بیوپروتزی در کانال فیستول قرار می گیرد. پلاگین معمولا از کلاژن ساخته شده است و از طریق فرآیند جذب طبیعی بدن باعث تولید بافتهای جدید شده و فیستول را درمان می کند.
پس از قرار دادن پلاگین جراح ممکن است از بخیه برای بستن ناحیه اطراف استفاده کند. با اینحال در صورتی که پلاگین به درستی داخل فیستول قرار داده شده باشد نیازی به بخیه ندارد. پس از جراحی برای بیمار داروی مسکن و آنتی بیوتیک تجویز می شود و نیاز است بیمار چند روز تا یک هفته در خانه استراحت کند تا بهبودی تسریع شود.
بخوانید: درباره درمان فیستول مقعدی با چسب فیبرین بیشتر بدانید
مزایای عمل جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز
استفاده از پلاگینهای بیوپروتزی مزایای فوق العاده ای مانند کاهش عوارض، بهبود سریعتر و کاهش احتمال عود فیستول را به دنبال دارد که در ادامه شرح داده شده است.
کاهش احتمال عود فیستول مهمترین مزیت این جراحی است زیرا آنها بطور طبیعی جذب بدن شده و مانع از باز شدن مجدد مجرای فیستول می شوند. پلاگین ها از مواد زیستی ساخته می شوند بنابراین با بدن سازگاری دارند.
استفاده از پلاگینها در مقایسه با روش های جراحی سنتی درد کمتری دارد زیرا نیازی به برش های بزرگ و استفاده از فلپ نیست. در واقع استفاده از پلاگینهای بیوپروتزی یک جراحی کم تهاجمی تر نسبت به جراحی های سنتی است.
پلاگینهای بیوپروتزی معمولاً در درمان فیستول های مقعدی پیچیده و مقاوم به درمان استفاده می شود.
پلاگین بیوپروتز برای چه نوع فیستولی استفاده می شود؟
از این جراحی برای درمان فیستول های پیچیده و فیستول های چندگانه استفاده می شود که دارای مجراهای طولانی و متعدد هستند. درمان این فیستول ها با روش های جراحی بسیار دشوار است ولی پلاگین های زیستی می توانند مجاری این فیستول را مسدود کرده و به بهبود آنها کمک کنند.
فیستول های عفونی که دچار التهاب شدید و آسیب های وسیع هستند نیز با این روش قابل درمان خواهند بود زیرا پلاگین با کمک به بازسازی بافت ها مانع از عود بیماری خواهد شد.
بهبودی بعد از عمل جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز
بعد از عمل جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز بیمار برای پیگیری باید چندین بار توسط پزشک ویزیت شود. بطورکلی پلاگین در عرض ۴ تا ۶ هفته جذب بدن شده و فیستول بسته می شود. در صورتی که علائمی مانند درد یا ترشحات مشاهده شود یعنی این جراحی موفقیت آمیز نبوده و بیمار نیاز به درمانهای تکمیلی یا جراحی های اضافی خواهد داشت.
مقایسه عمل های فیستول با پلاگین بیوپروتز
در جدول زیر مقایسه جامع بین جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز، جراحی لیزری فیستول، و فیستولوتومی سنتی آورده شده است.
ویژگی | جراحی فیستول با پلاگین بیوپروتز | جراحی لیزری فیستول | فیستولوتومی |
---|---|---|---|
نوع جراحی | کم تهاجمی با استفاده از پلاگین بیوپروتز | کم تهاجمی با لیزر | جراحی باز و برش فیستول |
موارد کاربرد | فیستولهای ساده | فیستول های ساده و پیچیده | فیستولهای ساده و پیچیده |
مزایا | عدم آسیب به عضلات، کاهش درد و زمان نقاهت | حداقل خونریزی، درد کم، بهبودی سریع، نتایج عالی | روش قطعی برای درمان فیستول |
معایب | هزینه بالا، احتمال پسزدگی پلاگین | هزینه بالا | دوره نقاهت طولانی، احتمال بیاختیاری مدفوع |
میزان موفقیت | ۷۰٪ | ۹۰٪ | ۸۵٪ |
مدت زمان جراحی | ۳۰-۶۰ دقیقه | ۲۰ دقیقه | ۴۵-۹۰ دقیقه |
دوره نقاهت | ۱-۲ هفته | ۱ هفته | ۴-۸ هفته |
عوارض احتمالی | عفونت، التهاب، پسزدگی پلاگین | التهاب و تورم | بیاختیاری مدفوع، خونریزی، عفونت |
هزینه | از 5 میلیون تومان | در تهران از 8 میلیون (در کلینیک التیام نشیمنگاه 4 میلیون) | از 3 میلیون |
بخوانید:
چگونه از فیستول مقعدی پیشگیری کنیم؟
منبع:
https://www.nuhs.edu.sg/patient-care/find-a-condition/anorectal-abscesses-and-fistulas