بی اختیاری مدفوع به این معنی است که شما نمی توانید تا رسیدن به توالت از دفع مدفوع جلوگیری کنید. دلایل زیادی برای این وضعیت وجود دارد از ابتلا به اسهال به صورت موردی تا آسیب عضلات یا اعصاب رکتوم می توانند باعث بی اختیاری مدفوع شوند. کارشناسان بر این باورند که از هر 12 بزرگسال، 1 نفر بی اختیاری مدفوع دارد. با افزایش سن احتمال ابتلا به این عارضه بیشتر است و زنان نیز بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به بی اختیاری مدفوع هستند.
اولین قدم برای درمان بی اختیاری مدفوع مراجعه به پزشک است. پزشک در مورد علل بی اختیاری مدفوع و نحوه درمان آنها با شما صحبت خواهد کرد. درمان‌های ساده مانند تغییر رژیم غذایی، استفاده از داروها، تمرینات روده و ورزش‌هایی برای تقویت عضلات کف لگن می‌توانند علائم را تا حدود 60 درصد بهبود ببخشند. در صورت عدم درمان، از روش های نوین کنترل بی اختیاری مدفوع استفاده خواهد شد که در ادامه شرح داده شده است.
دلایل بی اختیاری مدفوع چیست؟
بی اختیاری مدفوع می تواند در اثر یک بیماری مزمن، جراحت یا جراحی ایجاد شود. دلایل اصلی عبارتند از:
- اسهال یا یبوست
- هموروئید متورم
- صدمات یا بیماری های نخاعی
- نقایص مادرزادی
- دیابت
- زوال عقل شدید
- التهاب شدید در دستگاه گوارش
- تومورها
- صدمات در هنگام زایمان
- جراحی که اسفنکترهای مقعدی را تغییر می دهند
- افتادگی راست روده
بی اختیاری مدفوع چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص این مشکل پزشک در مورد سابقه سلامتی شما سوال می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. سپس آزمایشات زیر انجام می شود:
- مانومتری مقعدی: پزشک از یک لوله نازک و انعطاف پذیر برای بررسی میزان عملکرد عضلات و اعصاب اطراف مقعد و راست روده استفاده می کند.
- ام آر آی: تصویربرداری MRI ممکن است به یافتن مشکلات ساختار مقعد و راست روده کمک کند.
- سونوگرافی آنورکتال: امواج صوتی تصاویری از ساختارهای مقعد و راست روده شما ایجاد می کند.
- پروکتوگرافی یا دفکوگرافی: یک عکس اشعه ایکس است که به پزشک کمک می کند تا بفهمد چه مقدار مدفوع می توانید در رکتوم خود ذخیره کنید و بدن شما چگونه مدفوع را مدیریت می کند.
- پروکتوسیگموئیدوسکوپی: از یک لوله انعطاف پذیر برای مشاهده داخل راست روده و روده تحتانی استفاده می کند و به دنبال جای زخم، التهاب یا سایر شرایط خواهد بود. در موارد خاص ممکن است نیاز به کولونوسکوپی داشته باشید.
- الکترومیوگرافی مقعدی: این آزمایش به دنبال علائم آسیب عصبی در عضلات کف لگن و راست روده است.
روش های جدید کنترل بی اختیاری مدفوع
نحوه کنترل و درمان بی اختیاری مدفوع به علت آن بستگی دارد. پزشک شما ممکن است یک یا چند درمان زیر را توصیه کند:
بیوفیدبک درمانی
بیوفیدبک درمانی از دستگاه هایی استفاده می کند که به شما کمک می کند یاد بگیرید چگونه تمریناتی را برای تقویت عضلات کف لگن انجام دهید.
تحریک عصب ساکرال
اعصاب ساکرال اسفنکترهای مقعدی، کولون و رکتوم را کنترل می کند. هنگامی که اعصاب به درستی کار نمی کنند، پزشکان از تحریک عصب ساکرال (نوعی تحریک الکتریکی) استفاده می کنند. پزشک سیم های نازکی را زیر پوست شما نزدیک اعصاب خاجی، درست بالای دنبالچه قرار می دهد و پالس های الکتریکی خفیفی را از طریق سیم ها به اعصاب خاجی ارسال می کند. تحریک الکتریکی اعصاب خاجی به آنها کمک می کند تا به درستی کار کنند.
داروهای تجویزی
اگر داروهای بدون نسخه برای درمان بی اختیاری مدفوع به علائم شما کمک نمی کند، پزشک ممکن است داروهای تجویزی قوی تر را تجویز کند. این داروها ممکن است علل بی اختیاری مدفوع مانند سندرم روده تحریک پذیر، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو را درمان کنند.
بالون واژینال
برای زنان مبتلا به بی اختیاری مدفوع، پزشک ممکن است وسیله ای تجویز کند که بالونی را در داخل واژن شما باد می کند. بالون از طریق دیواره واژن به دیواره راست روده فشار وارد می کند. فشار روی دیواره راست روده از دفع مدفوع جلوگیری می کند.
حجم دهنده های غیر قابل جذب
حجم دهنده های غیر قابل جذب موادی هستند که به دیواره مقعد تزریق می شوند تا بافت اطراف مقعد را حجیم کنند. بافت های حجیم تر، دهانه مقعد را باریک تر می کنند تا اسفنکترها بهتر بسته شوند.
بخوانید: دلیل بی اختیاری مدفوع پس از عمل فیستول چیست و چقدر شایع است؟
روش های جراحی برای کنترل بی اختیاری مدفوع
جراحی آخرین گزینه ای درمانی برای بی اختیاری مدفوع است و زمانی انجام می شود که بی اختیاری در دفع ناشی از آسیب به عضلات کف لگن یا اسفنکترهای مقعدی است. روش های جراحی شامل موارد زیر است:
- اسفنکتروپلاستی: رایج ترین جراحی بی اختیاری مدفوع است که در آن انتهای جدا شده اسفنکتر مقعدی را که در اثر زایمان یا آسیب های دیگر پاره شده است، دوباره به هم وصل می کند.
- اسفنکتر مقعدی مصنوعی: این جراحی شامل قرار دادن یک کاف در اطراف مقعد و کاشت یک پمپ کوچک در زیر پوست است تا بتوانید کاف را باد یا خالی کنید. باد کردن کاف، عبور مدفوع را کنترل می کند. این جراحی یک درمان رایج نیست زیرا ممکن است عوارض جانبی زیادی ایجاد کند.
- کولوستومی: در این جراحی انتهای کولون از طریق سوراخی در دیواره شکم به بیرون راه پیدا کرده و مدفوع در کیسه ای در قسمت بیرونی شکم جمع آوری می شود. پزشکان ممکن است این جراحی را به عنوان آخرین راه حل برای درمان بی اختیاری مدفوع توصیه کنند.
بخوانید: مدفوع خونی دلایل و درمان آن
عوارض احتمالی بی اختیاری مدفوع چیست؟
عوارض و مشکلات ناشی از بی اختیاری مدفوع شامل موارد زیر است:
- مشکلات عاطفی و اجتماعی: با ابتلا به بی اختیاری مدفوع ممکن است شروع به نادیده گرفتن موقعیت های کاری و اجتماعی خود کنید و حتی ممکن است افسردگی بگیرید.
- تحریک فیزیکی: دفع دائم مدفوع و پاک کردن و شستشوی مداوم پوست می تواند باعث تحریک مقعد شود.
- سوء تغذیه: بی اختیاری شدید مدفوع ممکن است مانع دریافت مواد مغذی کافی از غذای مصرفی شود و نیاز به مکمل های غذایی داشته باشید.
چگونه می توان از بی اختیاری مدفوع جلوگیری کرد؟
راه های جلوگیری از بی اختیاری مدفوع بستگی به علت آن دارد و همیشه قابل پیشگیری نیست. اگر رژیم غذایی شما مقصر باشد، نخوردن برخی غذاها یا نوشیدنی ها مانند الکل یا کافئین ممکن است کمک کننده باشد. تمرین و عادات روده ای ثابت نیز به شما کمک کند برنامه ای برای دستشویی رفتن در طول روز داشته باشید تا از نشت مدفوع جلوگیری شود.
منبع:
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/understanding-fecal-incontinence
