شقاق مقعدی یک پارگی کوچک در مخاط مجرای مقعد است که راست روده را به مقعد متصل می کند. این بیماری نسبتاً شایع است و حدود هشت درصد از افراد در طول زندگی خود به این بیماری مبتلا می شوند. شقاق مقعدی به ویژه در هنگام اجابت مزاج دردناک است و گاهی دچار خونریزی می شود. در موارد نادر، بیماران چنان درد شدیدی را تجربه می کنند که کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. گرید های مختلفی از شقاق مقعدی وجود دارد که هر یک به درمان های خاصی پاسخ می دهند.
شقاق مقعدی چیست و چه علایمی دارد؟
شقاق مقعدی اغلب با هموروئید اشتباه گرفته می شود، اما در حقیقت این زخم در رکتوم ایجاد می شود و هنگام دفع مدفوع باعث درد شدید خواهد شد. در برخی موارد، این درد می تواند چندین ساعت طول بکشد و بیمار را از رفتن به توالت می ترساند. علاوه بر این، به دلیل محل قرارگیری آن، بسیار مستعد عفونت است که درد و ناراحتی را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
بسته به مدت زمانی که پارگی مخاط وجود داشته باشد، شقاق مقعدی به دو دسته حاد یا مزمن دسته بندی می شود. اگر مدت زمان پارگی پوست کمتر از شش هفته باشد، بیمار دچار شقاق مقعدی حاد است. اگر این عارضه بیش از شش تا هشت هفته طول بکشد، بیمار دچار شقاق مزمن مقعدی است.
علاوه بر این، بسته به علت، شقاق مقعدی را می توان به اولیه و ثانویه متمایز کرد. در موارد ثانویه، شقاق ناشی از بیماری دیگری است. این مورد در مورد شقاق مقعد اولیه صادق نیست.
علائم شقاق مقعدی خونریزی، ناراحتی و درد در لحظه اجابت مزاج و در ساعات بعدی است. علاوه بر این، احتمالا عفونت رخ می دهد و درد و ناراحتی به طور قابل توجهی بدتر می شود.
دیگر مقالات در مورد شقاق: هزینه درمان شقاق با لیزر چقدر است؟ قیمت در سال 1403
علت بروز شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی معمولاً به دلیل مشکلات مربوط به رژیم غذایی ایجاد می شود و علت اصلی آن یبوست است. اگرچه ممکن است به دلیل ورود چیزی به مقعد یا اعمال جنسی شامل دخول مقعدی ایجاد شود.
علل دیگر ایجاد شقاق مقعدی عبارتند از اسهال مداوم ، رژیم غذایی سرشار از غذاهای تند، استرس یا رطوبت بیش از حد در ناحیه مقعد.
انواع گرید شقاق مقعدی
انواع گرید یا درجه شقاق مقعدی مطابق جدول زیر است. که برای هر کدام بهترین درمان نیز در نظر گرفته شده است.
| انواع گرید شقاق | درمان مناسب |
|---|---|
| شقاق اولیه | درمان های خانگی و اصلاح سبک زندگی |
| شقاق ثانویه | درمان بیماری که موجب شقاق شده و سپس دارو درمانی یا تزریق بوتاکس |
| شقاق حاد | دارو درمانی و تزریق بوتاکس |
| شقاق مزمن | جراحی سنتی و جراحی با لیزر شقاق |
دیگر مقالات در مورد شقاق: درمان شقاق با بوتاکس چقدر موثر است؟
آیا شقاق مقعدی قابل پیشگیری است؟
شقاق مقعدی همانطور که قبلاً گفته شد، می تواند به دلیل عوامل متعددی ایجاد شود. همیشه نمی توان از این بیماری پیشگیری کرد، با این حال، می توان اقدامات پیشگیرانه خاصی برای کاهش خطر شقاق مقعدی حاد/مزمن انجام داد:
- همیشه سعی کنید ناحیه مقعد را خشک نگه دارید. پس از دفع مدفوع و تمیز کردن محل با آب محل را با یک حوله تمیز یا دستمال نرم خشک کنید.
- پوست اطراف ناحیه مقعد کاملاً نرم و لطیف است. ناحیه مورد نظر را به طور مرتب با آب و صابون ملایم بشویید تا باکتری ها و میکروب ها را از بین ببرید.
- نوشیدن مقدار زیادی مایعات مانند آب و آب میوه، مصرف یک رژیم غذایی غنی از فیبر و ورزش روزانه می تواند به طور موثری شانس عود شقاق مقعدی را کاهش دهد.
- اگر دچار اسهال هستید حتما آن را درمان کنید. اسهال طولانی مدت می تواند علائم شقاق مقعدی را تشدید کند.
- داشتن یک سبک زندگی سالم مهم است. رژیم غذایی مغذی و متعادل، ورزش منظم و گنجاندن میوه ها و سبزیجات در رژیم غذایی برای پیشگیری از شقاق ضروری است. نوشیدن حداقل 3-4 لیتر آب در روز کمک زیادی می کند.
- حمام سیتز اغلب می تواند به کاهش درد شقاق مقعدی کمک کند. همچنین برای حفظ بهداشت مقعد بعد از اجابت مزاج مفید است.
- از مصرف الکل، گوشت قرمز یا هر ماده غذایی که ممکن است شانس یبوست را افزایش دهد خودداری کنید.
دیگر مقالات در مورد شقاق: آیا عمل شقاق با لیزر در نیم ساعت انجام می شود؟
راه های درمان شقاق مقعدی
- پمادهای موضعی: پماد یا ژل های موضعی با کاهش درد و التهاب می توانند به درمان شقاق مقعدی کمک کنند.
- داروهای خوراکی: داروهای ضد التهابی برای کاهش درد تجویز می شوند. ملین های خوراکی نیز ممکن است برای نرم شدن مدفوع تجویز شود.
- حمام سیتز: در کاهش درد بسیار مفید است. حمام سیتز وان کوچکی از آب گرم است که مشکلات نشیمنگاهی را تسکین می دهد. حدود 5-10 دقیقه و 2-3 بار در روز می توانید از آن استفاده کنید.
- تزریق بوتاکس: مقدار کمی سم بوتولینوم (بوتاکس) به اسفنکتر مقعد تزریق می شود تا عضله شل شود که به طور موقت از اسپاسم دردناک عضلانی جلوگیری می کند.
- عمل جراحی: در صورتی که درمان های ذکر شده تاثیری نداشته باشند یا شقاق مزمن شود، ممکن است جراحی لازم باشد. اسفنکتروتومی داخلی جانبی شامل برش عضلات اسفنکتر مقعد است که در درمان شقاق مزمن مقعد بسیار موثر است.
عدم درمان شقاق مقعدی چه خطراتی دارد؟
در اکثر موارد شقاق مقعدی با درمان های ساده بهبود می یابد، اما شقاق مقعدی درمان نشده ممکن است منجر به عوارض زیر شود:
- فیستول مقعدی: فیستول یک گذرگاه تونل مانند غیر طبیعی بین داخل مقعد یا رکتوم و پوست اطراف مقعد است که معمولا عفونی شده و دردناک است.
- آبسه: مجموعه دردناکی از چرک و باکتری است که می تواند در نزدیکی شقاق مقعد ایجاد شود.
- شقاق مزمن: شقاق مقعدی مزمن یا طولانی مدت می تواند باعث ایجاد اسکار در محل پارگی شود.
- تنگی مقعد: شقاق طولانی مدت یا مکرر منجر به ایجاد بافت اسکار خواهد شد که می تواند باعث باریک شدن کانال مقعد شود.
دیگر مقالات در مورد شقاق: آیا رابطه جنسی مقعدی باعث شقاق می شود؟
بهترین شیوه درمان شقاق مقعدی چیست
بهترین شیوه درمان شقاق مقعدی جراحی با لیزر است. لیزر به عنوان یک جراحی ساده، غیرتهاجمی و بدون درد بوده و عوارض بسیار کم و دوران نقاهت کوتاهی دارد. در واقع جراحی شقاق با لیزر موثرترین روش برای درمان این عارضه است.
برای درمان شقاق چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
در صورتی که با درمان های خانگی و اصلاح سبک زندگی علائم شقاق درمان نشد و تشدید علائم را تجربه می کنید باید برای درمان به پزشک مراجعه نمایید.
منبع:
https://www.health.com/anal-fissure-7500790
https://www.operarme.com/blog/pathologies-of-the-anus-anal-fissure-anal-fistula-and-haemorrhoids
https://www.lybrate.com/topic/anal-fissure
