پارگی مقعد یا شقاق یک شکاف یا ترک خوردگی کوچک در بافتی است که مقعد را می پوشاند و ممکن است به عمق عضله اسفنکتر مقعدی نیز برسد. پارگی مقعد یک بیماری شایع نشیمنگاهی است که با علائمی مانند درد شدید هنگام اجابت مزاج و مشاهده خون روی مدفوع همراه است. روش های مختلفی برای درمان پارگی مقعد وجود دارد که بهترین آنها جراحی با لیزر است.
پارگی مقعد چیست و چرا اتفاق می افتد؟
پارگی مقعد که به عنوان شقاق یا فیشر نیز شناخته می شود در واقع شکاف ایجاد شده در پوست بافت پوشاننده مقعد است که باعث درد و ناراحتی فرد می شود.
پارگی مقعد معمولا به دلیل فشار زیاد برای دفع مدفوع هنگام اسهال یا یبوست ایجاد می شود. در برخی موارد، پارگی عمیق در عضله داخلی اسفنکتر مقعدی رخ می دهد که باعث التهاب شده و با اختلال در خونرسانی به زخم از بهبود آن جلوگیری می کند. در نهایت به یک زخم مزمن تبدیل خواهد شد. التهاب طولانی در بیماران مبتلا به شقاق مزمن مقعد بیشتر اوقات تبدیل به پولیپ خواهد شد. زایمان، رابطه مقعدی و بیماری های التهابی روده نیز می توانند در بروز پارگی مقعد نقش داشته باشند.
علائم و عکس پارگی مقعد؟
پارگی مقعد بر اساس اندازه شکاف ایجاد شده و محل آن باعث درد و ناراحتی فراوان می شود. تا جاییکه باعث می شود فرد اجابت مزاج را به تعویق بیاندازد. مهمترین علائم پارگی مقعد عبارتند از:
- درد در هنگام اجابت مزاج که ممکن است تا ساعت ها بعد باقی بماند
- خون قرمز روشن و تازه روی مدفوع یا دستمال توالت بعد از اجابت مزاج.
- لمس پولیپ یا توده قابل در اطراف ناحیه مقعد
- خارش اطراف مقعد با بوی غیر معمول
- بی اختیاری یا مشکل در دفع
بخوانید: آیا شقاق باعث سرطان مقعد می شود؟
خطرات پارگی مقعد چیست؟
پارگی مقعد در صورتی مشکل ساز خواهد شد که آن را درمان نکنید. این خطرات شامل عفونت و آبسه، فیستول و تنگی مقعد است که به درمان های پیچیده تری نیاز دارند.
پارگی مقعد همان شقاق است؟
پارگی مقعد همان شقاق است که ناشی از یک شکاف یا پارگی کوچک در پوست اطراف مقعد است. این وضعیت می توانند از نوزادی تا بزرگسالی رخ دهد، اما بیشتر در سنین 15 تا 40 سالگی شایع است.
چه عوامل باعث پارگی مقعد می شوند؟
آسیب به پوست اطراف مقعد، شایع ترین دلیل ایجاد پارگی مقعد است. این آسیب زمانی اتفاق می افتد که مدفوع سفت دفع کنید. در این شرایط اسفنکتر مقعدی مجبور می شود خیلی سریع باز شود که آسیب زا است. اگر عضلات اطراف مقعدتان سفت است، ممکن است بیشتر مستعد شقاق باشید.
یکی دیگر از علل ایجاد شقاق مقعدی اسهال و یبوست است. همچنین در هنگام زایمان واژینال وقتی سر کودک بیرون کشیده شود، ممکن است اتفاق بیفتد. افراد مبتلا به بیماری های روده از جمله بیماری کرون نیز مستعد بروز شقاق هستند.
درمان پارگی مقعدی
پارگی مقعدی یک بیماری شایع است که نباید از آن غافل شد. اگر درمان نشود، ممکن است باعث فیستول مقعدی یا شرایطی شود که ممکن است بدخیم شوند. بنابراین اگر مشکوک به شقاق مقعدی هستید، باید برای تشخیص و درمان به متخصص مراجعه کنید. درمان های شقاق را می توان به درمان های جراحی و غیر جراحی تقسیم کرد.
درمان جراحی برای بیمارانی مناسب است که بیش از 6 تا 8 هفته از شقاق مقعدی رنج می برند و مصرف دارو باعث بهبود آنها نمی شود یا علائم با قطع دارو ادامه می یابد. اسفنکتروتومی داخلی جانبی یک جراحی کم تهاجمی با برشی به اندازه حدود 1 سانتی متر برای اصلاح اسفنکتر داخلی است. لیزر درمانی نیز با عوارض کمتر به همین منظور و جهت بهبود پارگی انجام می شود.
بخوانید: آیا شقاق خود به خود خوب می شود؟ دستوالعمل درمان خانگی شقاق
پماد برای پارگی مقعد؟
برای درمان پارگی مقعد از داروهای موضعی شل کننده اسفنکتر و افزایش جریان خون استفاده می شود. از بین این پمادها می توان به دیلتیازم، نیتروگلیسیرین و رکتول اشاره کرد. این داروها را فقط باید با تجویز پزشک مصرف نمایید.
سم بوتولینوم یا بوتاکس را نیز می توان برای شل شدن عضله اسفنکتر و افزایش جریان خون در محل تزریق کرد.
درمان های خانگی برای پارگی مقعد؟
درمان خانگی پارگی مقعد برای بیمارانی که در مراحل اولیه شقاق مقعدی هستند مناسب بوده و شامل موارد زیر است:
- 6-8 لیوان آب بنوشید
- میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید
- برای درمان یبوست، نرم شدن مدفوع و کاهش التهاب و درد از ملین ها استفاده کنید
- برای کاهش درد و افزایش جریان خون در محل پارگی روزی 2 تا 3 بار به مدت 15 دقیقه از حمام ستیز استفاده کنید.
گیاهان دارویی برای پارگی مقعد
گیاهان دارویی که برای پارگی مقعد استفاده می شوند به صورت موضعی و خوراکی مصرف می شوند. به عنوان مثال استفاده موضعی از عسل، آلوئه ورا و روغن نارگیل می تواند برای تسکین درد و درمان در مراحل اولیه مفید باشد.
مصرف سرکه سیب، روغن زیتون و گوجه فرنگی به صورت خوراکی نیز با پیشگیری از یبوست و نرم کردن مدفوع می تواند به درمان پارگی مقعد کمک کند.
درمان پیشرفته پارگی مقعد؟
پیشرفته ترین درمان پارگی مقعد لیزر درمانی است. پرتو لیزر در محل پارگی باعث بازسازی بافت زیر مخاط شده و آن را درمان می کند. درمان شقاق با لیزر به سرعت باعث بهبودی شده و شما یک تا دو روز بعد می توانید به روال عادی زندگی خود برگردید. این جراحی نیازی به بیهوشی ندارد و به صورت سرپایی با بی حسی موضعی در کلینیک های خصوصی انجام می شود. لیزر یک جراحی کم تهاجمی است که می تواند منجر به درد کمتر، بهبودی سریع تر و افزایش شانس درمان بدون احتمال عود شود.
بخوانید: لیست پمادها برای درمان شقاق مقعدی
آیا پارگی مقعد می تواند باعث بی اختیاری مدفوع شود؟
از آنجاییکه در بیماری شقاق عملکرد اسفنکتر داخلی مقعد تا حدودی مختل شده و دچار تنش و تون غیر عادی می شود ممکن است افراد مبتلا به درجاتی از بی اختیاری مدفوع مبتلا شوند.
آیا رابطه جنسی مقعدی می تواند باعث پارگی مقعد شود؟
همانطور که گفتیم پارگی مقعد ناشی از ضربه یا فشار غیر عادی به ناحیه مقعد است. رابطه جنسی مقعدی با وارد کردن آسیب به بافت پوشاننده مقعد یکی از دلایل بروز این بیماری است.
منبع:
www.bangkokhospital.com/en/content/anal-fissure
https://info.health.nz/conditions-treatments/stomach-and-bowel/anal-fissure-tear
