سیفلیس یک بیماری مقاربتی (STD) است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می شود. سیفلیس در صورت عدم درمان می تواند عواقب جدی برای سلامتی ایجاد کند. این بیماری از طریق تماس مستقیم در حین رابطه جنسی دهانی، واژینال یا مقعدی با فردی که سیفلیس دارد منتقل می شود. سیفلیس همچنین می تواند در دوران بارداری به نوزادان منتقل شود. برخی از نوزادان مبتلا به سیفلیس مادرزادی مرده به دنیا می آیند و برخی دیگر ممکن است با مشکلات پزشکی شدید متولد شوند.
درمان بیماری سیفیلیس معمولا با تجویز پنی سیلین صورت گرفته و نیاز به نظارت دقیق دارد. سیفلیس در صورت عدم درمان در سراسر بدن گسترش می یابد و تقریباً به هر عضوی آسیب می رساند. این بیماری باعث کوری، ناشنوایی، سکته مغزی و زوال عقل می شود. قلب و آئورت نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. سیفلیس در مراحل پایانی باعث مرگ خواهد شد.
علت ابتلا به سیفلیس
سیفلیس از طریق مقاربت واژینال، دهانی یا مقعدی گسترش می یابد. خطر ابتلا به سیفلیس به فعالیت جنسی فرد بستگی دارد. خطر ابتلا برای کسانی که در یک رابطه متقابل تک همسری با فردی که تست عفونت منفی داشته است و در هر تماس جنسی به درستی از کاندوم استفاده می کند، به حداقل می رسد.
ترپونما پالیدوم، باکتری عامل سیفلیس، می تواند از مادر باردار از طریق جفت به جنین داخل رحم منتقل شود. غربالگری معمول برای سیفلیس در سه ماهه اول بارداری انجام می شود.
سیفلیس از طریق انتقال خون نیز می تواند سرایت کند که بسیار نادر است. به طور مشابه در پیوند عضو، اندام های اهدا کننده از نظر عفونت قبل از پیوند آزمایش می شوند.
علائم و نشانه های سیفلیس
علائم سیفلیس بر اساس مرحله عفونت متفاوت است و ممکن است اصلاً علامتی نداشته باشد.
مرحله اولیه
یک زخم بدون درد در محل عفونت، معمولاً در ناحیه تناسلی، 3-4 هفته پس از ابتلا ایجاد می شود. بدون درمان، زخم معمولا بهبود می یابد و در عرض 4 هفته از بین می رود. اغلب در این مرحله تورم بدون درد غدد لنفاوی وجود دارد. زخم ممکن است در داخل واژن، داخل دهان یا مقعد باشد، بسته به اینکه عفونت چگونه کسب شده است. حتی ممکن است فرد نداند که به سیفلیس مبتلا شده است.
مرحله ثانویه
مرحله ثانویه 2 تا 4 ماه پس از عفونت رخ می دهد و ممکن است چند هفته طول بکشد. شایع ترین ویژگی آن، بثورات صاف و قرمز روی کل بدن است. سیفلیس یکی از معدود علل ایجاد این نوع بثورات در کف دست و کف پا است. علائم دیگر معمولاً شامل تب، تورم غدد لنفاوی در کشاله ران و زیر بغل، بثورات تناسلی، ریزش مو و خستگی عمومی است.
دوره نهفته
پس از این مرحله ثانویه اغلب یک دوره نهفته طولانی مدت رخ می دهد. دوره نهفته زمانی است که در طی آن هیچ علامت یا نشانه آشکاری از بیماری وجود ندارد. در طول دوره نهفته سیفلیس فقط با آزمایش خون قابل تشخیص است.
مرحله سوم
مرحله سوم ممکن است در 30 درصد از افراد درمان نشده پس از یک دوره نهفته، که ممکن است چندین سال باشد، رخ دهد. در برخی موارد، این بیماری ممکن است مغز و نخاع (نوروسیفلیس) یا قلب و عروق خونی (سیفلیس قلبی عروقی) را درگیر کند و عوارض شدید، ناتوانی و حتی مرگ ایجاد کند.
راه های تشخیص سیفلیس
تشخیص سیفلیس را می توان در مراحل اولیه و ثانویه با انجام آزمایش سواب از زخم ها و یا بثورات تشخیص داد. علاوه بر این، آزمایش خون می تواند برای اندازه گیری آنتی بادی هایی که بدن شما در پاسخ به عفونت سیفلیس تولید می کند، انجام شود. در عفونت اولیه، آزمایش آنتی بادی ممکن است منفی باشد، زیرا ممکن است سه ماه طول بکشد تا این آزمایش مثبت شود. سیفلیس که مغز و نخاع را درگیر می کند با آزمایش CSF (مایع مغزی نخاعی) تأیید می شود.
روش درمان سیفلیس
پنی سیلین درمان آنتی بیوتیکی انتخابی برای تمام مراحل سیفلیس است. روش درمان بر اساس مراحل بیماری به شرح زیر است:
در سیفلیس اولیه
پنی سیلین به صورت تزریق داخل عضلانی تجویز می شود برای بیماران مبتلا به آلرژی به پنی سیلین، جایگزین آن داکسی سایکلین (تتراسایکلین) است که به مدت 2 هفته به صورت خوراکی مصرف می شود.
در سیفلیس مرحله سوم
پنی سیلین هر هفته به مدت 3 هفته تجویز می شود. برای بیماران مبتلا به آلرژی به پنی سیلین، داکسی سایکلین به مدت 4 هفته به صورت خوراکی مصرف می شود.
در نوروسیفلیس
پنی سیلین به صورت داخل وریدی هر 4 ساعت به مدت 10 تا 14 روز تجویز می شود. برای بیماران مبتلا به آلرژی به پنی سیلین، سفتریاکسون به مدت 10 تا 14 روز به صورت داخل وریدی استفاده می شود.
هنگامی که از آنتی بیوتیک های غیر پنی سیلینی استفاده می شود، نظارت بر پاسخ بیمار برای اطمینان از درمان کامل عفونت توصیه می شود. این کار با اندازه گیری سطح آنتی بادی در خون انجام می شود.
در بارداری
پنی سیلین در بارداری بی خطر است و به صورت عضلانی تجویز می شود. برای بیماران مبتلا به آلرژی به پنی سیلین نمی توان از داکسی سایکلین استفاده کرد زیرا می تواند به استخوان ها و دندان های جنین آسیب برساند.
اگر تزریق پنی سیلین امکان پذیر نیست، اریترومایسین، آزیترومایسین یا سفتریاکسون توصیه می شود. این جایگزین ها ممکن است به خوبی کار نکنند، یا ممکن است برای کمک به درمان جنین از جفت عبور نکنند.
بخوانید: زگیل مقعدی روش های درمان آن [بهترین واکسن ایرانی و خارجی]
درمان بیماری سیفلیس چقدر طول می کشد؟
بسته به مرحله سیفلیس و آنتی بیوتیک مورد استفاده، درمان ممکن است فقط شامل یک تزریق باشد. درمان سیفلیس پیچیده تر 2 تا 4 هفته و تا تکمیل دوره آنتی بیوتیک طول خواهد کشید.
راه های پیشگیری از بیماری سیفلیس
رابطه جنسی ایمن راه اصلی پیشگیری از سیفلیس است که شامل استفاده از کاندوم، کاهش تعداد شرکای معمولی و اطمینان از سلامت شریک جنسی است. در صورت استفاده صحیح، کاندوم از انتقال سیفلیس جلوگیری خواهد کرد. اگر ضایعه سیفلیس در ناحیه یا محلی باشد که توسط کاندوم پوشانده نشده باشد، انتقال همچنان ممکن است رخ دهد. آزمایشات روتین باید در همه زنان باردار انجام شود.
منبع:
https://www.medicinenet.com/syphilis_in_women_overview/article.htm
