فولیکولیت یک بیماری شایع پوستی است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد و باعث التهاب فولیکول های مو در قسمت های مختلف بدن می شود. بسیاری از مردم فولیکولیت را با آکنه معمولی یا سایر مشکلات پوستی مانند کیست مویی اشتباه می گیرند زیرا به صورت تاول های کوچک پر از چرک یا برجستگی های قرمز رنگ در اطراف فولیکول های مو ظاهر می شود.
این عارضه به دلایل مختلفی از جمله فعالیت های روزمره مانند اصلاح، استفاده از وان آب گرم یا تعریق بیش از حد در حین ورزش یا کار در فضای باز ایجاد شده و باعث ناراحتی می شود. در حالی که فولیکولیت یک بیماری خوش خیم است و اغلب اوقات خود به خود با مراقبت مناسب برطرف می شود، اما برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف بسیار چالش برانگیز است.
علل و عوامل ابتلا به فولیکولیت چیست؟
- ترومای فیزیکی ناشی از تجهیزات ورزشی یا لباس نامناسب
- عفونت های باکتریایی، به ویژه ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس
- مسدود شدن فولیکول های مو به دلیل استفاده از مرطوب کننده های چرب یا بانداژهای محکم
- تکنیک های نامناسب اصلاح و حذف موهای زائد
- تعریق زیاد و عدم رعایت بهداشت
- استفاده از استخرهای عمومی و جکوزی
- ابتلا به دیابت، HIV/AIDS یا سایر بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی
- استفاده طولانی مدت از برخی داروها مانند کرم های کورتیکواستروئید، پردنیزون و داروهای خاص شیمی درمانی
علائم فولیکولیت چیست؟
این عارضه پوستی در هر ناحیه ای از بدن که مو در آن رشد می کند، ممکن است رخ دهد. شایع ترین علائم فولیکولیت عبارتند از:
- برآمدگی های قرمز و ملتهب شبیه جوش در اطراف فولیکول های مو
- تاول های سفید یا پر از چرک (پوسچول)
- خوشه هایی از برجستگی های کوچک قرمز و ملتهب
- درد و حساسیت در ناحیه
- احساس سوزش در سطح پوست
- خارش مداوم
انواع فولیکولیت
- فولیکولیت باکتریایی: ناشی از فعالیت باکتری استافیلوکوکوس اورئوس است و به شکل جوش های چرکی کوچک، قرمز یا سفید ظاهر شده و معمولا چند روز بعد برطرف می شود.
- فولیکولیت وان آب گرم: این نوع فولیکولیت ناشی از باکتری سودوموناس آئروژینوزا است که در وان های آب گرم یا استخرهای شنا با بهداشت ضعیف وجود دارد.
- فولیکولیت مالاسزیا: یک عفونت قارچی است که روی قفسه سینه و پشت به وجود می آید و اغلب با آکنه اشتباه گرفته می شود. این نوع از فولیکولیت با تعریق بدتر می شود و همراه با خارش شدید است.
- سودوفولیکولیت Barbae: این نوع از فولیکولیت معمولاً به عنوان برآمدگی های تیغ شناخته می شود و بیشتر بعد از اصلاح در ناحیه ریش ایجاد می شود.
- فولیکولیت گرم منفی: این نوع از فولیکولیت یک عارضه نادر است که در صورت مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک برای درمان آکنه ایجاد شده و باعث ایجاد جوش و کیست شود.
- فولیکولیت ائوزینوفیلیک: بیشتر در افرادی بروز می کند که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و باعث ایجاد جوش های خارش دار در قسمت فوقانی بدن می شود.
- کورک و دمل: اشکال شدید فولیکولیت را کورک و دمل می نامند که در آن عفونت به عمق پوست نفوذ کرده و توده های پر از چرک و بسیار دردناک ایجاد می کند.
تفاوت فولیکولیت با کیست مویی چیست؟
کیست مویی و فولیکولیت دو مشکل پوستی شایع و اساسا با یکدیگر متفاوت هستند. کیست مویی (Pilonidal Cyst) به دلیل گیر افتادن مو در داخل پوست یا رشد معکوس مو در مناطقی که اصطکاک و فشار بیشتر است مانند پایین کمر و خط باسن رخ می دهد. این عارضه در مردان جوان بسیار رایج است و در صورت عفونت با درد و ناراحتی فراوان همراه است.
کیست مویی در اغلب موارد نیاز به تخلیه و حتی جراحی دارد زیرا رشد مو به داخل پوست می تواند به ساختارهای داخلی آسیب بزند. این عارضه معمولا خود به خود برطرف نمی شود ولی می توان در مراحل اولیه با درمان های خانگی و مصرف آنتی بیوتیک از عمیق تر شدن عفونت پیشگیری کرد.
فولیکولیت (Folliculitis) به التهاب فولیکول های مو اشاره دارد و در هر جایی از بدن که مو وجود دارد رخ می دهد. این عارضه معمولاً در اثر عفونت باکتریایی، قارچی، اصطکاک و اصلاح نادرست رخ می دهد و به شکل جوش های کوچک و قرمز یا حتی چرکی روی پوست مشاهده می شود. این بیماری در اکثر موارد خود به خود بهبود می یابد اما در مواردی نیز به درمان نیاز دارد
از نظر مقایسه می توان گفت فولیکولیت یک عارضه سطحی است ولی کیست مویی عمیق تر و دردناک تر است. کیست مویی ممکن است در ابتدا علائمی ایجاد نکند اما در صورت عفونت به صورت یک برجستگی دردناک و ملتهب روی پوست مشاهده می شود که مو در آن گیر کرده است. برعکس اکثر فولیکولیت ها به شکل برآمدگی های سطحی و خارش دار دیده می شوند. پزشک با بررسی ظاهری می تواند این دو بیماری پوستی را به راحتی تشخیص دهد. در صورت مشکوک بودن به کیست مویی از آزمایشات تصویر برداری استفاده می شود.
روش درمان فولیکولیت
بیشتر اوقات فولیکولیت خود به خود از بین می رود اما در موارد شدید و آزاردهنده نیاز به مداخلات درمانی خواهید داشت.
استفاده از یک کرم تسکین دهنده
برای درمان التهاب و خارش ناشی از فولیکولیت که بسیار آزاردهنده است استفاده از کرم تسکین دهنده حاوی ترکیبات ضد التهابی بسیار مفید است.
کمپرس گرم روزانه
برای تسکین علائم یک حوله کوچک را با آب گرم خیس کنید و آن را روی محل قرار دهید و آن را تا بهبودی تکرار کنید.
استفاده از پماد ضد قارچ
اگر فولیکولیت ناشی از قارچ باشد باید برای درمان از پمادها یا داروهای ضد قارچ استفاده کنید که پزشک برای شما تجویز می کند.
آنتی بیوتیک ها
فولیکولیت یک عفونت است و می توان برای درمان آن از آنتی بیوتیک ها به شکل لوسیون و ژل موضعی یا حتی با تشخیص پزشک به صورت خوراکی استفاده کرد.
تخلیه فولیکول
اگر یکی از فولیکول های موی شما دچار عفونت چرکی شدید شده باشد پزشک ممکن است برای تسریع بهبودی عفونت را تخلیه کند.
استروئیدها
استفاده از استروئیدها به ویژه برای درمان فولیکولیت ائوزینوفیلیک تجویز می شود و به تسکین خارش پوست کمک خواهد کرد.
منبع:
https://www.hshairclinic.co.uk/news/what-is-folliculitis-and-how-does-it-cause-hair-loss
https://www.carehospitals.com/diseases-conditions/folliculitis
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pilonidal-cyst/symptoms-causes/syc-20376329
