اسهال خونی یک عفونت التهابی روده است که توسط باکتری ها، انگل ها یا سموم ایجاد می شود. این بیماری عملکرد طبیعی روده ها را مختل می کند و منجر به اسهال شدید همراه با خون یا مخاط می شود. این وضعیت می تواند کاملاً ناتوان کننده باشد و باعث کم آبی بدن، ضعف و ناراحتی شود. اسهال خونی، چه آمیبی یا باکتریایی اکثر اوقات به خودی خود بهتر می شود. با این حال، ممکن است بهبود نیافته یا روز به روز شدیدتر شود. در چنین مواردی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. علل و علائم اسهال خونی روش درمان را تعیین خواهد کرد که ممکن است از طریق تجویز آنتی بیوتیک یا از طریق داروهای IV باشد.
علت ابتلا به اسهال خونی
دو دلیل اصلی برای اسهال خونی عبارتند از:
- باکتری ها: باکتری شیگلا یکی از شایع ترین علل اسهال خونی باکتریایی است که از طریق آب یا غذای آلوده منتشر می شود.
- انگل ها: اسهال خونی توسط آمیب ها مانند انتامبا هیستولیتیکا ایجاد می شود. این انگل ها معمولاً در آب آلوده به مدفوع یافت می شوند و می توانند شکل شدیدتری از اسهال خونی ایجاد کنند.
بخوانید: دلیل اسهال در کودکان و درمان سریع آن
اسهال خونی چه کسانی را مبتلا می کند؟
هر فردی ممکن است در هر مرحله از زندگی خود به اسهال خونی مبتلا شود. در مناطقی که امکانات بهداشتی ضعیفی دارند شیوع بیشتری دارد. افرادی که بهداشت شخصی را رعایت نمی کنند نیز در معرض خطر ابتلا به اسهال خونی و همچنین سرایت آن به سایر افراد از طریق آلودگی هستند.
علائم اسهال خونی
علائم اسهال خونی بسته به علت زمینه ای و پاسخ ایمنی فرد می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. علائم رایج عبارتند از:
- اسهال: مدفوع مکرر و آبکی از علائم بارز اسهال خونی است. اسهال ممکن است با خون، مخاط یا چرک همراه باشد.
- گرفتگی و درد شکم: اسهال خونی اغلب باعث گرفتگی و درد شدید شکمی می شود که می تواند در حین اجابت مزاج تشدید شود.
- تب: بسیاری از موارد اسهال خونی با تب همراه است که بسته به شدت عفونت می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
- حالت تهوع و استفراغ: اسهال خونی همچنین می تواند باعث تهوع و استفراغ شود که باعث کم آبی بدن و عدم تعادل الکترولیت ها خواهد شد.
- کم آبی بدن: به دلیل از دست دادن بیش از حد مایعات، اسهال خونی می تواند به سرعت منجر به کم آبی بدن، به ویژه در کودکان خردسال، سالمندان و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، شود.
- خستگی و ضعف: ترکیبی از کم آبی، عدم تعادل الکترولیت ها و پاسخ ایمنی بدن می تواند منجر به خستگی و ضعف قابل توجهی شود.
بخوانید: لیست بهترین میوه ها برای درمان اسهال
اسهال خونی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر علائم اسهال خونی به خودی خود در عرض چند روز برطرف نشد یا اگر وضعیت با از دست دادن خون از طریق مدفوع شدید شد، مهم است که تحت درمان پزشکی قرار بگیرید. پزشک علائم شما را با معاینه فیزیکی بررسی کرده و آزمایش هایی را توصیه می کند.
آزمایش های اسهال خونی ممکن است شامل کشت مدفوع باشد که در آن نمونه ای از مدفوع در آزمایشگاه برای بررسی وجود انگل های آمیب و باکتری ها آزمایش می شود.
پزشک همچنین ممکن است سیگموئیدوسکوپی را برای بررسی داخل روده بزرگ انجام دهد.
بخوانید: معرفی 14 مکمل برای درمان قطعی یبوست
پیشگیری از اسهال خونی
پیشگیری از اسهال خونی بسیار مهم است، زیرا این بیماری می تواند به شدت ناتوان کننده و در برخی موارد تهدید کننده زندگی باشد. در اینجا چند استراتژی کلیدی پیشگیری آورده شده است:
- بهداشت را رعایت کنید: دست های خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید، به خصوص قبل از دست زدن به غذا و بعد از استفاده از توالت. شستن صحیح دست ها می تواند به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به اسهال خونی را کاهش دهد.
- آب و غذای سالم مصرف کنید: در مورد غذا و آبی که مصرف می کنید احتیاط کنید، به ویژه زمانی که به مناطقی با بهداشت نامناسب سفر می کنید. از مصرف گوشت خام یا نیم پز، لبنیات غیر پاستوریزه و آب تصفیه نشده خودداری کنید.
- مواد غذایی را به روش های درست نگهداری کنید: برای جلوگیری از آلودگی، غذا را به درستی بپزید، ذخیره و نگهداری کنید. غذاهای خام و پخته شده را از هم جدا کنید و مطمئن شوید که تمام سطوح و ظروف پخت و پز کاملا تمیز شده اند.
- بهداشت را رعایت کنید: اطمینان حاصل کنید که محیط زندگی و کار شما تمیز و عاری از منابع احتمالی آلودگی مانند دفع نامناسب زباله یا تصفیه نامناسب فاضلاب است.
درمان اسهال خونی
نوع درمان در این بیماری به علت اصلی اسهال خونی و شدت بیماری بستگی دارد. در موارد خفیف، مراقبت های حمایتی، مانند آبرسانی مجدد و داروهای ضد اسهال ممکن است کافی باشد. با این حال، در موارد شدیدتر، آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد انگلی یا سایر درمان های هدفمند ممکن است لازم باشد. گزینه های درمانی عبارتند از:
- آبرسانی مجدد: از آنجاییکه اسهال می تواند منجر به از دست دادن سریع مایعات شود آبرسانی بسیار مهم است. محلول های آبرسانی خوراکی (ORS) یا مایعات داخل وریدی ممکن است برای پر کردن الکترولیت ها و جلوگیری از کم آبی لازم باشد.
- آنتی بیوتیک ها: برای اسهال خونی باکتریایی، آنتی بیوتیک تجویز می شود زیرا می تواند به ریشه کنی عفونت و کوتاه کردن بیماری کمک کند.
- داروهای ضد انگلی: در موارد اسهال خونی آمیبی، داروهای اسهال خونی خاص، انگل را هدف قرار می دهند تا عفونت را پاک کنند.
- داروهای بدون نسخه: داروهای بدون نسخه می توانند به تسکین علائم اسهال کمک کنند، اما فقط تحت نظر پزشک برای اسهال خونی از آنها استفاده کنید.
سوالات متداول
در صورت ابتلا به اسهال خونی چه بخورم؟
اگر مبتلا به اسهال خونی هستید، باید از یک رژیم غذایی ملایم شامل برنج، موز، نان استفاده کنید و از شیر و فرآورده های شیری خودداری کنید. همچنین می توانید فرنی، سبزیجات آب پز، میوه ها و کشک مصرف کنید.
بهبودی از اسهال خونی چقدر طول می کشد؟
مدت زمان استاندارد برای بهبودی از اسهال خونی حدود یک هفته یا کمتر است.
آیا کشک برای اسهال خونی مفید است؟
کشک حاوی پروبیوتیک های زیادی است و اثر تسکین دهنده طبیعی بر روده دارد و در درمان اسهال خونی موثر است.
منبع:
https://www.manipalhospitals.com/delhi/blog/dysentery-causes-symptoms-treatment-prevention
https://www.parashospitals.com/blogs/what-is-dysentery-disease
