شقاق مقعدی یک پارگی کوچک در لایه نازک و مرطوب پوشاننده مقعد است. دلایل رایج برای شقاق مقعدی عبارتند از یبوست، زور زدن، یا دفع مدفوع سفت در طول اجابت مزاج. درمان شقاق شامل رویکردهای مختلفی است که با هدف تسکین علائم و بهبودی انجام می شود. جراحی های شقاق مقعد عموماً توسط جراحان عمومی یا کولورکتال انجام می شود و روش های مختلفی برای درمان این عارضه وجود دارد.
نحوه عمل شقاق مقعد به چه صورت است؟
شقاق مقعدی یک پارگی در پوشش مقعد است که اغلب در اثر دفع مدفوع سفت یا بزرگ، اسهال مزمن یا عوامل دیگر ایجاد می شود. جراحی شقاق که به عنوان اسفنکتروتومی نیز شناخته می شود، با کاهش فشار بر روی عضله اسفنکتر مقعد، باعث کاهش علائم شده و اجازه جریان خون به شقاق و تسهیل روند ترمیم را می دهد. این جراحی معمولاً شامل بریدن بخش کوچکی از عضله اسفنکتر مقعد برای کاهش اسپاسم و بهبود جریان خون در ناحیه آسیب دیده است.
در حالی که اکثر بیماران بهبودی قابل توجهی را پس از جراحی تجربه می کنند، بهبودی کامل ممکن است بسته به وضعیت فرد و تکنیک جراحی چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
انواع عمل های شقاق مقعدی
شقاق مقعدی، اگرچه اندازه کوچکی دارد، اما می تواند باعث ناراحتی قابل توجهی شود و زندگی روزمره را مختل کند. زمانی که درمان های محافظه کارانه نتوانند تسکین دهنده باشند، جراحی شقاق تنها گزینه درمانی است. روش های مختلفی برای درمان شقاق استفاده می شود که در ادامه شرح داده شده است.
دیگر مقالات ما: انواع درجه شقاق مقعدی و بهترین درمان مناسب هر گرید شقاق
1. عمل جراحی شقاق باز
در این روش جراح یک برش کوچک در عضله اسفنکتر مقعد ایجاد می کند تا تنش را کاهش دهد و بهبودی را تسریع کند.
نحوه عمل
نحوه جراحی شقاق باز به این صورت است که ابتدا یک آندوسکوپ وارد مقعد می شود. جراح یک برش نیم تا یک سانتی متری روی کانال مقعد در سمت راست یا چپ ایجاد می کند. با ایجاد این برش فشار مقعد کم شده و به زخم اجازه می دهد، بهبود یابد. در این جراحی از چاقو یا کوتر حرارتی استفاده شده و بخیه انجام نخواهد شد.
هزینه عمل
هزینه عمل جراحی در شقاق باز، بسته به محل کلینیک، تخصص پزشک و نوع شقاق متفاوت است. در بیمارستان ها (بدون بیمه) از 3 میلیون انجام می شود.
عوارض
عوارض جراحی شقاق باز، درد تا 24 ساعت و خونریزی تا حدود دو هفته است. در این روش احتمال بی اختیاری مدفوع و گاز وجود دارد.
مراقبت
استفاده از مسکن و داروهای آنتی بوتیک، تمیز و خشک نگه داشتن مقعد، استفاده از حمام سیتز به صورت روزانه و مصرف مواد غذایی ملین از مراقبت های ضروری پس از جراحی شقاق است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت پس از جراحی معمولا 6 هفته طول می کشد اما شما با مراقبت های ضروری می توانید خیلی زودتر بهبود یابید.
دیگر مقالات: آیا شقاق خود به خود خوب می شود؟ دستوالعمل درمان خانگی شقاق
2. عمل جراحی شقاق بسته
جراحی شقاق بسته مانند جراحی باز با ایجاد یک برش جانبی روی پوست مقعد انجام شده و با کاهش فشار روی عضلات مقعد به بهبودی فرد کمک می کند.
نحوه عمل
در این روش بخشی از عضله اسفنکتر بیرون کشیده می شود. با مشخص شدن شیار عضله اسفنکتر یک اسکالپل در این فضا قرار داده شده و با دقت به سمت اسفنکتر داخلی چرخانده می شود. برش در بخشی از عضله باعث کاهش فشار مقعد می شود سپس محل با بخیه بسته می شود.
هزینه عمل
هزینه عمل به فاکتورهای مختلفی مانند نوع شقاق، مختصات جغرافیایی کلینیک یا بیمارستان و تخصص جراح شما بستگی دارد. هزینه عمل از 4 میلیون انجام می شود.
عوارض
بی اختیاری موقتی در دفع مدفوع، درد و خونریزی و همچنین آبسه از عوارض عمل باز شقاق است.
مراقبت ها
مراقبت ها شامل استفاده از داروهای تجویزی توسط پزشک، حمام سیتز بعد از اجابت مزاج، پیشگیری از یبوست با مصرف مواد غذایی ملین و استراحت تا بهبودی است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت جراحی شقاق بسته یک تا دو هفته طول می کشد و شما می توانید با انجام مراقبت های ضروری این دوره را کوتاهتر کنید.
دیگر مقالات: آیا رابطه جنسی مقعدی باعث شقاق می شود؟
3. عمل شقاق به روش فیشرکتومی
عمل شقاق به روش فیشرکتومی بسیار شبیه به روش اسفنکتروتومی است با این تفاوت که لبه های زخم بریده و جدا می شوند. سپس ماده ای مانند بوتاکس جهت بستن زخم مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه عمل
در این روش پوست آسیب دیده اطراف مقعد در اثر زخم شقاق حذف شده و همزمان تزریق بوتاکس صورت می گیرد. در فیشرکتومی عضله مقعد برش داده نشده و برای درمان شقاق مزمن توصیه نمی شود.
هزینه عمل
هزینه عمل روش فیشرکتومی به فاکتورهای مانند تخصص پزشک و کلینیک محل درمان بستگی دارد.
عوارض
مهمترین عوارض این روش درمانی، خطر آسیب دیدن عضله مقعد، احتمال عود مجدد بیماری و عفونت است.
مراقبت ها
مراقبت ها مانند سایر روش ها شامل استفاده از حمام سیتز، مصرف داروهای تجویزی، استراحت و همچنین خشک و تمیز نگه داشتن مقعد است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت در این جراحی حدود 6 هفته زمان می برد و بهبودی در بیماران حدود 90 درصد گزارش شده است.
4. جراحی شقاق با روش اسفنکتروتومی
عمل شقاق به روش اسفنکتروتومی در صورتی توصیه می شود که شقاق مقعدی با درمان های دیگر بهبود نیافته باشد.
نحوه عمل
اسفنکتروتومی یکی از روش های قدیمی و سنتی برای درمان شقاق است. این جراحی به دو صورت باز و بسته صورت می گیرد که قبلا توضیح داده شد. جراح در این روش یک برش کوچک در خارجی ترین قسمت عضله اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد کرده و اسپاسم عضلانی را از بین می برد. بنابراین درد بیمار بطور محسوسی کاهش خواهد یافت.
هزینه عمل
هزینه این جراحی به دلیل نیاز به بستری شدن حدودا 5 میلیون است.
عوارض
عوارض شقاق به روش اسفنکتروتومی شامل درد یا ناراحتی، خونریزی مقعدی، بی اختیاری مدفوع خفیف، یبوست و مشکل در ادرار کردن است.
مراقبت ها
تعویض پانسمان، استفاده از آنتی بیوتیک، حمام سیتز روزانه و مصرف مواد خوراکی حاوی فیبر برای پیشگیری از یبوست بسیار مفید است.
دوره نقاهت
دوره نقاهت در اسفنکتروتومی طولانی بوده و تا 3 هفته طول می کشد. افراد در این دوره تا 20 روز خونریزی مقعدی را تجربه خواهند کرد.
دیگر مقالات: درمان شقاق با بوتاکس چقدر موثر است؟
5. عمل فلپ پیشرفته برای درمان شقاق
عمل فلپ پیشرفته برای درمان شقاق شامل پیوند بخشی از پوست سالم مقعد به بخش آسیب دیده است. این روش تا60٪ موفقیت آمیز است.
نحوه عمل
روش فلپ پیشرفته برای درمان شقاق افرادی استفاده می شود که اسفنکتر مقعدی ضعیفی دارند. در این روش بافت سالم با عروق سالم جایگزین زخم مزمن فیشر شده و التیام را تسریع می کند. شقاق مقعدی پیچیده با این روش به راحتی درمان می شود.
هزینه عمل
هزینه عمل فلپ پیشرفته برای درمان شقاق بر اساس وضعیت شقاق، محل درمان و تخصص پزشک متفاوت است.
عوارض
از عوارض این روش باز شدن زخم بعد جراحی، خونریزی وعفونت است.
مراقبت ها
علاوه بر توجه به زخم، رعایت بهداشت، حمام سیتز و رژیم غذایی باید تا دو هفته به زخم فشار وارد نکرده و روی آن ننشینید.
دوره نقاهت
بهبودی فرد در این عمل تا دو هفته طول می کشد و مراقبت های لازم را در این دوران باید انجام دهید.
دیگر مقالات:آیا عمل شقاق با لیزر در نیم ساعت انجام می شود؟
6. عمل شقاق با لیزر
عمل شقاق با لیزر ساده ترین راه درمان شقاق است زیرا بدون درد و خونریزی و در کمترین زمان ممکن صورت می گیرد.
نحوه عمل
این روش با استفاده از پرتوهای لیزر روی محل شقاق، زخم را ترمیم کرده و درمان می کند. این عمل سرپایی بوده و حدود نیم تا یک ساعت طول خواهد کشید.
هزینه عمل
هزینه عمل لیزر شقاق در کلینیک های تهران از 6 میلیون انجام می شود. در کلینیک التیام نشیمنگاه هزینه عمل شقاق با لیزر از 4 میلیون در نظر گرفته شده است.
بیشتر بدانید: هزینه درمان شقاق با لیزر چقدر است؟ قیمت در سال 1403
عوارض
عوارض جراحی شقاق با لیزر بسیار کم بوده و فقط شما کمی درد و ناراحتی را در قسمت تحت درمان تجربه خواهید کرد. احتمال عود در این روش تقریبا صفر است.
مراقبت ها
مراقبت ها در جراحی لیزر با شقاق شامل نشستن در حمام سیتز، خشک و تمیز نگه داشتن مقعد و استفاده از داروهایی است که پزشک معرفی می کند.
دوره نقاهت
دوره نقاهت در این روش یک تا دو روز بوده و شما می توانید به سرعت به سرکار خود برگردید.
7. دیگر روش های غیر جراحی درمان شقاق
روش های غیر جراحی درمان شقاق در موارد خفیف بسیار مفید بوده و با کمترین هزینه و ناراحتی به درمان فرد کمک خواهند کرد.
درمان شقاق با تزریق بوتاکس
درمان شقاق با تزریق بوتاکس یک روش جدید و کم تهاجمی است که باعث کاهش درد و بهبودی بیماری خواهد شد. تزریق بوتاکس با از بین بردن اسپاسم عضلات باعث بهبود خونرسانی زخم شده و نیاز به جراحی را از بین می برد.
درمان شقاق با پماد
پمادهای مختلفی برای درمان شقاق در دسترس است. آنها با شل کردن عضلات مقعد باعث خونرسانی بهتر زخم شده و درمان را تسریع می کنند.
بخوانید: لیست پماد‌ها برای درمان شقاق مقعدی
درمان شقاق با سبک زندگی سالم
اصلاح رژیم غذایی مانند افزایش مصرف فیبر و هیدراته ماندن به جلوگیری از یبوست و حرکات منظم روده کمک کرده و فشار روی مقعد را کاهش می دهد. همچنین از انجام فعالیت های سخت، بلند کردن اجسام سنگین و نشستن طولانی مدت باید خودداری کرد. رعایت بهداشت و استفاده از حمام سیتز نیز می تواند به درمان شقاق کمک کند.
درمان شقاق به گیاهان دارویی
گیاهان دارویی زیادی در طب سنتی برای درمان شقاق به صورت مرهم مورد استفاده قرار می گیرند. این داروها با از بین بردن التهاب و درد باعث تسکین فرد می شوند. اما معمولا نمی توانند شقاق را بطور کامل درمان کنند. روغن درخت چای، آلوئه ورا، روغن زیتون و روغن نارگیل به صورت موضعی می توانند به درمان و تسکین درد شقاق مقعدی کمک کنند.
بیشتر بخوانید: درمان درد شقاق مقعدی با پماد، دارو و روش های خانگی
سوالات متداول
بهترین نوع عمل شقاق چیست؟
بهترین روش عمل شقاق بستگی به نوع شقاق دارد که با معاینه پزشک مشخص می شود. در حال حاضر جراحی با لیزر بهترین روش درمان شقاق مقعدی با کمترین عوارض است.
آیا عمل شقاق درد دارد؟
عمل شقاق مانند هر جراحی دیگری با درد و ناراحتی همراه است. شما مخصوصا طی 24 تا 48 ساعت بعد از جراحی دچار درد خواهید بود که با مسکن های تجویزی کنترل خواهد شد.
کی می توانم بعد عمل شقاق به سرکار برگردم؟
بسته به شدت شقاق و روش جراحی شما می توانید یک تا دو هفته بعد سر کار خود برگردید.
خطرات عمل نکردن شقاق چیست؟
درد مداوم، عفونت، آبسه، تنگی مقعد، بی اختیاری مدفوع، ایجاد هموروئید و فیستول عوارض مهمی هستند که در صورت عمل نکردن شقاق ایجاد می شوند.
مراقبت های بعد عمل شقاق چیست؟
استفاده روزانه از حمام سیتز، خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه مقعد، تعویض به موقع پانسمان در روش های جراحی، استفاده از مواد خوراکی ملین برای جلوگیری از یبوست مهمترین مراقبت های بعد از عمل شقاق است.
احتمال عود و بازگشت شقاق بعد عمل وجود دارد؟
احتمال عود و بازگشت شقاق بعد عمل به موارد مختلفی مانند شدت شقاق، نوع جراحی و مراقبت های بعد از عمل بستگی دارد و دور از انتظار نیست.
احتمال بروز بی اختیاری مدفوع بعد عمل شقاق چقدر است؟
بی اختیاری مدفوع بعد از جراحی شقاق بسیار شایع است زیرا ممکن است اسفنکتر مقعدی آسیب ببیند. اما در جراحی شقاق با لیزر احتمال بی اختیاری مدفوع صفر است.
پیشگیری از عفونت بعد از عمل شقاق
برای پیشگیری از عفونت بعد از عمل شقاق باید پس از توالت محل را کاملا تمیز کنید. پانسمان را به موقع تعویض کرده و حتما پس از اجابت مزاج از حمام سیتز گرم تا بهبودی استفاده نمایید.
شرایط بیمه تکمیلی و سلامت برای عمل شقاق؟
بیمه ها در صورتی هزینه عمل جراحی را تقبل می کنند که یک شب در بیمارستان بستری باشید. در کلینیک ها برای کاهش هزینه ها معمولا درمان به صورت سرپایی انجام می شود. شما قبل از جراحی می توانید در رابطه با شرایط بیمه تکمیلی و سلامت برای جراحی شقاق از مرکز تحت درمان سوال کنید.
نحوه خوابیدن بعد از عمل شقاق؟
بعد از عمل شقاق برای کاهش درد و فشار نیامدن به قسمت درمان شده بهتر است به پهلو بخوابید. همچنین می توانید با گذاشتن یک بالشت کوچک زیر شکم چند روز اول روی شکم بخوابید.
دستشویی رفتن بعد از عمل شقاق؟
پس از عمل شقاق تا بهبودی کامل باید از توالت فرنگی استفاده کنید. بهتر است یک چهارپایه زیر پاهایتان بگذارید و کمی به جلو خم شوید تا عمل دفع راحت تر شود.
بعد عمل شقاق چه غذا هایی بخوریم؟
بعد از عمل شقاق یکی از مهمترین کارهایی که باید انجام دهید پیشگیری از یبوست است. بنابراین مصرف غذاهای کامل، ملین و پر از فیبر و سبزیجات تا 3- 4 روز برای شما مفید خواهد بود.
امکان خونریزی مقعد بعد از عمل شقاق وجود دارد؟
پس از عمل شقاق وجود چند قطره خون تا 2 هفته طبیعی است و با ترمیم زخم کمتر شده و کاملا برطرف می شود. در صورتیکه خونریزی شدت بیشتری داشت حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
دلیل سوزش مقعد بعد از عمل شقاق چیست؟
سوزش و خارش مقعد پس از جراحی سنتی شقاق کاملا طبیعی بوده و تا خوب شدن زخم ادامه دارد بنابراین نگران آن نباشید. پزشک برای تسکین سوزش و خارش برای شما پمادهایی تجویز خواهد کرد.
منبع:
https://www.nhs.uk/conditions/anal-fissure/treatment
https://my.clevelandclinic.org/health/procedures/lateral-internal-sphincterotomy
