مقعد به عنوان آخرین بخش دستگاه گوارش در معرض بیماری های مختلفی است. برخی از این بیماری ها مانند بواسیر و شقاق بسیار رایج بوده و با علائم مختلفی مانند درد و ناراحتی همراه هستند. غده یا توده در مقعد مشکل دیگری است که ممکن است افراد در این ناحیه تجربه کنند. این وضعیت معمولا ناشی از بیماری زمینه ای است که مقعد را درگیر می کنند. وجود غده به دلایل مختلفی رخ می دهد و برای مشخص شدن علت آن باید به پزشک مراجعه کنید. در اکثر موارد وجود غده در مقعد ناشی از بیماری های دیگر است و به ندرت می تواند نشان دهنده سرطان مقعد باشد.
احساس غده در مقعد
احساس وجود غده یا توده در مقعد یک نگرانی شایع است که دلایل مختلفی دارد. این وضعیت ممکن است همراه یا بدون درد باشد که در هر صورت باید توسط پزشک بررسی شود. گاهی اوقات توده قابل لمس بوده و گاهی فقط یک احساس است. در برخی افراد نیز همراه با احساس غده در مقعد علائمی مانند درد، خونریزی، خارش و حتی ترشح تجربه می شود. با توجه به موارد گفته شده نمی توان علت دقیقی برای این عارضه ذکر کرد و نیاز به معاینات بالینی دقیق دارد.
دلیل غده مقعدی چیست؟
دلیل وجود یا احساس غده در مقعد با بیماری های زمینه ای مختلفی در ارتباط است که اکثر افراد آنها را تجربه کرده یا با آنها به دلیل شیوع بالا آشنا هستند. این موارد در ادامه شرح داده شده است.
بواسیر
بواسیر یا هموروئید شایع ترین بیماری است که ناحیه مقعد را درگیر می کند و به دلیل تورم و التهاب رگ ها خونی این ناحیه ایجاد می شود. بواسیر به دو نوع خارجی و داخلی تقسیم می شود و بر این اساس افراد مبتلا علائمی مانند درد، خونریزی، خارش، احساس و لمس توده در مقعد را تجربه می کنند.
آبسه و فیستول مقعدی
آبسه و فیستول مقعدی بیماری های نشیمنگاهی دیگری هستند که عوارض مختلفی دارند. آبسه مقعدی با وجود توده دردناک و متورم در اطراف مقعد مشخص می شود که معمولا در هنگام نشستن و اجابت مزاج درد بیشتری ایجاد می کند. فیستول مجرای غیر عادی بین مقعد و سطح پوست است که علاوه بر درد و ناراحتی با ترشح چرک و مایعات بد بو همراه است.
زگیل مقعدی
زگیل مقعدی ناشی از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که با ایجاد ضایعات پوستی کوچک و بزرگ در اطراف مقعد همراه است. اگر زگیل داخل مقعد ایجاد شود بروز احساس توده بسیار محتمل است. زگیل مقعدی همراه با احساس خارش، سوزش و فشار در ناحیه مقعد باعث ناراحتی افراد مبتلا خواهد شد.
توده چربی
توده چربی یا لیپوم یک بافت چربی نرم و متحرک است که بین پوست عضلات ایجاد می شود. لیپوم ها گرد یا بیضی شکل هستند و معمولا درد ندارند. اگر لیپوم در اطراف مقعد ایجاد شود باعث احساس توده، تحریک پوست و فشار هنگام نشستن خواهد شد.
پولیپ
پولیپ مقعد معمولا در بخش رکتوم ایجاد می شود و در ابتدا بدون علامت است. در صورت رشد، پولیپ ها باعث احساس وجود غده یا توده در مقعد خواهند شد. پولیپ ها معمولا خوش خیم هستند اما باید تحت نظارت باشند.
پرولاپس رکتوم
پرولاپس رکتوم یک عارضه نادر است که در آن رکتوم یا راست روده از مقعد بیرون می زند. از علائم پرولاپس رکتوم می توان به درد و ناراحتی، احساس وجود توده یا پری در ناحیه مقعد، بی اختیاری و خونریزی اشاره کرد.
جوش بزرگ
جوش ها ممکن است در هر قسمتی از بدن ایجاد شوند. جوش بزرگ در ناحیه مقعد علاوه بر ایجاد درد و ناراحتی با احساس وجود یک غده همراه خواهد بود زیرا متورم و ملتهب است.
آیا می تواند سرطان باشد؟
بله گاهی اوقات وجود توده یا غده در مقعد نشان دهنده سرطان است. اگر با علائمی مانند درد و خونریزی، ترشح غیر طبیعی، خارش ناحیه مقعد، تغییر در دفع مدفوع و تورم گره های لنفاوی کشاله ران همراه باشد نیاز به بررسی های بیشتری دارد.
قدم به قدم درمان غده مقعدی
برای درمان غده مقعدی حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا با مشخص شدن علت اولیه درمان مناسبی را برای شما در نظر بگیرد. ممکن است بررسی های بیشتری با استفاده از تصویر برداری، آزمایش و اندوسکوپی نیاز باشد که باید همه آنها را انجام دهید. سایر مراحل درمانی غده مقعدی به شرح زیر است:
درمان دارویی
بر اساس علت بروز غده داروهای مختلفی برای درمان تجویز خواهد شد. به عنوان مثال پمادهای ضد التهاب مانند هیدروکورتیزون، داروهای مسکن خوراکی و موضعی و همچنین ملین ها در وهله اول مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتی که غده مقعدی ناشی از عفونت باشد پزشک برای شما آنتی بیوتیک ها را نیز تجویز می کند که باید طبق دستور آنها را مصرف نمایید.
جراحی توده‌های مقعدی
گاهی اوقات توده های مقعدی ناشی از وضعیتی هستند که نمی توان با دارو آنها را درمان کرد. در این شرایط پزشک از روش های جراحی موجود برای رفع بیماری و کمک به بهبودی استفاده می کند. مثلا در صورت وجود فیستول یا هموروئید انواع مختلف روش جراحی وجود دارد که پزشک در رابطه با انجام آنها تصمیم خواهد گرفت.
نقش تغذیه
از آنجاییکه مقعد بخش انتهایی دستگاه گوارش است قطعا تغذیه نقش مهمی در درمان بیماری هایی که این عضو را درگیر می کنند، خواهد داشت. علاوه بر این در تمام درمان ها سعی بر درمان و پیشگیری از یبوست است که با استفاده از مواد سرشار از فیبر به راحتی امکان پذیر است. در طول درمان غده مقعدی با هر روشی سعی کنید به مقدار فراوان روزانه از میوه ها و سبزیجات تازه استفاده کنید. همچنین آب و مایعات سالم به مقدار کافی مصرف کنید تا به دفع راحت تر کمک کند.
آیا غده مقعدی دردناک است؟
در بیشتر موارد غده مقعدی باعث درد و ناراحتی خواهد شد. این درد و ناراحتی خصوصا در هنگام نشستن بیشتر است و بر اساس نوع غده می تواند خفیف یا شدید باشد.
آیا غده مقعدی خطرناک است؟
در اکثر موارد احساس غده یا توده مقعدی ناشی از بیماری های نشیمنگاهی رایج است. بنابراین خطرناک نیست و با درمان علت اولیه برطرف می شود. اما گاهی ممکن است ناشی از سرطان باشد که در این صورت خطرناک است و درمان های تخصصی نیاز دارد.
