فیستول نعل اسبی (فیستول ترانس اسفنکتریک) یکی از انواع فیستول مقعدی است که به شکل U در مقعد ایجاد می شود. این فیستول از عضلات داخلی و خارجی یا ناحیه خلفی مقعد شروع شده و پس از عبور از عضله اسفنکتر خارجی روی پوست اطراف مقعد ظاهر می شود. به دلیل U شکل بودن این فیستول، نعل اسبی نامیده می شود و از نظر شیوع بین 10 تا 25 درصد افراد مشاهده می شود. بطورکلی فیستول یک مجرای غیر عادی است که دو اندام را بهم متصل می کند و با تظاهراتی همچون درد و ترشح چرک مشخص می شود.
فیستول ها معمولا خود به خود درمان نمی شوند و باید آنها را با جراحی و روش های موجود درمان کرد. فیستول نعل اسبی را نیز می توان بر اساس نوع آن به روش های مختلف درمان کرد. از ویژگی های این فیستول می توان به وجود دو منفذ در روی پوست اشاره کرد. این نوع فیستول بیشتر در مردان رخ می دهد و در خانم ها شیوع کمتری دارد. در ادامه توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
انواع فیستول نعل اسبی
فیستول های نعل اسبی بر اساس مکانی که ظاهر می شوند انواع مختلفی دارند. آنها عبارتند از:
- انواع جلویی: شیوع این فیستول بسیار نادر است و از قسمت جلویی SUB-Epithelial نشات می گیرد.
- نوع پشتی: این فیستول شایع تر بوده و از فضای پشتی مقعد یا post-anal منشاء می گیرد.
بخوانید: هزینه درمان فیستول با لیزر در سال 1403 + هزینه بیمارستان و کلینیک ها
کدام نواحی بدن دچار فیستول نعل اسبی می شود؟
بطور کلی فیستول نعل اسبی به عنوان یک مجرای غیر طبیعی در 3 ناحیه از بدن تشکیل می شود که در ادامه شرح داده شده است.
- فیستول نعل اسبی نوع 1 در سطح سوراخ ایشیورکتال تشکیل می شود.
- فیستول نوع 2 به دلیل عفونت های سطحی در فضای بین اسفنکترها ایجاد می شود.
- فیستول ترانس اسفنکتریک نوع 3 در بافت پارارکتال و در بخش فوقانی عضلات بالا برنده مقعد ایجاد می شود.
علائم فیستول نعل اسبی
فیستول نعل اسبی با علائم مختلفی مشخص می شود و از روی این علائم می توان آن را تشخیص داد و نسبت به درمان آن اقدام کرد. این علائم عبارتند از:
- تورم و التهاب
- درد در ناحیه مقعد
- آبسه کردن
- خارش
- تب
- خونریزی خارجی
- اسهال
- بروز جوش
- ایجاد منافذ روی پوست
- بوی نامطبوع
- ترشح چرک و خون
علت بروز فیستول نعل اسبی
فیستول یک مجرای عفونی است که به دلایل مختلفی بین اندام های بدن تشکیل می شود. در رابطه با فیستول نعل اسبی نیز علل مختلفی وجود دارد. شایع ترین علت بروز این نوع فیستول، عفونت های مقعدی است که می تواند ناشی از هموروئید یا شقاق مقعد باشد. جراحی هایی که برای درمان هموروئید یا شقاق مقعدی انجام می شود در صورت ناموفق بودن اغلب در ادامه منجر به فیستول خواهد شد.
ابتلا به بیماری های روده مانند کرون و کولیت افراد را مستعد بروز فیستول خواهد کرد. بطور کلی مشکلات دستگاه گوارش در بروز فیستول نقش دارند.
از دیگر علل بروز فیستول سابقه ابتلا به سرطان رکتوم و سرطان پروستات است. افراد مبتلا به این بیماری ها بیش از دیگران مستعد ابتلا به فیستول نعل اسبی هستند. سایر مواردی که می توانند باعث بروز فیستول شوند عبارتند:
- ابتلا به بیماری سل
- درمان بیماری ها با داروهای استروئیدی
- زخم های ناشی از زایمان زودرس
- درمان های ایمن سازی
- یبوست و اسهال مزمن
- ابتلا به بیماری التهابی پوست
- آبسه های مقعدی
- پرتو درمانی ناحیه لگن
- آسیب تروماتیک
- سابقه جراحی مقعد
- ابتلا به عفونت های مقاربتی (STI)
- ابتلا به اکتینومایکوز
بخوانید: دلیل بی اختیاری مدفوع پس از عمل فیستول چیست و چقدر شایع است؟
روش تشخیص فیستول نعل اسبی
برای تشخیص فیستول ابتلا پزشک معالج از شما شرح حال گرفته و با معاینه بالینی وجود فیستول را بررسی می کند. برای تشخیص نوع فیستول مقعدی نیاز به آزمایشات دقیق تری است که عبارتند از:
- سونوگرافی
- فیستولوگرافی
- سی تی اسکن (CT scan)
- ام ار آی (MRI)
درمان فیستول نعل اسبی
روش درمان فیستول نعل اسبی به نوع و شدت آن بستگی دارد. بهتر است برای درمان این عارضه فورا بعد از تشخیص اقدام کنید تا مانع گسترش فیستول شوید و از عوارض دیگر آن در امان باشید.
درمان هایی که برای فیستول در نظر گرفته می شود عبارتند از درمان با آنتی بیوتیک، فیستولکتومی، فیستولوتومی، تکنیک ستون، پلاگین بیوپروتز و فلپ پیشرفته. در کنار روش های ذکر شده بهترین راه درمانی که امروزه در دسترس است لیزر درمانی فیستول نعل اسبی است.
درمان با لیزر به صورت سرپایی و در مدت کوتاهی انجام می شود. دوره نقاهت در لیزر درمانی بسیار کوتاه بوده و شما به سرعت می توانید به روال عادی زندگی خود برگردید. درمان فیستول نعل اسبی با لیزر با حداقل درد و خونریزی انجام شده و بدون نیاز به بستری در بیمارستان مرخص شده و به منزل برمی گردید. علاوه بر این درمان با لیزر خطرات جراحی سنتی مانند بی اختیاری ادرار و مدفوع را از بین برده و از عوارضی مانند تنگی مقعد و عود مجدد بیماری جلوگیری می کند. درمان فیستول با لیزر با صرفه جویی در وقت و هزینه ها در حال حاضر خصوصا در بین افراد با مشغله کاری زیاد بسیار محبوب است.
برای لیزر فیستول می توانید به کلینیک های خصوصی درمان بیماری های نشیمنگاهی مراجعه نمایید زیرا فعلا مراکز دولتی و بیمارستان ها به این تکنیک مجهز نشده اند.
بخوانید: خطرات عدم درمان فیستول مقعدی چیست؟ عوارض درمان نکردن فیستول
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
برای درمان فیستول باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا مانع مزمن شدن و گسترش آن شوید. به محض مشاهده علائمی که نشان از بروز فیستول دارند فورا به پزشک مراجعه کنید و مراحل درمان را تکمیل نمایید. برای درمان فیستول باید به جراح کولورکتال و متخصص گوارش مراجعه نمایید.
آیا می توان از فیستول نعل اسبی جلوگیری کرد؟
اگرچه فیستول مقعدی معمولا قابل پیشگیری نیست اما می توان با رعایت مواردی که در ادامه ذکر شده است از این عارضه پیشگیری کرد.
- مصرف آب و مایعات کافی در طول روز برای پیشگیری از یبوست
- استفاده از رژیم غذایی سرشار از فیبر برای تنظیم دستگاه گوارش
- اجتناب از زور زدن در توالت هنگام اجابت مزاج
- خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه مقعد
- ورزش منظم و خودداری از بی تحرکی
- کاهش و کنترل وزن
- درمان اسهال مزمن
