در دوران بارداری، بواسیر یکی از مشکلات شایعی است که ممکن است بسیاری از مادران با آن مواجه شوند. این مشکل به نام هموروئید یا بواسیر شناخته می‌شود و معمولاً به تورم و گشاد شدن عروق در ناحیه مقعد منجر می‌شود. بواسیر در زنان باردار ناشی از افزایش فشار در ناحیه مقعد به دلیل رشد جنین است. در ادامه، عوامل ایجاد بواسیر در دوران بارداری و علائم و درمان آن را مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
بواسیر در بارداری
بواسیر در زنان باردار به خصوص در سه ماهه آخر بارداری بسیار شایع است. به طوری که 30 درصد زنان باردار در دوره حاملگی این بیماری نشیمنگاهی یعنی بواسیر را تجربه می کنند. در اکثر موارد هموروئید بعد بارداری و تولد نوزاد رفع می شود. یکی از دلایل اصلی بواسیر یبوست است، با توجه به این که یبوست در دوره بارداری شایع است امکان بروز یبوست در بارداری شایع است.
علت بواسیر در بارداری
در دوران بارداری، انواع تغییرات جسمی و هورمونی ایجاد می‌شود که ممکن است باعث بواسیر شوند. بیشترین عوامل مرتبط با بواسیر در بارداری به شرح زیر هستند:
- افزایش فشار در ناحیه مقعد ناشی بارداری: با رشد جنین و افزایش وزن شکم در طول دوران بارداری، فشار بر ناحیه مقعد افزایش می‌یابد. این فشار می‌تواند به تورم و تعریق عروق خونی در ناحیه مقعد منجر شود.
- یبوست: یبوست یا کندی در حرکت روده نیز می‌تواند یک عامل مهم در ایجاد بواسیر باشد. کندی حرکت روده و نیاز به تلاش بیشتر برای دفع ممکن است به آسیب دادن عروق مقعد منجر شود.
- ایستادن و نشستن طولانی مدت: طولانی مدت ایستادن یا نشستن می‌تواند فشار بیشتری به ناحیه مقعد اعمال کند و به ایجاد بواسیر منجر شود.
- هورمون‌های بارداری: هورمون‌هایی که در دوران بارداری تولید می‌شوند، می‌توانند به گشاد شدن عروق موجود در ناحیه مقعد کمک کنند و تورم ایجاد کنند. این تغییرات هورمونی به تورم عروق خونی منجر می‌شوند.
- وراثت: در برخی موارد، وراثت نیز ممکن است نقشی در افزایش احتمال ابتلا به بواسیر در دوران بارداری ایفا کند.
- تغذیه نامناسب: کم آبی بدن، مصرف غذا های فراوری شده و فست فود، عدم مصرف غذا های فیبر دار و سالم باعث این بیماری می شود.
بیشتر بخوانید: آیا بواسیر باعث سرطان می شود؟
علائم بواسیر در بارداری
بواسیر در دوران بارداری می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد. این علائم معمولاً به عواملی که در دوران بارداری ایجاد می‌شوند برمی‌گردند. علائم بواسیر در بارداری به شرح زیر هستند:
- احساس درد در مقعد: این درد ممکن است هنگام دفع مدفوع بیشتر احساس شود. درد معمولاً با افزایش فشار در ناحیه مقعد به علت رشد جنین و افزایش وزن شکم افزایش می‌یابد.
- سوزش و خارش مقعد: سوزش و خارش در ناحیه مقعد نیز از علائم بواسیر در بارداری می‌باشد. این علائم ممکن است باعث قرمزی و التهاب پوست در این ناحیه شوند.
- احساس درد تیز و ناگهانی: بواسیر ممکن است باعث احساس درد تیز و ناگهانی در مقعد شود، به خصوص در هنگام تغییر وضعیت بدنی.
- مشاهده خون روشن در مقعد و یا بر روی مدفوع: اگر خون رنگ قرمز روشنی را در مقعد یا بر روی مدفوع مشاهده کنید، این ممکن است نشانه بواسیر باشد. این خونریزی معمولاً در طی دفع مدفوع یا بلافاصله پس از آن ایجاد می‌شود.
- احساس برآمدگی در مقعد: بواسیر می‌تواند به شکل یک توده یا برآمدگی در مقعد قابل حس شود. این توده ممکن است دردناک باشد.
- ترشحات مخاطی از مقعد: ممکن است ترشحات مخاطی از مقعد مشاهده شود که به علت التهاب و تورم مقعد ایجاد می‌شوند.
- تورم اطراف مقعد: ناحیه اطراف مقعد ممکن است تورم داشته باشد و به لمس دردناک باشد.
- احساس عدم دفع کامل مدفوع: برخی از افراد ممکن است احساس کنند که مدفوع به طور کامل دفع نشده و احساس ناراحتی داشته باشند.
درمان بواسیر در بارداری
در دوران بارداری، انتخاب درمان باید با دقت انجام شود. بسیاری از داروها و روش‌های درمانی ممکن است به جنین آسیب بزنند، بنابراین باید از انتخاب مواد ایمن استفاده شود. برخی از داروها که معمولاً برای درمان بواسیر استفاده می‌شوند، ممکن است در دوران بارداری توصیه نشوند. مثلاً برخی از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) معمولاً در دوران بارداری ممنوع هستند.
در زیر نمونه از روش های بدون خطر درمان بواسیر در بارداری تشریح شده است:
1. درمان‌های خانگی و طبیعی
- مصرف خوراکی های غنی از فیبر: مصرف مواد حاوی فیبر مانند میوه‌ها و سبزیجات به تسهیل گردش مدفوع کمک می‌کند و از تشدید بواسیر جلوگیری می‌کند.
- نشستن در تشت یا وان آب گرم: نشستن در تشت یا وان آب گرم می‌تواند به افزایش گردش خون در ناحیه مقعد کمک کرده و به کاهش درد و سوزش بواسیر بپردازد.
- ورزش: انجام ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی می‌تواند به تقویت عضلات کف لگن و افزایش گردش خون کمک کند.
- استفاده از روغن نارگیل به صورت موضعی: روغن نارگیل می‌تواند برای تسکین علائم بواسیر مفید باشد. این روغن را به نرمی به ناحیه مورد نیاز مالیده و سپس با آب گرم شستشو دهید.
بیشتر بخوانید: فیستول مقعدی چیست؟
2. تغییرات در عادات مدفوعی
- اجتناب از زور زدن هنگام دفع مدفوع: زور زدن می‌تواند فشار اضافی به ناحیه مقعد اعمال کرده و بواسیر را تشدید کند.
- استفاده از توالت فرنگی: استفاده از توالت فرنگی بجای توالت معمولی می‌تواند به کاهش فشار در ناحیه مقعد کمک کند.
3. درمان دارویی
- پمادهای ضد هموروئید: پمادهای ضد هموروئید مانند پماد آنتی هموروئید معمولاً به تخفیف درد، سوزش و خونریزی مرتبط با بواسیر کمک می‌کنند.
4. درمان های پیشرفته بواسیر
درمان های زیر برای بواسیر مزمن و وخیم مورد استفاده قرار می گیرد این که در بارداری مورد استفاده قرار گیرد نیاز به تشخیص پزشک دارد.
- درمان بواسیر با لیزر
- درمان بواسیر با جراحی
آیا بواسیر در بارداری برای جنین خطرناک است؟
بواسیر یا هموروئید در دوران بارداری به طور معمول برای جنین خطرناک نیست. این بیماری اصولاً تأثیری بر روی جنین ندارد. با این حال، برخی عوارض و مشکلات مرتبط با بواسیر می‌توانند مشکل آفرین باشد. برای مثال:
- التهاب و خونریزی: بواسیر ممکن است باعث التهاب و خونریزی در منطقه مقعدی شود که مادر را از نظر راحتی مزاحمت برانگیزد.
- عفونت: بواسیر می‌توانند در صورت عفونت به مشکلات بیشتری منجر شوند. اگر علائم عفونت مشاهده شود، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
